Công nhân công ty May 10 xem quá trình đóng BHXH khi được bàn giao sổ BHXH. Ảnh: Hà Phương

Còn hơn 300.000 DN chưa tham gia BHXH

TheốnđóngBHXHcóthểbịphạttùket qua nong da hom nayo Ban Thu - BHXH Việt Nam, tính đến hết 31/10/2017, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của BHXH các tỉnh, thành phố là 16.602 tỷ đồng, giảm 64 tỷ đồng so với tháng trước, tỷ lệ nợ bằng 6,3% so với kế hoạch thu năm 2017. Cụ thể, nợ BHXH: 11.433 tỷ đồng, chiếm 68,8% tổng số nợ; nợ BHTN: 613 tỷ đồng, chiếm 3,7% tổng số tiền nợ; nợ BHYT: 4.556 tỷ đồng, chiếm 27,4% tổng số tiền nợ. Trong tổng số nợ trên có 2.991 tỷ đồng là số tiền ngân sách nhà nước (NSNN) các địa phương chưa chuyển cho các đối tượng được hỗ trợ đóng BHYT, chiếm 65,7% tổng số nợ BHYT.

Ban Thu cho biết, hiện nay, có khoảng hơn 600.000 doanh nghiệp (DN) đang hoạt động nhưng chỉ gần 300.000 DN tham gia BHXH. Theo ước tính của BHXH Việt Nam hiện nay còn khoảng hơn 1 triệu người thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc trong tất cả các đơn vị sử dụng lao động; trong đó, tập trung chủ yếu là ở các DN siêu nhỏ và người làm việc theo hợp đồng lao động trong các hộ kinh doanh cá thể. Tình trạng trốn đóng bảo hiểm cho người lao động diễn ra ở nhiều địa phương, với nhiều thủ đoạn khác nhau.

Đơn cử như Hà Nội: Tại hội nghị rà soát, đánh giá tình hình và triển khai giải pháp giảm tỉ lệ nợ BHXH trong những ngày cuối năm 2017 mới diễn ra, bà Đàm Thị Hòa - Phó giám đốc BHXH Hà Nội cho biết, đến hết tháng 11, Hà Nội có 36.994 đơn vị, DN nợ BHXH, BHYT với tổng số tiền hơn 2.851 tỷ đồng (bằng 8,47% số phải thu). Số này không bao gồm nợ của các đơn vị đã được xác định ngừng giao dịch, phá sản, giải thể. Trong đó, khối DN ngoài quốc doanh nợ lớn nhất (31.714 DN nợ 1.660 tỷ đồng) làm ảnh hưởng quyền lợi của 424 ngàn người lao động. Ngoài ra, có 966 DN nhà nước, DN cổ phần hóa nợ 832 tỷ đồng, ảnh hưởng quyền lợi của gần 127 ngàn người lao động; 925 DN có vốn đầu tư nước ngoài nợ 124 tỷ đồng, ảnh hưởng quyền lợi của 63 ngàn người lao động...

Phạt tiền tới 3 tỷ đồng khi trốn đóng bảo hiểm

Từ 1/1/2018, khi Bộ luật Hình sự 2015 chính thức có hiệu lực, các hành vi trốn nợ BHXH bắt buộc được coi là tội phạm và bị xử lý hình sự.

Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015 quy định: Người nào có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên sẽ bị xử phạt hành chính hoặc phạt tù. Theo đó, phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm đối với trường hợp trốn đóng bảo hiểm từ 50 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng; hoặc trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người đến dưới 50 người lao động từ 6 tháng trở lên, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn tái phạm.

Mức phạt tăng lên 200 - 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp: Phạm tội 2 lần trở lên; trốn đóng bảo hiểm từ 30 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng; trốn đóng bảo hiểm cho từ 50 người đến dưới 200 người.

Mức phạt cao nhất là bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc bị phạt tù từ 2 - 7 năm nếu trốn đóng bảo hiểm 1 tỷ đồng trở lên hoặc trốn đóng bảo hiểm cho 200 người trở lên.

Hành vi không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động cũng sẽ bị xử phạt từ 200 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm tùy theo số tiền, số người lao động bị trốn đóng bảo hiểm. Đặc biệt, pháp nhân thương mại (doanh nghiệp) nếu trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động thì có thể bị xử phạt từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng.

Mai Lâm

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)