Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị ngày 8/1. Ảnh: Mof

>>Ngành Tài chính triển khai nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2018

>>Ngành Tài chính quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ Tài chính - Ngân sách nhà nước 2018

Đây là ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị trực tuyến “Tổng kết công tác tài chính – NSNN năm 2017,ắnglợitoàndiệncủađấtnướccósựđónggóptíchcựcquantrọngcủangànhTàichíkq bd cup duc triển khai nhiệm vụ tài chính – NSNN năm 2018”, diễn ra sáng 8/1 tại trụ sở Bộ Tài chính.

Tỷ lệ nợ công giảm còn 61,3% GDP

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng nêu rõ những kết quả kinh tế - xã hội nổi bật trong năm 2017 như tăng trưởng kinh tế cao nhất trong nhiều năm, hoàn thành 13/13 chỉ tiêu về kinh tế xã hội. Trong đó, có những số liệu rất ý nghĩa về tài chính ngân sách như nợ công thời điểm này còn 61,3% GDP, giảm khá xa so với con số đầu năm 2016 là 64,5%, gần chạm mức trần Quốc hội cho phép.

Cùng với đó, kim ngạch xuất nhập khẩu, số vốn FDI, số doanh nghiệp (DN) thành lập mới cũng tăng kỷ lục. Theo Thủ tướng, đây là những con số liên quan rất lớn đến ngành Tài chính. Nếu chính sách thuế không đảm bảo, thủ tục hải quan với hàng hoá xuất nhập khẩu không thông thoáng thì sẽ rất khó đạt được các con số ấn tượng này.

Đặc biệt, trong bối cảnh năm 2017 xảy ra nhiều bão lũ, thiên tai, nhưng an sinh xã hội của chúng ta vẫn được đảm bảo. Trong đó, Thủ tướng đánh giá cao ngành Tài chính với vai trò quan trọng đã kịp thời xử lý, không để người dân đứt bữa hoặc rơi vào cảnh màn trời chiếu đất. “Chưa bao giờ ra lệnh xuất cấp gạo cho dân mà dự trữ không có gạo”, Thủ tướng nói.

Cùng với đó, năm qua ngành cũng đã chú trọng tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi cho DN, nhất là trong xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư. “Tất cả các Thứ trưởng Bộ Tài chính đều tham gia các buổi xúc tiến đầu tư để giải đáp cho nhà đầu tư”, Thủ tướng ghi nhận. Cùng với nỗ lực của Chính phủ trong cắt giảm trên 5.000 thủ tục hành chính (TTHC), cải thiện môi trường kinh doanh, năm qua đã có rất nhiều DN, tập đoàn lớn đăng ký đầu tư vào Việt Nam. Các chỉ số về cạnh tranh, môi trường kinh doanh được cải thiện mạnh, nhiều chỉ tiêu thuộc vào nhóm đứng đầu ASEAN. Hoạt động đối ngoại, quốc phòng an ninh, đặc biệt sự kiện APEC đã được tổ chức thành công tốt đẹp, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

“Trong những kết quả toàn diện này của cả nước, có sự đóng góp tích cực, quan trọng của toàn ngành Tài chính. Năm vừa qua, các đồng chí đã triển khai các giải pháp điều hành quyết liệt, đảm bảo cân đối ngân sách trong điều kiện ngân sách trung ương (NSTW) gặp nhiều khó khăn. Vừa thực hiện chủ trương cơ cấu lại NSNN, nợ công, phát triển thị trường tài chính, quản lý chặt chẽ tài sản công, đồng thời cùng các bộ, ngành, địa phương tập trung cải cách TTHC, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tiết kiệm chi phí, thời gian cho người dân, DN. Thắng lợi toàn diện của đất nước có sự đóng góp trực tiếp, tích cực và quan trọng của ngành Tài chính. Với sự quyết tâm của toàn ngành, các đồng chí đã hoàn thiện khá toàn diện, xuất sắc nhiều mục tiêu tài chính ngân sách của năm 2017”, Thủ tướng nêu rõ.

Kiểm soát chi ngày càng chặt chẽ

Thủ tướng nhấn mạnh một số kết quả nổi bật như về thu NSNN. Mặc dù có nhiều khó khăn nhưng ngay từ đầu năm, ngành đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, tăng cường quản lý, chống nợ đọng, chống thất thu, chuyển giá, chống buôn lậu, gian lận thương mại. Kết quả, thu NSNN đã vượt dự toán 5,9%, thu ngân sách trung ương cơ bản đạt dự toán. Đây là một cố gắng rất lớn và kết quả này đã giúp đảm bảo nguồn thực hiện các nhiệm vụ chi, đáp ứng kịp thời các nhiệm vụ chi đột xuất về thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu…

Về chi NSNN, Thủ tướng đánh giá đã kiểm soát chặt chẽ hơn, tiết kiệm hơn, siết chặt kỷ luật tài chính NSNN ở các cấp, các ngành. Năm qua, mức hỗ trợ bão lũ thiên tai rất lớn, lên đến 4.200 tỷ đồng, xuất cấp 127.000 tấn gạo dự trữ quốc gia để cứu trợ nhân dân, hỗ trợ vùng thiên tai. “Cả thu và chi đã có bước tiến rất rõ nét, nhất là chi ngân sách”, Thủ tướng đánh giá.

Thủ tướng nhắc lại hình ảnh Bộ trưởng, các Thứ trưởng, Tổng cục trưởng, cùng các bí thư, chủ tịch nhiều địa phương đôn đốc tìm nguồn thu, đốc thu từng cơ sở, địa bàn đã “gây ấn tượng mạnh mẽ” với Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt, Thủ tướng đánh giá cao lãnh đạo các địa phương đã rất coi trọng nhiệm vụ thu chi ngân sách, hỗ trợ, động viên lực lượng tài chính tại địa phương hoàn thành nhiệm vụ thu.

Về bội chi, tỷ lệ bội chi được giữ ở mức 3,48% GDP, thấp hơn giới hạn mục tiêu. Với sự nỗ lực của lãnh đạo Chính phủ, ngành Tài chính, nợ công ở các địa phương được kiểm soát rất chặt chẽ.

Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Bộ Tài chính. Ảnh: Đức Minh

Đáp ứng kịp thời mọi nhu cầu ngân sách

Theo Thủ tướng, trong một năm nhiều biến động vừa qua, việc điều hành tài chính đã đảm bảo an toàn các mục tiêu quốc gia, thực hiện nhiều cải cách đổi mới như khoán chi, giảm chi thường xuyên, đấu thầu tập trung… Nhiều nhu cầu bức xúc, đột xuất liên quan đến kinh phí của trung ương, địa phương đã được ngành Tài chính đáp ứng kịp thời, nhất là về khắc phục hậu quả thiên tai, quốc phòng, an ninh.

Bên cạnh đó, thị trường tài chính năm qua có bước phát triển lớn, thực hiện tốt hơn chức năng cung ứng nguồn vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, thúc đẩy hiệu quả hoạt động của DN. Quy mô thị trường vốn đạt trên 103% GDP. Thị trường chứng khoán đạt 984 điểm, cao nhất trong nhiều năm qua. Lĩnh vực quản lý tài sản công có bước tiến, đơn cử như trong quản lý xe công. Việc điều hành giá và quản lý giá năm 2017 sát sao, đề xuất kịp thời các giải pháp ổn định thị trường…

Đặc biệt, Thủ tướng cũng đánh giá cao ngành Tài chính đã cải cách mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, trong đó có cải cách một số thủ tục hành chính (TTHC), đơn giản hoá TTHC, triển khai cung cấp dịch vụ công trực tuyến 946 thủ tục. Chỉ số nộp thuế của Việt Nam tăng 81 bậc, đứng thứ 4 trong nhóm nước ASEAN, hoàn thành nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 19. Hệ thống khai thuế điện tử triển khai tại 63 tỉnh thành, với 99,8% DN sử dụng. “Con số này rất quan trọng khi chúng ta đứng trước cuộc cách mạng 4.0”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với đó, ngành đã triển khai tốt cơ chế một cửa Quốc gia, một cửa ASEAN; rút ngắn thời gian thông quan đạt mức trung bình của nhóm ASEAN 4; xử lý gần 650.000 hồ sơ của 17.500 DN…, là những cải cách rất quan trọng về môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam. Thủ tướng cũng biểu dương tinh thần làm việc của các vụ, cục, lãnh đạo các cấp của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, Kho bạc Nhà nước, Tổng cục Dự trữ Nhà nước, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC)… thời gian qua đã có rất nhiều nỗ lực, hoàn thành nhiệm vụ được giao, đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

“Với thành tích toàn diện như vậy, thay mặt Chính phủ tôi ghi nhận đánh giá cao, biểu dương sự nỗ lực và kết quả đạt được của ngành Tài chính, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ ngành ngay từ đầu năm, đóng góp quan trọng vào thành công toàn diện của đất nước năm 2017”, Thủ tướng ghi nhận.

Đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương

Bên cạnh những thành tích toàn diện vừa qua, Thủ tướng cũng lưu ý trách nhiệm của ngành thời gian tới còn rất nặng nề. Cùng với những nhiệm vụ đã được nêu tại Nghị quyết 01 năm 2018, Thủ tướng nêu ra một số phương hướng, cũng như tồn tại cần khắc phục thời gian tới.

Trước hết, Thủ tướng yêu cầu chính sách tài chính quốc gia cần chủ động khắc phục những khiếm khuyết của nền kinh tế đang trong giai đoạn bước đầu đi vào nền kinh tế thị trường. Theo đó, Bộ Tài chính không chỉ là bộ quản lý tiền bạc mà còn quản lý chính sách tài chính, công cụ tài chính, đảm bảo sự liêm chính, minh bạch, thúc đẩy phát triển, chống tham nhũng lãng phí, tạo mọi điều kiện thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Ngành Tài chính là kênh tham mưu quan trọng về chính sách tài chính quốc gia để quản trị quốc gia, nghiên cứu một số chính sách kinh tế thành công mà các nước khác đã làm, để Việt Nam phát triển nhanh và bền vững hơn thông qua chính sách tài chính quốc gia.

Tại Hội nghị, Thủ tướng lưu ý việc chính sách thuế nói riêng và chính sách tài chính nói chung phải theo kịp xu hướng phát triển của đất nước, có tuổi thọ dài hơn, bắt kịp những xu hướng mới như công nghệ 4.0, để mở rộng cơ sở thuế. Xói mòn cơ sở thuế đang là vấn đề toàn cầu, đặc biệt ở Việt Nam, do đó cần rà soát các tiêu chuẩn, quy định theo chuẩn OECD để khắc phục tình trạng này.

Bên cạnh đó, bài toán cân đối NSNN còn chưa vững chắc, ngân sách địa phương “đủng đỉnh vượt dự toán sớm”, còn ngân sách trung ương (NSTW) “vắt chân lên cổ, đến phút 90 mới đảm bảo dự toán”. Thủ tướng cho rằng, đây là vấn đề cần được làm rõ để đảm bảo vai trò chủ đạo của NSTW theo quy định của Hiến pháp, của Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị. Đồng thời, cần rà soát các điểm nghẽn trong cân đối NSNN để khắc phục, để NSTW chủ động hơn.

Đối với công tác quản lý tài sản công, Thủ tướng chỉ rõ còn nhiều bất cập, gây thất thoát. Do đó, Thủ tướng nhắc nhở cần khẩn trương xây dựng cơ sở dữ liệu về tài sản công, chặt đứt mạng lưới của nhóm lợi ích thâu tóm tài sản công hưởng lợi trái phép.

Địa phương phấn đấu tự cân đối ngân sách

Về quản lý nợ công, Thủ tướng nêu rõ theo Luật Quản lý nợ công, Bộ Tài chính là “chủ công” trong thời gian tới. Theo đó, cần chú ý nghiên cứu các đối tác phát triển để có nguồn vay, quản lý nợ công hiệu quả, an toàn hơn. Liên quan đến quản lý nợ công, Thủ tướng cũng lưu ý vấn đề phương pháp tính GDP còn chưa bao quát, chủ yếu tính GDP từ đầu tư nhà nước mà chưa tính hết khu vực kinh tế không chính thức. Nếu tính hết được số liệu này, tổng GDP của Việt Nam sẽ cao hơn nhiều và với bội số lớn đó, nợ công sẽ có dư địa hơn cho đầu tư phát triển.

Với lĩnh vực thuế, hải quan, dù đã đạt được bước tiến rất dài, đứng thứ 4 trong khu vực ASEAN, người dân và DN được hưởng lợi hàng trăm nghìn tỷ đồng, tuy nhiên Thủ tướng cũng lưu ý “không được say sưa với thành công này” mà phải tận dụng cách mạng công nghệ 4.0 để đẩy nhanh hơn nữa việc điện tử hoá các hoạt động của ngành, tiến đến tiêu chuẩn OECD, thay vì chỉ dừng lại ở ASEAN. Song song với điện tử hoá, ngành cũng phải tận dụng thời cơ này để sắp xếp lại bộ máy, tinh giảm biên chế theo lộ trình.

Liên quan đến công tác tổ chức cán bộ và thái độ của cán bộ công chức ngành Tài chính trong thực thi công vụ, Thủ tướng cho rằng đâu đó vẫn còn tình trạng tham nhũng, tiêu cực. Một bộ phận cán bộ ngành Tài chính còn nhũng nhiễu, thờ ơ, chưa nghiên cứu tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người dân. Thủ tướng yêu cầu ngành Tài chính cần có biện pháp mạnh mẽ để dẹp bỏ ngay tình trạng này và đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động phong trào “Doanh nghiệp nói không với chi phí bôi trơn”, đồng thời yêu cầu ngành Tài chính đưa ra thông điệp “cán bộ ngành Tài chính nói không với phong bì”. Đi liền với đó là kiểm tra, xử lý nghiêm những cán bộ công chức có hành vi tiêu cực. Ngành Tài chính cần có thông điệp rõ ràng để thực hiện “trên nóng dưới nóng”, nói không với tiêu cực.

Nhắc nhở với các địa phương, Thủ tướng cho biết đến nay mới có 16/63 tỉnh, thành tự cân đối ngân sách và có điều tiết về trung ương. Do vậy, các tỉnh, thành cần đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế, thúc đẩy sản xuất kinh doanh để trang trải chi phí, tiết kiệm từng đồng để tự cân đối và từ đó có nguồn thu nộp về trung ương, đây là điều rất quan trọng với đất nước. “Nếu vẫn duy trì cơ chế phi thị trường, xin cho, bao cấp thì khó có thể cân đối được”, Thủ tướng nói.

Cuối cùng, Thủ tướng khẳng định sự tin tưởng với truyền thống, sức mạnh trong 73 năm qua của ngành Tài chính, toàn thể cán bộ, người lao động của ngành sẽ đoàn kết quyết tâm, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao./.

Hoàng Yến

(责任编辑：Thể thao)