Chế biển thủy sản XK tại Cà Mau. Ảnh: N.Huế

TheộtnămXKđầytháchthứccủangànhthủysảti so westhamo nhận định của VASEP, năm 2015, Việt Nam hội nhập rộng và sâu hơn vào “sân chơi” kinh tế quốc tế. Dù đã đón đầu trước những cơ hội và thách thức nhưng thủy sản Việt Nam vẫn chưa kịp thích nghi và ứng phó với nhiều rào cản.

Tính đến nửa đầu tháng 11-2015, tổng giá trị xuất khẩu mới chỉ đạt 5,84 tỷ USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, 3 sản phẩm thủy sản xuất khẩu chủ lực là tôm giảm 26,2%; cá tra giảm 10,3% và cá ngừ giảm 4,1% so với cùng kỳ năm trước.

Trong năm 2015, ngoài việc tôm đông lạnh xuất khẩu của Việt Nam được Bộ Thương mại Mỹ (DOC) giảm thuế chống bán phá giá về mức trung bình 0,91%, vẫn còn có hàng loạt các vấn đề khác gây khó khăn cho công tác xuất khẩu thủy sản của các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là đối với việc xuất khẩu cá tra.

Ngay từ đầu năm, mặc dù các doanh nghiệp Việt Nam đã đưa ra nhiều lập luận để thuyết phục, song DOC vẫn đưa ra mức thuế thiếu công bằng và bất hợp lý với mức thuế đối với cá tra philê đông lạnh của Việt Nam. Theo đó, mức thuế mà hai bị đơn bắt buộc là HUNG VUONG CORP và TAFISHCO lần lượt là 0,36 USD/kg và 0,84 USD/kg. 16 công ty là bị đơn tự nguyện trong đợt xem xét lần này chịu mức thuế là 0,6 USD/kg. Vasep cho rằng, đây mới chỉ là phán quyết sơ bộ của DOC nhưng vẫn rất khó để các doanh nghiệp cá tra Việt Nam có thể đưa hàng vào Mỹ.

Tiếp đó, ngày 25-11, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (FSIS) lại thông báo về việc quyết định triển khai Chương trình Giám sát cá da trơn đối với cá Tra nhập khẩu vào Mỹ. Quy định này bắt đầu có hiệu lực từ tháng 3-2016 .

Theo các doanh nghiệp, quyết định này được đưa ra và có hiệu lực trong thời gian quá gấp đang gây hoang mang cho các doanh nghiệp cá tra sang thị trường Mỹ. Dự báo, năm 2016 xuất khẩu cá tra sang thị trường Hoa Kỳ sẽ sụt giảm mạnh so với năm 2015.

Bên cạnh đó, do biến động tỷ giá, XK thủy sản sang thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản- 3 thị trường hàng đầu của XK thủy sản Việt Nam đã giảm mạnh. Tính từ tháng 1-2013 đến tháng 8-2015: đồng Euro giảm 20%, đồng yên Nhật giảm 39%, đồng Won Hàn Quốc giảm 11% so với đồng USD. Ngược lại đồng NDT đã tăng giá suốt 3 năm qua, trước khi có động thái giảm giá vào tháng 8-2015. Sự giảm giá nội tệ của một số nước đối thủ xuất khẩu khác cũng khiến cho nông sản và thủy sản Việt Nam khó cạnh tranh trên thị trường thế giới.

Năm 2015, Việt Nam sẽ hoàn tất các thủ tục để tham gia Hiệp định Thương mại tự do với thị trường EU, Hàn Quốc, với Liên minh hải quan Nga - Belarus - Kazakhstan (FTA) và Hiệp định Thương mại hợp tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), doanh nghiệp thủy sản Việt Nam sẽ phải đứng trước những thách thức, rào cản lớn hơn nữa bên cạnh sự hưởng lợi thế nhất về việc ưu đãi thuế.

Mặc dù Hiệp định TPP được coi là Hiệp định của thế kỷ 21 dự báo sẽ mang lại nhiều cơ hội hơn cho các doanh nghiệp thủy sản. 11 nước thành viên tham gia TPP đều là những đối tác chiến lược của thủy sản Việt Nam. Tuy nhiên, sau những cơ hội này, nhiều doanh nghiệp nhận định đây cũng là thách thức quá lớn.

Mặt khác, việc EU và Mỹ tăng cường quản lý và giám sát thủy sản khai thác bằng danh sách các loài có nguy cơ sẽ được xây dựng dựa trên cơ chế truy xuất nguồn gốc tốn kém và phức tạp, điều này sẽ gây khó khăn cho cả bên xuất khẩu cũng như nhà nhập khẩu Mỹ.

Theo VASEP, tính đến nửa đầu tháng 11-2015, giá trị XK của 3 sản phẩm XK chủ lực là: Tôm, cá tra và cá ngừ đều giảm so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, XK tôm đạt 2,59 tỷ USD, giảm 26,2%; XK cá tra đạt 1,37 tỷ USD, giảm 10,3% và XK cá ngừ đạt 408,6 triệu USD, giảm 4,1% so với cùng kỳ năm trước. Giá trị XK 3 sản phẩm chính giảm sút kéo theo tổng giá trị XK thủy sản giảm 16% so với cùng kỳ năm 2014. Khó khăn về thị trường, chi phí sản xuất trong nước cao khiến sản phẩm XK thủy sản Việt Nam kém cạnh tranh. Trong năm 2015, các doanh nghiệp XK thủy sản gặp rất nhiều khó khăn, nhất là doanh nghiệp XK cá tra.

(责任编辑：La liga)