150 tỷ USD vốn FDI đi đâu?ứtgiảingânvốsoi kèo mainz 05

Gần 1 tuần trước, ngày 22/8, đồng loạt 6 doanh nghiệpHàn Quốc đã động thổ chuẩn bị cho việc xây dựng nhà máy tại Khu kinh tếDung Quất (Quảng Ngãi). Đó là các công ty Samshin, Yoobong, Kwangjin, Hanbit ENG, Công ty Công nghiệp Wookang và Công ty Công nghiệp điện Nasan. 

Với tổng vốn đầu tưđăng ký chỉ 11 triệu USD, đây đều là các dự ánquy mô nhỏ, song điều quan trọng, theo ông Nguyễn Minh Tài, Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp Quảng Ngãi, cả 6 dự án này đều hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ và dịch vụ công nghiệp, vì vậy rất có ý nghĩa trong việc hình thành chuỗi giá trị, hỗ trợ cho các dự án công nghiệp có quy mô lớn tại Khu kinh tế Dung Quất. Doosan Vina chính là cái đích mà các nhà đầu tư này nhắm tới. 

Một điều quan trọng khác, đó là cả 6 dự án này chỉ vừa mới được cấp chứng nhận đăng ký đầu tư vào đầu tháng 8/2018. Nghĩa là, chỉ ít ngày sau khi nhận được sự đồng ý của các cơ quan chức năng Việt Nam, các nhà đầu tư đã nhanh chóng bắt tay triển khai dự án.

Không nhiều nhà đầu tư nước ngoài làm được điều này, kể cả với các dự án quy mô nhỏ, chứ chưa nói tới các dự án quy mô lớn, hàng tỷ USD. Đến nay, sau 30 năm thu hút FDI, có lẽ Samsung không chỉ là nhà đầu tư lớn nhất, mà còn là nhà đầu tư thực hiện nghiêm túc nhất các cam kết của mình. Tất cả các dự án của Samsung đều được triển khai ngay sau khi được cấp chứng nhận đầu tư và hoàn thành, đi vào hoạt động chỉ trong vòng 1 năm sau đó.

Tuần trước, khi Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng tới thăm các nhà máy của Samsung tại Bắc Ninh và Thái Nguyên, Tổng giám đốc Tổ hợp Samsung Việt Nam Shim Won Hwan cho biết, Samsung đã giải ngân gần hết trong tổng số hơn 17,3 tỷ USD vốn đăng ký đầu tư vào Việt Nam. Đặc biệt, Samsung Display, dù mới bắt đầu đầu tư vào năm 2014 và qua 2 lần tăng vốn vào các năm 2015 và 2017, đã giải ngân được 6,3 tỷ USD trong tổng số 6,5 tỷ USD vốn đầu tư cam kết. Dự kiến, đến hết quý III/2018, Samsung Display sẽ giải ngân hết nguồn vốn này, sớm so với kế hoạch đề ra là năm 2022.

Có Samsung, có 6 nhà đầu tư kể trên, nên vốn FDI giải ngân trong thời gian gần đây đã nhanh chóng gia tăng. Con số trong 7 tháng đầu năm là 9,85 tỷ USD, còn nếu tính lũy kế là 182,22 tỷ USD. Song cũng vì hiếm hoi nhà đầu tư làm được điều đó, nên thực tế, khoảng cách giữa vốn FDI đăng ký và vốn FDI thực hiện còn khá xa.

Trong 7 tháng đầu năm, vốn FDI đăng ký là 18,15 tỷ USD; nếu tính thêm cả phần đầu tư nước ngoài vào Việt Nam thông qua góp vốn, mua cổ phần thì đã lên tới 22,94 tỷ USD. Còn nếu tính lũy kế, số vốn đầu tư nước ngoài cam kết cho đến hết tháng 7/2018 là trên 333 tỷ USD. Nghĩa là, cho đến nay, mới có hơn một nửa (54,7%) vốn đăng ký được đưa vào giải ngân. Câu hỏi đặt ra là, 150 tỷ USD vốn FDI còn lại đi đâu và tại sao lại có khoảng cách quá lớn giữa vốn đăng ký và thực hiện như vậy?

Bài toán khó giải

Không quá khó để trả lời câu hỏi trên, bởi chỉ cần thống kê một loạt dự án tỷ USDchưa được triển khai, đã thấy “bóng dáng” của con số đó. Chẳng hạn, Dự án Saigon Atlantis Hotel, vốn đăng ký 4,1 tỷ USD; Dự án Hóa dầu Long Sơn, 4,5 tỷ USD; hay Dự án Thành phố mới Nhơn Trạch Berjaya, vốn đầu tư 2 tỷ USD; Dự án Khu đô thị đại học quốc tế, 3,5 tỷ USD; Dự án Kobelco 1 tỷ USD… Chưa kể, còn hàng loạt dự án quy mô lớn, nhỏ khác nằm rải rác ở khắp các địa phương trong cả nước.