Phóng viên phải trau dồi thêm các kĩ năng để đáp ứng yêu cầu ngày càng đa dạng của báo chí. Ảnh: ST.

Di động hóa báo chí

Theáochíthayđổikhiđờisốngxãhộithayđổbóng đá tivi.neto một báo cáo gần đây, Việt Nam đứng thứ 16 trong số 20 quốc gia có số người sử dụng Internet cao nhất thế giới với 49 triệu người, số lượng thuê bao di động đạt 131,9 triệu. Việt Nam có 38 triệu người dùng mạng xã hội, trong đó có 94% sử dụng mobile để vào mạng xã hội hàng ngày. Bản báo cáo cũng cho thấy, số người chỉ sử dụng mobile để truy cập Internet tại Việt Nam, đặc biệt từ 18-34 tuổi chiếm tỷ lệ cao so với người chỉ sử dụng máy tính hoặc nhiều thiết bị khác nhau. Tỷ lệ này so với một số nước trong khu vực như Singapore, Malaysia là khá cao.

Thống kê cũng chỉ ra rằng, người sử dụng Internet bằng mobile tại Việt Nam dành nhiều thời gian cho việc vào mạng xã hội (94%), nhắn tin (91%), tìm kiếm thông tin (87%), truyền thông và giải trí (73%), âm nhạc (72%), game (67%), đọc tin tức và thời tiết (65%). Trong khi đó, các hoạt động chiếm thời lượng thấp là mua sắm và thương mại điện tử (43%), du lịch (42%) và đọc sách, truyện (39%).

Những con số trên đã cho thấy rõ có sự thay đổi cách thức tiếp cận với báo chí, với các nguồn tin. Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ và nhu cầu sử dụng ngày một tăng của con người như hiện nay, không chỉ trên thế giới, mà cả ở Việt Nam, việc sở hữu một hay nhiều thiết bị di động không còn là điều hiếm gặp trong cuộc sống. Điều này mở ra một xu hướng phát triển mới của báo chí mà những cơ quan báo chí nào muốn bắt nhịp với thời cuộc không thể bỏ qua xu hướng báo chí di động.

Giờ đây có rất nhiều cách để công chúng có thể tiếp cận được với một ấn phẩm báo chí, thay vì chỉ bằng cách đọc báo giấy truyền thống như trước đây. Sử dụng các thiết bị thông minh cầm tay như smart phone, Ipad..., công chúng có thể dễ dàng tìm thấy thông tin mà mình quan tâm. Chính vì vậy, các tòa soạn báo truyền thống đã nhanh chóng phát triển loại hình báo điện tử cho phù hợp với xu thế của thị trường, đáp ứng được nhu cầu và thói quen đọc báo điện tử của công chúng.

Với sự phát triển của khoa học công nghệ, xu hướng mới của báo chí hiện đại là phát triển cùng với các phương thức điện tử mới. Theo đó, 3 loại hình báo chí gồm phát thanh, truyền hình, điện tử có thể dễ dàng tích hợp chỉ trong 1 ấn phẩm báo chí với tính tương tác cao, thông tin đa chiều, hình ảnh hấp dẫn người đọc. Thay bằng chỉ là một bài báo đơn giản với vài cái ảnh giờ đây, một ấn phẩm báo chí có thể tích hợp đa phương tiện (multimedia) để mang tới cho độc giả những sản phẩm báo chí ấn tượng. Có nhiều cách kết hợp những yếu tố đưa tin (văn bản, hình ảnh, video, đồ họa, chương trình tương tác...) để tạo nên tác phẩm đa phương tiện hấp dẫn, mới mẻ về hình thức lẫn nội dung. Trong đó, việc sử dụng thông tin đồ họa (Infographic), các tin được sắp xếp theo dòng sự kiện (Timeline) cũng sẽ giúp người đọc có thêm cái nhìn tổng quan, xuyên suốt về một vấn đề nào đó.

Tăng tương tác với công chúng

Trong cuộc đua thông tin, để thu hút và giữ chân độc giả, các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter… dần trở thành “mảnh đất” để chính các phóng viên, độc giả cùng bày tỏ ý kiến của mình về một vấn đề. Mạng xã hội đã góp phần tạo môi trường trao đổi, giao lưu nghiệp vụ cho các nhà báo trẻ thông qua các nhóm, diễn đàn. Việc hình thành nhóm và diễn đàn trên mạng xã hội đã trở thành nơi giao lưu, kết nối mọi người, để họ trao đổi nghiệp vụ, trao đổi về các vấn đề liên quan và cũng là nơi các thành viên chia sẻ những ý kiến, bình luận, đánh giá, nhận xét về sự phát triển của xu hướng báo chí.

Hiện các tờ báo điện tử của Việt Nam đã chủ động quảng bá nội dung trên các trang mạng xã hội bằng cách share (chia sẻ) bài viết, dẫn đường link bài viết để độc giả có thể dễ dàng tiếp cận thông tin hơn. Trong bài viết, các tờ báo cũng sẽ kết hợp thêm việc sử dụng các đoạn video ngắn, tăng tính chân thực và thú vị hơn cho người đọc. Đổi lại, các tòa soạn báo cũng yêu cầu các phóng viên phải thay đổi và lắng nghe để có sự hiểu biết hơn về công chúng - những người đang có liên quan trực tiếp đến thương hiệu của họ.

Theo bà Đặng Thu Cúc, Phó Trưởng Ban Thời sự Báo Điện tử Chính phủ, mạng xã hội như một “cánh tay nối dài”, giúp liên kết giữa người làm báo và độc giả, đồng thời việc sử dụng các mạng xã hội cũng giúp quảng bá thương hiệu của tờ báo, cũng như hình ảnh, tên tuổi, chất lượng thông tin đến với độc giả là người trong cộng đồng mạng.

Bên cạnh đó, cũng để tăng tương tác với người đọc, phần lớn các tòa soạn hiện nay đều áp dụng một số hình thức như live stream, tổ chức các buổi tọa đàm trực tuyến, hay để các phần comment (bình luận) dưới bài viết cũng là một cách để người đọc tranh luận, thể hiện ý kiến của mình về một vấn đề nào đó. Từ đó chất lượng các bài viết cũng được nâng cao từ chính những đóng góp, bình luận, phản hồi của bạn đọc. Những phương thức trên vừa thể hiện tính tương tác cao vừa cung cấp thông tin một cách linh hoạt.

Thực tế hiện nay báo chí không còn quyết định những gì công chúng nên biết mà đã thay đổi thành cung cấp, truyền thông cho độc giả các tin tức nóng hổi và thời sự nhất theo nhu cầu của độc giả. Độc giả có dân trí cao hơn, có thể sử dụng mạng xã hội để tìm kiếm được tất cả những thông tin mà mình cần vì vậy điều quan trọng ở đây là tòa soạn phải cụ thể hóa đối tượng bạn đọc từ đó có những sản phẩm báo chí thích hợp.

Tuy nhiên, mạng xã hội không chỉ là môi trường tích cực tiếp dẫn thông tin báo chí mà nó còn có nhiều yếu tố tác động tiêu cực tới báo chí, với người đọc báo. Đó là sự truyền tin thiếu chính xác, thiếu kiểm chứng, thiếu sự tuân thủ pháp luật... Do đó, hoạt động báo chí cần nhìn nhận kiểm chứng thông tin kỹ hơn, phản ứng kịp thời, xử lý "có nghề" hơn trước những phát sinh thông tin từ mạng xã hội. Điều này cũng đặt ra những khó khăn cho các phóng viên đó là đội ngũ phóng viên phải tỉnh táo hơn, đầu tư nhiều công sức hơn cho tác phẩm báo chí của mình. Đồng thời phóng viên phải trau dồi thêm các kĩ năng về chụp ảnh, chỉnh sửa ảnh, đồ họa, quay phim và thậm chí là cả về thiết kế. Bên cạnh đó, các khâu tổ chức trong một tòa soạn báo cũng cần phải được phối hợp một cách đồng bộ để tất cả cùng chạy đua được với thông tin và chạy đua với thời gian.

(责任编辑：Nhà cái uy tín)