* Phùng Hưng: Sinh năm Tân Sửu - 761,ệtNamtuổiSửsoi kèo rc lens quê ở làng Đường Lâm, nay thuộc huyện Ba Vì, TP. Hà Nội. Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, Phùng Hưng là người khỏe mạnh và dũng lược. Chính ông đã phát động và lãnh đạo cuộc khởi nghĩa, đập tan chính quyền đô hộ của nhà Đường, xây dựng nền độc lập tự chủ trong một thời gian dài, được nhân dân suy tôn là Bố cái Đại vương.

* Lê Đại Hành - Lê Hoàn:Sinh năm Tân Sửu - 941, là người văn võ song toàn, mưu lược, quyết đoán, là Thập đạo tướng quân, thống lĩnh quân đội triều Đinh, là vị vua đầu tiên của nhà Tiền Lê. Ông trị vì từ năm 980 đến 1005. Lê Đại Hành là ông vua có tài dẹp nội loạn, khéo bang giao. Sử gia Lê Văn Hưu đã viết về ông như sau: Lê Đại Hành giết Đinh Điền, bắt Nguyễn Bặc, tóm Quân Biện, Phụng Huân dễ như sai nô lệ, chưa đầy vài năm mà bờ cõi định yên, công đánh dẹp chiến thắng dẫu là nhà Hán, nhà Đường cũng không hơn được.

* Lý Thường Kiệt:Sinh năm Kỷ Sửu - 1019, là con của Sùng Tiết tướng quân Ngô An Ngữ, cháu 6 đời của Ngô Quyền, người phường Thái Hòa, thành Thăng Long, Hà Nội ngày nay. Ông là người có công phá Tống bình Chiêm, được ban họ vua, phong làm Phụ quốc thái phó. Ông là tác giả của áng thơ bất hủ “Nam quốc sơn hà” - được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta.

* Trần Quang Khải:Sinh năm Tân Sửu - 1241, là con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông. Ông là nhà quân sự, nhà ngoại giao, nhà thơ lớn của dân tộc. Năm 1282, dưới triều vua Trần Nhân Tông, ông được cử làm Thượng tướng Thái sư. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai và thứ ba, Trần Quang Khải là vị tướng chủ chốt thứ hai sau Trần Quốc Tuấn. Ông còn là nhà thơ có vị trí trong văn học sử Việt Nam, với tâm hồn thơ khoáng đạt, gắn bó với cuộc sống bình dị của đất nước.

* Nguyễn Trung Ngạn:Sinh năm Kỷ Sửu - 1289, quê làng Thổ Hoàng, Ân Thi, Hưng Yên. Ông là người nổi tiếng thần đồng, đỗ hoàng giáp năm 15 tuổi, cùng khoa với Mạc Đĩnh Chi, làm quan đến Hành khiển, từng đi sứ nhà Nguyên. Ông là người có công trong việc biên soạn bộ “Hình thư” và “Hoàng triều đại điển”. Ông là tác giả “Giới Hiên thi tập” với nhiều bài thơ, bài văn có giá trị.

* Trần Nguyên Đán:Sinh năm Ất Sửu - 1325, là danh sĩ nổi tiếng đời Trần. Ông là chắt nội của Trần Quang Khải và là ông ngoại của anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi. Ông sống vào lúc triều Trần đi vào buổi suy vi nên mang trong mình rất nhiều tâm sự. Năm Ất Sửu - 1385, ông về Côn Sơn ở ẩn và mất sau đó 5 năm, thọ 65 tuổi. Ông là “cây cột chống trời” cuối cùng của nhà Trần, nên khi ông mất đi, triều đình ngày càng nghiêng đổ và chỉ chưa đầy 10 năm sau, nhà Trần đã bị Hồ Quý Ly cướp ngôi.

* Lê Lợi - Lê Thái Tổ:Sinh năm Ất Sửu - 1385, là hậu duệ của vua Lê Đại Hành và là con trai út của Hào trưởng Lê Khoán, người làng Lam Sơn, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Mùa xuân năm 1428, Nguyễn Trãi soạn “Bình Ngô đại cáo”, thay lời Lê Lợi để tuyên cáo kết thúc cuộc kháng chiến chống Minh, giành lại độc lập cho Đại Việt. Đây là áng thiên cổ hùng văn, là bản tuyên ngôn độc lập thứ hai sau bài thơ “Nam quốc sơn hà”. Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi, lập ra nhà Hậu Lê, vương triều dài nhất trong lịch sử Việt Nam.

Tượng đài anh hùng giải phóng dân tộc Lê Lợi tại TP. Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa

* Ngô Thị Ngọc Dao:Sinh năm Tân Sửu - 1421, tại Yên Định, Thanh Hóa, là con gái của cụ Ngô Từ, khai quốc công thần của vua Lê Thái Tổ. Bà được vua Lê Thái Tông phong là Tiệp Dư. Năm 1442, bà sinh hoàng tử Lê Tư Thành, sau này là vua Lê Thánh Tông và được lịch sử ca ngợi là vị vua anh minh, tài đức bậc nhất của lịch sử dân tộc, trong đó có công lao dạy dỗ to lớn của bà. Bà cũng chính là người cùng vua Lê Thánh Tông minh oan cho Nguyễn Trãi.

* Đinh Văn Tả:Sinh năm Tân Sửu - 1601, là võ tướng xuất sắc triều Lê Trung Hưng, làm quan đến chức Tả Đô đốc. Ông là người có công trung hưng nhà Lê và mất năm 1680. Con cháu ông nối đời nổi tiếng về võ công. Dân gian truyền tụng câu “Đánh giặc có họ Đinh” là để truyền tụng về gia tộc của ông.

* Đặng Đình Tướng:Sinh năm Kỷ Sửu - 1649, quê Chương Đức, nay là Chương Mỹ, Hà Nội. Ông đỗ đầu kỳ thi hương năm 20 tuổi. Năm sau, ông thi hội đỗ đệ tam giáp tiến sĩ khoa Canh Tuất - 1670. Năm 1697, ông được cử làm Phó sứ sang nhà Thanh. Ông là vị quan tài ba và đức độ. Sau khi về nghỉ được tôn lên hàng quốc lão và mất năm 1736, thọ 87 tuổi.

* Nguyễn Hữu Thận:Sinh năm Đinh Sửu - 1757, quê Triệu Phong, Quảng Trị. Ông là nhà toán học và danh sĩ nổi tiếng thời Nguyễn, làm quan đến chức Thượng thư Bộ hộ. Ông nổi tiếng về toán học và thiên văn. Ông để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng như: “Ý Trai Toán pháp nhất đắc lực” - Một điều tâm đắc về toán pháp của Ý Trai - tên hiệu của ông; “Tam thiên tự lịch đại văn chú” - Ba ngàn chữ chú giải văn chương các đời;…  

* Tự Đức:Sinh năm Kỷ Sửu - 1829, là con thứ hai của vua Thiệu Trị và mẹ là Từ Dũ hoàng thái hậu. Ông lên ngôi giữa lúc nước nhà đang đứng trước âm mưu xâm lược của thực dân Pháp. Ông là người uyên bác, cần kiệm, chăm chỉ trong chức vụ và có nhiều đóng góp cho nền văn hóa nước nhà. Đặc biệt, ông là người con rất có hiếu. Tự Đức ở ngôi hoàng đế 36 năm giữa cảnh đất nước ngổn ngang trăm mối.

Chân dung vua Tự Đức

* Nguyễn Văn Tố:Sinh năm Kỷ Sửu - 1889, quê Hà Đông - Hà Nội, là học giả nổi tiếng. Sau Cách mạng tháng Tám, ông giữ chức Bộ trưởng Bộ Cứu tế xã hội trong Chính phủ lâm thời và sau đó là Trưởng ban Thường trực Quốc hội (như Chủ tịch Quốc hội hiện nay) khóa 1 của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Tháng 10-1947, thực dân Pháp tấn công lên chiến khu Việt Bắc, ông bị địch bắt và giết hại.

* Trần Huy Liệu:Sinh năm Tân Sửu - 1901, quê Vụ Bản, Nam Định. Ông là nhà báo, nhà văn, nhà sử học, nhà hoạt động chính trị xuất sắc. Cuối tháng 8-1945, ông cùng Nguyễn Lương Bằng và Cù Huy Cận vào Huế tiếp nhận sự thoái vị của vua Bảo Đại. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, ông được cử giữ chức Bộ trưởng Bộ Tuyên truyền trong Chính phủ lâm thời. Sau này, ông chuyên tâm nghiên cứu khoa học lịch sử, làm Viện trưởng Viện Sử học.

* Phùng Chí Kiên:Sinh năm Tân Sửu - 1901, quê Diễn Châu, Nghệ An. Ông từng theo học các lớp huấn luyện cán bộ tại Quảng Châu do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc mở và là học viên Trường võ bị Hoàng Phố. Năm 1931, ông vào học đại học Phương Đông của Quốc tế Cộng sản ở Matxcơva, được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương. Ông là người chỉ đạo khu căn cứ Bắc Sơn - Võ Nhai, bị thực dân Pháp bắt và xử tử bằng cách chặt đầu năm 1941. Ông là nhà quân sự có tài.

* Nguyễn Thái Học:Sinh năm Tân Sửu - 1901, quê ở tỉnh Vĩnh Phúc. Ông là người nồng nhiệt, kiên trung, giàu lòng ái quốc. Ông là người chủ trương dùng vũ lực lật đổ chính quyền thực dân Pháp, giành độc lập cho Việt Nam. Ông là một trong những người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Yên Bái năm 1930. Cuộc khởi nghĩa thất bại, ông bị thực dân Pháp bắt và chém đầu ngày 17-6-1930 tại Yên Bái.

* Trịnh Đình Thảo:Sinh năm Tân Sửu - 1901, quê ở Hà Đông, đỗ tiến sĩ Luật tại Pháp, từng làm luật sư Tòa thượng thẩm Sài Gòn, làm Bộ trưởng Tư pháp trong chính phủ thân Nhật Trần Trọng Kim. Năm 1968, ông ra chiến khu và được cử giữ chức vụ Chủ tịch Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam; Phó chủ tịch Hội đồng Cố vấn Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (1969).

* Trần Đức Lương:Sinh năm Đinh Sửu - 1937, quê quán Đức Phổ, Quảng Ngãi. Ông tập kết ra Bắc năm 1955 và sau khi học xong trung học, ông vào học Trường Mỏ địa chất Hà Nội. Ông trải qua nhiều chức vụ khác nhau như Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất, Phó thủ tướng Chính phủ, Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và là Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1997-2006.      

(责任编辑：Cúp C1)