Công chức Hải quan Cao Bằng kiểm tra ô tô nhập khẩu. Ảnh: Thái Bình

Từng nhiều lần phản ánh về việc có sự bất thường trong việc NK xe ô tô theo hình thức quà biếu, tặng, mới đây, Cục Hải quan Đà Nẵng tiếp tục có báo cáo về số lượng xe được NK vẫn đang có hiện tượng gia tăng. Trong quá trình cấp phép NK xe ô tô theo hình thức này, Cục Hải quan Đà Nẵng nhận thấy trong 9 tháng năm 2014 số lượng xe ô tô được cấp phép tăng nhiều.

Cụ thể, đơn vị đã cấp phép cho 24 xe ô tô dưới dạng quà biếu. Số trường hợp một tổ chức Việt Nam được nhận từ 2 đến 3 xe do nhiều tổ chức nước ngoài tặng là 6 tổ chức; số trường hợp một tổ chức nước ngoài tặng cho nhiều tổ chức Việt Nam là 2 trường hợp; số trường hợp một cá nhân nước ngoài tặng cho nhiều cá nhân Việt Nam (cá nhân này đã tặng 4 xe đã qua sử dụng cho 4 cá nhân ở Việt Nam).

Tại Cục Hải quan Hải Phòng cũng nhận thấy số lượng xe ô tô được cấp phép dưới dạng quà biếu, tặng tăng lên qua các năm. Nếu như năm 2013 chỉ có 15 xe được cấp phép thì chỉ từ đầu năm 2014 đến tháng 8-2014 đã có 35 xe được cấp phép. Xe ô tô biếu, tặng chủ yếu là xe chưa qua sử dụng, có giá trị cao.

Phần lớn các trường hợp là DN nước ngoài (có trường hợp là cá nhân) có địa chỉ tại Mỹ tặng xe ô tô cho DN Việt Nam. Có trường hợp một DN nước ngoài tặng cho một số DN Việt Nam và có trường hợp DN Việt Nam được tặng nhiều lần.

Theo các đơn vị Hải quan địa phương, việc xuất hiện các đơn đề nghị NK xe ô tô có nhiều yếu tố bất thường, cần có quy định rõ về số lượng xe ô tô được NK theo chế độ quà biếu, tặng.

Theo Cục Hải quan Bắc Ninh, sau khi rà soát các quy định hiện hành không thấy có văn bản nào quy định hạn chế về số lượng xe ô tô được NK theo chế độ quà biếu, tặng là 2 xe ô tô cùng một thời điểm. Trong khi đó, văn bản điều chỉnh đối với việc NK xe ô tô, xe gắn máy theo chế độ phi mậu dịch là Thông tư 02/2001/TT-TCHQ có hiệu lực từ năm 2001, các căn cứ pháp lý để ban hành Thông tư đã thay đổi, một số nội dung của Thông tư không còn phù hợp với thực tế như: Mẫu tờ khai, việc không quy định về số lượng xe ô tô, xe gắn máy thuộc diện quà biếu, tặng được phép NK cũng như mối quan hệ giữa bên cho tặng và bên nhận…

Chính vì vậy, việc Bộ Tài chính sớm ban hành Thông tư thay thế Thông tư số 02/2001/TT-TCHQ là cần thiết để đảm bảo công tác quản lý trong quá trình giải quyết thủ tục cấp phép NK xe ô tô dưới dạng quà biếu, tặng tổ chức, cá nhân nước ngoài cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam, ngăn chặn hiện tương xe ô tô không đủ điều kiện NK theo chế độ tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương sang NK ô tô theo hình thức quà biếu, tặng hoặc tránh chính sách quản lý theo Thông tư số 20/2011/TT-BCT năm 2011 của Bộ Công Thương.

Theo đại diện Cục Giám sát quản lý về hải quan, tới đây việc NK xe ô tô, xe gắn máy là quà biếu, tặng sẽ được điều chỉnh bởi một Thông tư mới thay thế Thông tư 02/2001/TT-TCHQ. Hiện dự thảo Thông tư đã được Tổng cục Hải quan gửi Vụ Pháp chế (Bộ Tài chính) lấy ý kiến thẩm định vào nội dung dự thảo. Trong đó, một nội dung quan trọng sẽ được quy định trong dự thảo Thông tư là định lượng cụ thể số lượng xe ô tô, xe gắn máy được NK theo chế độ biếu tặng. Theo đó, dự thảo Thông tư quy định tổ chức, cá nhân chỉ được nhận một xe trong vòng 5 năm.

Trước những lo ngại về việc các đối tượng NK xe ô tô theo diện biếu, tặng nhằm trốn thuế, vị đại diện này cho biết thêm, hiện nay đứng về góc độ thuế, cơ quan Hải quan đã kiểm tra và trao đổi với Tổng cục Thuế, đối với xe quà biếu, tặng số thuế thậm chí sẽ phải nộp cao hơn xe bình thường. Chính sách thuế đối với xe ô tô, xe gắn máy NK dạng biếu, tặng sẽ không khác với xe NK thông thường, đồng thời phải chịu thêm thuế thu nhập: Đối với cá nhân, phải nộp thuế Thu nhập cá nhân; đối với DN phải hạch toán chịu thuế Thu nhập DN.

Ngoài ra, dự thảo Thông tư quy định thủ tục hải quan và quản lý xe ô tô, xe gắn máy của các đối tượng được phép NK, tạm NK không nhằm mục đích thương mại cũng phải đảm bảo điều kiện NK theo quy định của pháp luật hiện hành đối với xe ô tô đã qua sử dụng hoặc xe ô tô chưa qua sử dụng. Xe gắn máy NK phải là xe chưa qua sử dụng.

Riêng chuyên gia nước ngoài tham gia quản lý và thực hiện các chương trình, dự án ODA tại Việt Nam phải đảm bảo điều kiện nhập khẩu quy định tại Quyết định số 119/2009/QĐ-TTg năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ được tạm NK, NK xe gắn máy đã qua sử dụng với điều kiện không quá 3 năm tính từ năm sản xuất đến năm tạm NK. Dự thảo Thông tư này dự kiến sẽ được ban hành sớm để đảm bảo thời hạn có hiệu lực cùng với các Thông tư hướng dẫn thi hành Luật Hải quan 2014 từ 1-1-2015.

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)