- “Chừngnào còn để trại tạm giam thuộc công an tỉnh,Đềnghịtáchtạmgiữtạmgiamkhỏicôsoi cầu mobi 88 tương đương với phòng điều tra,chừng nào cấp huyện còn để nhà tạm giữ nằm trong công an huyện, chừng đó còn khótránh được những vi phạm trong hoạt động giam giữ” - Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp QHLê Thị Nga nói.

Đề xuất bắt buộc ghi âm, ghihình khi hỏi cung
Ba năm, 226 người chết trongtrại tạm giam, tạm giữ

Dự thảo luật Tạmgiữ, tạm giam được trình trước UB Tư pháp hôm nay.

Dự thảo quy địnhtạm giữ, tạm giam là biện pháp ngăn chặn do cơ quan, người tiến hành tố tụng ápdụng đối với người bị bắt quả tang, truy nã, khẩn cấp và đối với bị can, bị cáonhằm cách ly họ ra khỏi đời sống xã hội một thời gian nhất định để ngăn chặn họtiếp tục phạm tội, ngăn chặn hành vi trốn tránh việc điều tra, truy tố, xét xử,cản trở việc xác định sự thật của vụ án hoặc để bảo đảm thi hành án.

Đây là các biệnpháp có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền tự do, dân chủ của cá nhân, nên theo quyđịnh của Hiến pháp, phải được luật hóa. Chính phủ đề nghị lấy tên là luật Thihành tạm giữ, tạm giam. 

Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga: Cơ sở tạm giữ, tạm giam và phòng điều tra không độc lập trong thực tiễn. Ảnh: Minh Thăng

UB Tư pháp đồng tình ban hành luật này để khắc phục kịpthời những hạn chế, bất cập trong thực tiễn, nhất là tình trạng chết, bức cung,nhục hình, vi phạm quyền con người xảy ra ở nhà tạm giữ, trại tạm giam thời gian qua.

Dự luật quy định cả quyền và nghĩa vụ của người bị tạm giữ,tạm giam. Theo đó, họ có quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân theoHiến pháp, nhưng bị hạn chế đi lại, giao dịch, tiếp xúc, thông tin, liên lạc,tuyên truyền tín ngưỡng, tôn giáo, trong trường hợp cần giao dịch dân sự hợppháp thì phải thông qua luật sư hoặc người đại diện theo pháp luật.

UB Tư pháp tán thành quy định này, do những người này chưabị coi là có tội nên ngoài bị hạn chế các quyền tự do, bầu cử, ứng cử... thì cácquyền khác của họ vẫn phải được đảm bảo như quyền sống, đảm bảo an toàn tínhmạng, sức khỏe, chăm sóc y tế, tiếp cận thông tin, gặp luật sư, người bào chữa,người thân và một số quyền dân sự khác...

Một điểm còn nhiều ý kiến khác nhau là mô hình hệ thống cáccơ quan quản lý nhà tạm giữ, trại tạm giam. UB Tư pháp cho rằng cần có biệnpháp để đảm bảo tính minh bạch, khách quan và không bị tác động bởi cơ quan điềutra trong công tác giam giữ, tránh tình trạng điều tra viên bức cung, dùng nhụchình đối với người bị tạm giữ, tạm giam trong nhà tạm giữ, trại tạm giam và cáchình thức khác vi phạm quyền của người bị tạm giữ, tạm giam xảy ra trong thờigian qua.

UB đề nghị tổ chức theo hệ thống dọc do Tổng cục Thi hànhán hình sự và hỗ trợ tư pháp thuộc Bộ Công an quản lý.

Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga phân tích rõ hơn khi“kiên trì đề nghị” tách nhà tạm giữ khỏi công an huyện, trại tạm giam khỏi côngan tỉnh.

“Khi chất vấn trước QH về vấn đề này, Bộ trưởng Công an cónói đã tách rồi, nhưng đó mới là tách về quản lý nhà nước, nhưng quản lý trực tiếp vẫn còn.Phải làm rõ mô hình tổ chức, mối quan hệ ngang dọc, trên dưới của cơ quan giamgiữ này. Ví dụ, trại tạm giam công an tỉnh và phòng điều tra đều trong cùng mộtcơ quan, có mối quan hệ mật thiết, khi có vi phạm thì trong thực tiễn đã xảy ralà dễ bỏ qua cho nhau. Cấp huyện cũng vậy. Như vậy là không độc lập trong thựctiễn”, bà Nga nói.

Theo bà, tổ chức theo hệ thống dọc không làm tăng biên chế,đều là người của Bộ Công an, nhưng đảm bảo độc lập, minh bạch.

Ông Phạm Xuân Thường, ủy viên UB Tư pháp thì cho rằng cóthể giữ mô hình hiện hành, nhưng luật phải quy định cho những người làm trưởngnhà tạm giữ, giám thị trại tạm giam trách nhiệm chống bức cung, nhục hình.

“Những vụ xảy ra gần đây, có những vi phạm rất nghiêm trọngnhưng trách nhiệm của những người này không thấy quy định ở đâu, không có chếtài xử lý. Nếu có quy định về trách nhiệm và chế tài cho những người này, chắcchắn chuyện bức cung, nhục hình trong các cơ sở giam giữ sẽ không xảy ra”, ôngThường nói.

Các trang thiết bị cụ thể như camera, ghi âm trong các phònghỏi cung cũng cần được quy định vào luật để có nguồn vốn thực hiện, theo ôngPhạm Xuân Thường.

Đồng tình quy định trong luật về trang thiết bị để thực hiệnthuận lợi, nhưng Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an vẫn cho rằngkhông nên thay đổi mô hình quản lý các cơ sở tạm giữ, tạm giam.

“Tạm giữ, tạm giam giống như việc quản lý chặt chẽ một tàisản đặc biệt là con người, có nhập vào xuất ra, đảm bảo an toàn, đặt trong lựclượng công an để quản lý như hiện nay là phù hợp”, ông Vương nói.

Thứ trưởng cho biết Bộ đã thành lập Cục quản lý, hướng dẫntạm giam, tạm giữ, thuộc Tổng cục Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, trongkhi các cơ quan điều tra của Bộ Công an thì thuộc Tổng cục An ninh và Tổng cụcCảnh sát, các thủ trưởng hoàn toàn khác nhau, ở tỉnh, huyện cũng độc lập, hoàntoàn tách bạch và có sự kiểm soát lẫn nhau.

“Cán bộ, đặc biệt là điều tra viên, muốn vào trại giam để xéthỏi hay gặp gỡ bị can, bị cáo đều phải qua giám thị, phải có giấy, không phải tựý, không dễ gì vào được”, ông Lê Quý Vương khẳng định.

Chung Hoàng

(责任编辑：Cúp C2)