Cựu chiến binh huyện Ngọc Hiển giáo dục truyền thống, qua hình thức kể những mẩu chuyện về Bác Hồ, cho các đội viên ưu tú Trường Tiểu học 3 Tân Ân Tây. Ảnh: QUỐC RIN

Từ một cuộc vận động, Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị (Chỉ thị 03) đã khẳng định việc học và làm theo Bác trở thành một vấn đề cấp thiết, thường trực, gắn với xây dựng Ðảng, xây dựng hình mẫu con người mới Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Học và làm theo Bác không phải và không thể dừng lại ở mức tổng kết giai đoạn 5 năm hay một cuộc tổng kết với hạn mức thời gian nào đó. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại lại ghi nhận một không khí dường như chùng xuống sau những cao trào rầm rộ về việc học và làm theo Bác. Có phải sau những cao trào là những khoảng lặng, hay việc học và làm theo Bác cần một độ lùi nhất định để đánh giá hết thành tựu, hạn chế, từ đó đưa ra cách thức phù hợp trong giai đoạn mới?

Thẳng thắn nhìn nhận hạn chế

Trong tư tưởng và trong lề lối làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một vấn đề hệ trọng được nhắc đến, đó chính là sự trung thực, thẳng thắn nhìn nhận vào những hạn chế, khuyết điểm để đúc rút ra bài học kinh nghiệm, tìm hướng tháo gỡ, khắc phục. Tuy nhiên, trong hầu hết những báo cáo sơ kết, tổng kết về việc học tập và làm theo Bác, việc đánh giá những hạn chế còn tính cầu toàn, chung chung. Vẫn là những cụm từ “một số nơi”, “từng lúc, từng thời điểm”…  và vì thế, nguyên nhân nêu ra cũng hết sức mơ hồ. Cần khẳng định những thành tựu làm được, nhưng bên cạnh cũng phải phân tích, chỉ rõ những hạn chế, yếu kém, đây mới là cách nhìn nhận thấu tình đạt lý nhất để việc học tập và làm theo Bác có những đỉnh cao tiếp theo.

Cựu chiến binh huyện Ngọc Hiển giáo dục truyền thống, qua hình thức kể những mẩu chuyện về Bác Hồ, cho các đội viên ưu tú Trường Tiểu học 3 Tân Ân Tây.      Ảnh: QUỐC RIN

Học và làm theo Bác chính là làn gió tươi mới, là đợt sinh hoạt chính trị hết sức sâu rộng, có tác động trực tiếp, liên tục với mỗi cá nhân, đơn vị và được tiếp nhận một cách hào hứng. Tuy nhiên, theo Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện uỷ Ngọc Hiển Nguyễn Trúc Ly: “Ðẩy mạnh việc học tập và làm theo Bác có tác động mạnh mẽ lên ý thức, hành động của mọi tầng lớp trong xã hội, trước tiên là cán bộ, đảng viên. Trên thực tế thì công việc triển khai cũng vấp nhiều rào cản”.

Khó khăn của Ngọc Hiển trong việc tổ chức, triển khai các hoạt động, nội dung liên quan đến Chỉ thị 03 là địa bàn cách trở, công tác giám sát, kiểm tra không duy trì liên tục. Một mặt là nhận thức ở mỗi nơi cũng rất khác nhau, có khi việc vận dụng rập khuôn, máy móc đã làm suy giảm hiệu quả và hiệu ứng của việc học và làm theo Bác.

Ghi nhận ở nhiều cơ quan, việc học và làm theo Bác được triển khai với tính chất là có mở đầu, có đăng ký, không khí rầm rộ nhưng quá trình thực hiện thì ít hoặc không có sự giám sát, cá biệt có nơi còn đánh giá kết quả một cách qua loa, chiếu lệ. Cho rằng việc đánh giá kết quả này là trừu tượng, khó nắm bắt, nhiều cá nhân khi đăng ký không thể hiện được trách nhiệm, đăng ký “cho có” và do đó hiệu quả đem lại là rất hạn chế.

Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện uỷ Cái Nước Nguyễn Văn Rện thông tin: “Bên cạnh những kết quả đạt được, chúng tôi cũng nhìn nhận thẳng thắn vào những hạn chế, tồn tại. Một số nơi chưa xác định được tầm quan trọng và ý nghĩa của Chỉ thị 03, từ đó việc học và làm theo Bác bị gián đoạn, không thường xuyên. Việc xây dựng chương trình và đăng ký nội dung học tập và làm theo Bác còn khô cứng, gò ép và hình thức, do đó không bám sát được nhiệm vụ, tình hình thực tế của đơn vị, cá nhân”.

Cái Nước cũng vấp phải những thử thách như nhiều địa phương khác, đó là việc đôn đốc, kiểm tra, giám sát và có phương thức đánh giá phù hợp. Ông Nguyễn Văn Rện cho biết thêm: “Nguyên nhân được xác định là do sự hiểu biết, sự quan tâm của một bộ phận cán bộ, đảng viên đối với việc học và làm theo Bác còn hạn chế. Từ trên triển khai xuống cơ sở thì cứng nhắc, thiếu sáng tạo. Những người đứng đầu đơn vị, cơ quan chưa làm tròn chức trách của mình”.

Học và làm theo Bác từ ý nghĩa lớn, tác động lớn đến quá trình triển khai thực tế cho thấy còn rất nhiều vấn đề cần giải quyết. Không để tình trạng cứ hô hào là học và làm theo Bác, để rồi sau đó là không có giám sát, không có kiểm tra, không có đánh giá; hoặc có cũng hết sức trừu tượng, không chỉ ra được học Bác điều gì, làm được điều gì để phục vụ Nhân dân.

Khoảng lặng cần thiết của một hành trình

Khi tất cả những kỳ vọng về Chỉ thị 03 đã hiện hữu (trong đó có cả những vấn đề tồn tại bộc lộ), xã hội mong chờ một chặng đường mới, một cao trào mới thì đất nước bước vào những sự kiện chính trị quan trọng, sự chuyển giao từ nhiệm kỳ cũ sang nhiệm kỳ mới, không quá khó hiểu khi việc học và làm theo Bác đang tạm lắng lại.

Trong nhận thức nhất quán, học và làm theo Bác là một hành trình, không phải đến khi Chỉ thị 03, hoặc trước đó là cuộc vận động học tập và làm theo Bác, thì vấn đề này mới được đề cập. Có thể coi Chỉ thị 03 là cao trào của việc học và làm theo Bác, và sau mỗi cao trào thì việc lắng lại, đúc rút những kinh nghiệm quý, chuẩn bị cho cao trào kế tiếp là điều bình thường.

Ðể giải quyết “khoảng lặng” này, Ban Tuyên giáo Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 163 về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị 03 từ sau Ðại hội XII của Ðảng đến khi có quyết định mới. Tỉnh uỷ Cà Mau tiếp đó có Công văn số 49 để các tổ chức, đơn vị tiếp tục thực hiện Chỉ thị 03. Theo đó, các cấp tiếp tục thực hiện sinh hoạt chuyên đề học và làm theo Bác của năm 2015 gắn với việc thực hiện nghị quyết các cấp và Nghị quyết Trung ương 4. Tuỳ theo điều kiện thực tế để xây dựng kế hoạch, chương trình phù hợp, học và làm theo Bác phải gắn với trách nhiệm người đứng đầu, mỗi cá nhân, sâu sát trong đánh giá chất lượng, hiệu quả công tác và phản hồi từ Nhân dân.

Bà Nguyễn Trúc Ly khẳng định: “Dù năm 2016 không có chuyên đề mới học và làm theo Bác. Tuy nhiên, đây là quá trình các cấp tổng kết lại hiệu quả thực hiện Chỉ thị 03. Cấp trên cũng chỉ đạo sâu sát rằng không để việc học và làm theo Bác bị gián đoạn”.

Bộ phận giúp việc của Ngọc Hiển tiếp tục kiểm tra, giám sát 11 đơn vị trong quý I. Qua đánh giá, một số đơn vị làm rất tốt. Nhưng vị Trưởng Ban Tuyên giáo cũng thừa nhận: “Một số nơi do nhận thức chưa tốt, việc học và làm theo Bác vì thế bị lơ là, gây ra cảm giác phong trào bị chùng xuống, tạo hiệu ứng không tốt”.

Theo đó, Ngọc Hiển tiếp tục công việc phát động các cơ quan, đơn vị đăng ký nội dung học tập trên cơ sở những chuyên đề của 4 năm trước đó. Bộ phận giúp việc thành lập 4 tổ công tác để dự sinh hoạt chuyên đề, đánh giá cụ thể hiệu quả của từng đơn vị, cá nhân. Dù vậy, do kế hoạch đến cuối năm chưa thật sự cụ thể, bộ phận giúp việc của huyện Ngọc Hiển cũng chưa mạnh dạn tham mưu, đề xuất những công việc mới.

Ông Nguyễn Văn Rện cũng nhìn nhận tương tự: “Các công việc thường xuyên vẫn tiến hành, không để việc học và làm theo Bác bị gián đoạn, tuy nhiên không khí lắng lại, sự thiếu chủ động của bộ phận giúp việc do chưa có chỉ đạo mới là điều khó tránh khỏi”.

Ðiều cần thiết nhất lúc này là phải “giữ lửa” cho Chỉ thị 03, tránh những cách nhìn nhận hời hợt, coi việc học tập và làm theo Bác rơi vào tình trạng trì trệ, suy thoái.

Dự kiến, vào khoảng giữa tháng 5/2016, Hội nghị toàn quốc về tổng kết kết quả 5 năm thực hiện Chỉ thị 03 sẽ diễn ra, khi đó, việc học và làm theo Bác sẽ lại được tính toán để đẩy lên một cao trào mới, phù hợp với tình hình đất nước trong giai đoạn tiếp theo. Chắc chắn, những tồn tại, hạn chế trong việc học và làm theo Bác sẽ được khắc phục, mỗi cá nhân, mỗi đơn vị sẽ có một mục tiêu mới, cách học và làm theo Bác thiết thực nhất, hiệu quả nhất để phụng sự cho đất nước, Nhân dân./.

Bài 3: Hiến kế giữ lửa cho Chỉ thị 03

Phạm Nguyên - Phương Lài

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)