Mới đây,ùngnướcrửachénđểvệsinhbảovậtquốsoi kèo melbourne Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm đã có văn bản hoả tốc gửi lãnh đạo Bộ VHTT&DL báo cáo về kết quả kiểm tra thực tế công tác bảo quản bảo vật quốc gia “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của cố họa sĩ Nguyễn Gia Trí tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Theo đó, ngày 27/4, ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm dẫn đầu đoàn tới làm việc với Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Tại buổi làm việc, đoàn đã đánh giá mức độ hư hại và hiện trạng tác phẩm sau khi làm vệ sinh, bảo quản, phòng ngừa.

"Vườn xuân Trung Nam Bắc" (ảnh: Lê Công Sơn).

Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm kết luận, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đã không mời các chuyên gia về nghệ thuật sơn mài tham gia đánh giá, khảo sát thực trạng tác phẩm để đưa ra các đánh giá về mức độ hư hại do thời gian và thời tiết, khí hậu để đề ra các giải pháp thực hiện bảo dưỡng. Các chuyên gia cũng không được mời vào giám sát, kiểm tra các công đoạn bảo dưỡng tác phẩm. Việc lựa chọn, hợp đồng với người trực tiếp làm công việc bảo dưỡng, vệ sinh tác phẩm chưa đúng.

Cụ thể, công việc bảo quản phòng ngừa, vệ sinh tác phẩm đã được Bảo tàng giao ông Lưu Minh Phụng, thợ sơn mài ở TP. HCM thực hiện. Tuy nhiên, do không hiểu biết về nghệ thuật hội họa sơn mài của họa sĩ Nguyễn Gia Trí nên ông Lưu Minh Phụng đã sử dụng nước rửa chén và bột chu, giấy ráp 2000 can thiệp quá mức khi làm vệ sinh bề mặt bức tranh...

Đại diện Cục Mỹ thuật, Nhiếp Ảnh và Triển lãm đánh giá, xét ở góc độ hư hại về tinh thần, không gian, không khí, phần linh hồn của tác phẩm đã bị hư hại khoảng trên 30%. 

“Do bị tác động vào bề mặt làm mất đi lớp sơn bề mặt của tác phẩm nên sự uyển chuyển, tinh tế liên kết giữa các mảng sơn, mảng vỏ trứng, mảng dát vàng đã không còn sự uyển nhã, huyền ảo của nghệ thuật sơn mài Nguyễn Gia Trí”, văn bản ghi rõ.

"Vườn xuân Trung Nam Bắc" sau khi "vệ sinh" (ảnh: Lê Công Sơn).

Ở góc độ hư hại về vật chất, theo đánh giá, các mảng vỏ trứng bị mài mòn, bị trơ ra, trắng bệch, trắng vôi, mảng dát vàng bị mài mòn; nét và các mảng hình tiếp giáp nhau bị lộ, trơ, mất đi sự tinh tế uyển nhã đan xen giữa mảng và nét. Theo đoàn kiểm tra, góc độ hư hại về vật chất bề mặt tác phẩm khoảng 15%. 

Trên cơ sở đánh giá thực tế, văn bản báo cáo lãnh đạo Bộ cũng nhấn mạnh một số đề xuất, kiến nghị: Tác phẩm tranh sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí - Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật là bảo vật quốc gia nên cần phải lưu giữ, bảo quản, ứng xử ở chế độ đặc biệt. 

Các nhà chuyên môn cũng đề nghị Sở VHTT TP. HCM chỉ đạo Bảo tàng Mỹ thuật TP. HCM lập dự án tu sửa tác phẩm “Vườn xuân Trung Nam Bắc” một cách thận trọng, khoa học, khắc phục sự hư hại hiện tại ở mức độ tốt nhất.

Bên cạnh đó, trên cơ sở nghiên cứu, phân tích kỹ lưỡng mức độ hư hại theo đánh giá của các họa sĩ sơn mài uy tín và của Hội đồng khoa học, Bảo tàng cần xây dựng phương án và giải pháp tu sửa, làm thử nghiệm một số vị trí trên tranh; giao việc tu sửa phục hồi tác phẩm cho họa sĩ Nguyễn Xuân Việt là người đã trực tiếp làm việc với họa sĩ Nguyễn Gia Trí hoặc họa sĩ có chuyên môn, uy tín cao trong nghề làm tranh sơn mài. Công việc tu sửa, phục hồi cần có sự phối hợp giám sát của Trung tâm Bảo quản, tu sửa tác phẩm mỹ thuật thuộc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. 

“Lãnh đạo Bảo tàng Mỹ thuật TP. HCM, các cán bộ Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh cần rút kinh nghiệm sâu sắc về sự đơn giản, tùy tiện trong công tác bảo quản, bảo dưỡng tác phẩm, thái độ ứng xử với hiện vật bảo tàng, đặc biệt với hiện vật là bảo vật quốc gia...”, họa sĩ Vi Kiến Thành nhấn mạnh. Văn bản cũng nhấn mạnh, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm kiến nghị Cục Di sản văn hóa sớm tham mưu lãnh đạo Bộ ban hành văn bản hướng dẫn về chế độ bảo vệ, bảo quản đặc biệt đối với các bảo vật quốc gia. 

Theo hồ sơ di sản, tư liệu của Cục Di sản văn hóa, tác phẩm "Vườn Xuân Trung Nam Bắc" được danh họa Nguyễn Gia Trí sáng tác vào giai đoạn đất nước còn chìm trong khói lửa chiến tranh, tác phẩm như lời nguyện cầu thống nhất và hạnh phúc cho quê hương.

Tác phẩm có thời gian sáng tác kéo dài trong 20 năm, khởi đầu từ năm 1969 và hoàn thành năm 1989. Tranh mô tả không khí ngày Xuân và hình ảnh các thiếu nữ ba miền Trung, Nam, Bắc trong trang phục truyền thống, đi dự hội Xuân, chùa chiền, cây cối xung quanh.

Tác phẩm là sự tổng hợp mọi thành tựu trong nửa thế kỷ tìm tòi sáng tạo về nghệ thuật sơn mài. Đây là tác phẩm có thời gian tâm huyết lâu nhất, ứng dụng nhiều đúc kết trong nghệ thuật nhất, có kích thước lớn nhất và là tác phẩm sáng tác cuối cùng của họa sỹ Nguyễn Gia Trí.

Năm 1991, tác phẩm được UBND TP. Hồ Chí Minh mua với giá 100.000 USD và trao tặng cho Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Bức tranh nổi tiếng “Vườn Xuân Trung Nam Bắc” qua nhiều năm trưng bày hiện đang trong tình trạng xuống cấp trầm trọng do điều kiện tự nhiên và phương pháp bảo quản, cần phải khẩn cấp bảo vệ.

Tình Lê

Bảo vật quốc gia bị hư hỏng, Bộ VHTTDL chỉ đạo khẩn

Bộ VHTTDL có văn bản thông báo ý kiến của Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện về việc kiểm tra việc bảo quản bảo vật bức tranh quốc gia “Vườn Xuân Trung Nam Bắc”.

(责任编辑：Nhà cái uy tín)