(CMO) Với đặc điểm nền sản xuất mặn, ngọt, lợ đan xen nhiều năm qua, nông nghiệp Cà Mau luôn trong cảnh mưa lớn thì ngập, nắng hạn lại thiếu nước ngọt. Câu chuyện thiệt hại đến từ thiên tai gần như năm nào cũng có, phần do hạ tầng phục vụ sản xuất còn hạn chế, phần do một bộ phận người dân còn chủ quan chưa tuân thủ đúng lịch thời vụ cũng như những khuyến cáo của cơ quan chức năng.

Nằm trong vùng ngọt hoá, Trần Văn Thời là huyện trọng điểm về sản xuất nông nghiệp của tỉnh với đa dạng cây trồng, vật nuôi (từ lúa, cá, tôm cho đến cây ăn trái và rau màu). Nhưng cũng chính những đặc điểm này, nhất là tình trạng sản xuất còn manh mún, đã khiến người dân nơi đây thường phải chịu thiệt hại nặng nề nhất khi có thiên tai hay thời tiết cực đoan xảy ra. Mới đây nhất, trong vụ lúa hè thu này, chỉ với tác động của đợt áp thấp nhiệt đới đã làm địa phương thiệt hại hơn 1.800 ha trong tổng số hơn 2.026 ha bị thiệt hại toàn tỉnh.

Trong đợt áp thấp nhiệt đới vừa qua, đã có hơn 1.800 ha lúa hè thu của người dân huyện Trần Văn Thời bị ảnh hưởng và thiệt hại.

Ông Trần Tấn Công, Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời, cho biết, trong công tác phòng chống, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai, huyện đang chỉ đạo song song rất nhiều việc. Trong đó, một mặt tập trung giúp đỡ người dân khắc phục hậu quả của đợt áp thấp nhiệt đới vừa qua, nhất là hỗ trợ người dân thu hoạch và tìm kiếm đầu ra cho vụ lúa hè thu; mặt khác, huyện đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân gia cố bờ bao khuôn hộ, tuân thủ nghiêm lịch thời vụ của các cơ quan chức năng. Ðặc biệt, huyện đang chỉ đạo rà soát để có giải pháp vận hành nhằm phát huy tối đa hệ thống cống đập, trạm bơm hiện nay để phòng tránh và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai.

Rút kinh nghiệm từ những mùa vụ sản xuất lúa trên đất nuôi tôm trước đây, năm nay, ngay từ tháng 3 huyện Thới Bình đã chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất cho cả năm, mục tiêu phấn đấu đạt 18.500 ha lúa trên đất nuôi tôm. Ông Lý Minh Vững, Chủ tịch UBND huyện Thới Bình, cho biết, năm nay huyện còn chủ động hỗ trợ người dân chuyển qua sản xuất các giống lúa chất lượng cao như ST24 hay ST25, OM2507... với diện tích khoảng 6.000 ha. Ðến thời điểm này, giống đã cấp về đến hộ dân. Huyện đang tập trung tuyên truyền, vận động người dân tuân thủ lịch thời vụ theo hướng dẫn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Song song đó, huyện Thới Bình còn tăng cường liên kết với các công ty để tìm đầu ra sản phẩm lúa cho người dân, nâng cao giá trị trong sản xuất. “Huyện đang phối hợp với Tập đoàn Thuỷ sản Minh Phú triển khai mô hình sản xuất nông nghiệp có trách nhiệm với khoảng 600 ha, phấn đấu đạt chứng nhận ASC. Dù còn nhiều khó khăn, song huyện đang quyết tâm thực hiện để trở thành địa phương đầu tiên trong vùng ÐBSCL đạt chứng nhận này”, ông Vững cho biết thêm.

Chứng nhận theo tiêu chuẩn ASC là sự xác nhận cấp quốc tế đối với thuỷ sản được nuôi có trách nhiệm, giảm thiểu tác động xấu lên môi trường, hệ sinh thái, cộng đồng dân cư và đảm bảo tốt các quy định về lao động. Nếu đạt chứng nhận này, không chỉ giá trị thuỷ sản tăng cao, mà đây còn là hướng đi lâu dài giảm tác động thiên tai.

Còn nhớ thời điểm mùa khô năm 2019-2020, nhiều vùng sản xuất trên địa bàn tỉnh bị hạn mặn gây thiệt hại. Hạn hán gay gắt ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất, đời sống của người dân trên địa bàn tỉnh. Chỉ tính riêng tác động của hạn hán, xâm nhập mặn đã làm thiệt hại hơn 41.556 ha lúa, hơn 318 ha rau màu, sụp lún và sạt lở đất ven sông trên 1.367 vị trí trên nhiều tuyến đường giao thông (chủ yếu là giao thông nông thôn) với tổng chiều dài 46.087 m và 2 vị trí trên tuyến đê biển Tây. Những thiệt hại này một phần do hạn hán gay gắt khiến mặn xâm nhập sớm và sâu, kèm theo đó tỉnh không có nguồn nước ngọt bổ sung, các con kênh nội đồng phục vụ nước tưới tiêu cho cây lúa, cây ăn quả, rau màu trên địa bàn vùng ngọt bị cạn trơ đáy; một phần do người dân không tuân thủ lịch thời vụ đã được khuyến cáo khiến nhiều trà lúa bị thiệt hại vì thiếu nước.

Toàn tỉnh có 188 cống ngăn mặn, tháo úng xổ phèn, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất trước tác động của biến đổi khí hậu như hiện nay.

Dưới tác động của biến đổi khí hậu, tình hình thời tiết, thuỷ văn diễn biến phức tạp, hạn mặn khốc liệt và kéo dài ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của Nhân dân. Do đó, để giảm đến mức thấp nhất thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp, ổn định đời sống người dân, ngoài các phương án ứng phó của địa phương, rất cần sự tham gia tích cực từ người dân, một trong những phương thức tham gia tích cực nhất là tuân thủ khuyến cáo của cơ quan chuyên môn, nhất là về lịch thời vụ.

Tuân thủ đúng lịch thời vụ là giải pháp giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai và sâu bệnh gây hại.

Nhằm giúp người dân giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai, ngành nông nghiệp đang thực hiện mục tiêu chuyển dịch cơ cấu sản xuất, thích ứng biến đổi khí hậu theo hướng mở rộng diện tích cây trồng, vật nuôi đặc trưng từng vùng và có giá trị kinh tế cao. Vụ đông xuân này, các địa phương vùng ngọt cũng như vùng sản xuất lúa - tôm của tỉnh đang chỉ đạo cấp cơ sở tuyên truyền, vận động người dân tuân thủ lịch xuống giống né hạn mặn, trữ nước phục vụ tưới tiêu...

Cuộc chiến phòng, chống và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài và theo chiều hướng ngày một gay gắt hơn. Hết mưa bão, dông lốc, sạt lở, sụp lún đất rồi lại đến hạn hán, xâm nhập mặn. Cuộc chiến này sẽ mất rất nhiều thời gian, công sức và tiền của, do đó, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là sự đồng thuận hưởng ứng của Nhân dân./.

Nguyễn Phú

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)