Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Đề án 715 diễn ra ngày 11/12. Ảnh: PV

Thống nhất GDP và GRDP

Phát biểu tại Hội nghị Tổng kết 5 năm thực hiện Đề án đổi mới quy trình biên soạn số liệu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh,ốngnhấtGDPvàGRDPHạnchếbệnhthànhtíchởđịaphươbang xep hang italy thành phố trực thuộc Trung ương (Đề án 715), bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết, trước đây, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (GRDP) do Cục Thống kê biên soạn và công bố chưa phản ánh sát thực trạng quy mô và tốc độ tăng trưởng kinh tế - xã hội tại địa phương.

Trong một thời gian dài, chênh lệch giữa chỉ tiêu GRDP tổng hợp từ 63 tỉnh, thành phố và chỉ tiêu GDP của cả nước diễn ra phổ biến và khoảng cách không ngừng nới rộng qua từng năm, thậm chí có năm lên tới 2 con số. Chẳng hạn, năm 2011, GDP của cả nước do Tổng cục Thống kê biên soạn và công bố tăng 6,24% so với năm 2010, trong khi kết quả tổng hợp GRDP do địa phương tính toán cho thấy tốc độ tăng GDP lên tới hơn 11%.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này, bao gồm cả khó khăn trong việc thu thập thông tin dẫn đến có sự tính trùng, do bệnh thành tích của các địa phương và hạn chế về năng lực và số lượng nhân sự ở các Cục Thống kê.

Kết quả là, sự chênh lệch số liệu này đã ảnh hưởng trực tiếp việc chỉ đạo, điều hành các chủ trương, chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Trước thực tế đó, Đề án "Đổi mới quy trình biên soạn số liệu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương" do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 715/QĐ-TTg ngày 22/5/2015 (Đề án 715) đã ra đời và đi vào cuộc sống để giải quyết vấn đề này. Nội dung quan trọng nhất của Đề án là Tổng cục Thống kê trực tiếp biên soạn và công bố số liệu GRDP của các địa phương.

Sau 5 năm triển khai đổi mới, hoàn thiện và thống nhất thực hiện quy trình biên soạn GRDP theo Đề án 715, số liệu GDP và GRDP giữa Trung ương và địa phương đã tương thích cả về quy mô và tốc độ. Số liệu GRDP đã được hầu hết các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhất quán sử dụng trong quản lý, điều hành và hoạch định chính sách.

"Nếu giai đoạn 2011 - 2015, có 62/63 tỉnh thành phố đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân trên 10% (trong khi tốc độ tăng trưởng GDP bình quân cả nước thực tế chỉ đạt 5,91%), thì giai đoạn năm 2016 - 2020 chỉ còn 16/63 tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch tăng trưởng GRDP trên 10%", bà Nguyễn Thị Hương cho biết.

Công bố sớm, số liệu thống kê chỉ là… cơm sống

Tham dự hội nghị, nhiều lãnh đạo địa phương, đại diện các Cục Thống kê đánh giá cao những kết quả đạt được khi triển khai đề án, đồng thời cũng đưa ra nhiều đề xuất, thảo luận về cách thức triển khai, thời điểm công bố số liệu, và đặc biệt là về sự phối hợp giữa các địa phương và cơ quan thống kê.

Theo đại diện tỉnh Cần Thơ, số liệu GRDP do Tổng cục Thống kê công bố cơ bản nhận được sự đồng thuận cao của lãnh đạo địa phương và các đối tượng dùng tin khác, mặc dù chỉ tiêu này rất nhạy cảm do có sự quan tâm của lãnh đạo địa phương và trong nhiều năm liền đang ở mức rất cao, rất xa so với thực tế kinh tế.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Văn Phương chia sẻ, mặc dù giai đoạn đầu có rất nhiều khó khăn trong việc thay đổi cách sử dụng số liệu thống kê, với sức ép lớn từ các chỉ tiêu kế hoạch, từ lãnh đạo địa phương…, tuy nhiên đến nay tỉnh đã thống nhất sử dụng số liệu do Tổng cục Thống kê công bố. Đây là sự điều chỉnh rất chiến lược, hợp lý, để các cơ quan có số liệu hợp lý, khách quan, thống nhất trong chỉ đạo điều hành.

Tuy vậy, bên cạnh những kết quả tích cực thì đại diện một số tỉnh, thành cũng cho biết việc tổ chức thực hiện đề án vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Cục Thống kê Cần Thơ cho hay, việc thu thập thông tin đầu vào một số đơn vị đối với Cục Thống kê còn khó khăn, như: Ước tính các chỉ tiêu thu, chi ngân sách nhà nước; thu thuế hải quan; hoạt động kinh doanh xổ số. Thời gian công bố số liệu GRDP ước cả năm chưa phù hợp với các hoạt động của địa phương như dùng làm tài liệu để tiếp xúc cử tri, tài liệu trong các kỳ họp thẩm tra của các Ban HĐND, tài liệu dự thảo tình hình thực hiện nghị quyết về kinh tế - xã hội của UBND... các tài liệu này do yêu cầu của địa phương phải được thực hiện trước ngày 20/11 hàng năm. Đây cũng là vấn đề nhiều địa phương nêu tại hội nghị và đề nghị Tổng cục Thống kê công bố số liệu sớm hơn để phục vụ các hoạt động của địa phương.

Trả lời về việc công bố số liệu thống kê sớm hơn, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương cho rằng, nếu tính toán, công bố quá sớm thì "số liệu thống kê chỉ là… cơm sống", độ tin cậy không cao và có thể khác biệt lớn với số liệu tính toán sau đó. Tuy nhiên, lãnh đạo Tổng cục Thống kê cũng cho biết sẽ cố gắng đẩy sớm nhất thời gian công bố số liệu phục vụ nhu cầu các địa phương. Tuy nhiên, trước thực tế mỗi địa phương có quy định về thời gian họp của UBND khác nhau, Tổng cục Thống kê đề nghị Chính phủ ban hành quy định thống nhất ngày họp của các UBND để từ đó Tổng cục Thống kê có cơ sở đáp ứng tối đa trong khả năng nhu cầu của các tỉnh, thành phố.

Đề xuất một số giải pháp để nâng cao chất lượng thống kê, ông Phạm Đình Thuý, Vụ trưởng Vụ Thống kê Công nghiệp cũng đề nghị các cấp, các ngành tôn trọng và sử dụng số liệu thống kê, không gây sức ép nặng nề đối với ngành Thống kê các cấp trong các trường hợp số liệu thống kê công bố không đạt kỳ vọng.

Hoàng Yến

(责任编辑：Cúp C1)