Sáng 17/4,óthểápdụnghìnhphạttiềnnếungườichưathànhniêncótàisảnriêbong da so 7m tại phiên họp thứ 32, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến với Dự ánLuật Tư pháp người chưa thành niên.

Trình bày tờ trình, Phó chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Tiến nêu, hệ thống pháp luật hiện hành đã bộc lộ nhiều hạn chế. Trong đó, hệ thống hình phạt chưa phù hợp với độ tuổi, đặc điểm, tính chất hành vi phạm tội của người chưa thành niên.

Một số hình phạt không có sự phân hóa giữa người chưa thành niên và người trưởng thành. Mức hình phạt tù tối đa áp dụng với người chưa thành niên vẫn còn nghiêm khắc; điều kiện người chưa thành niên được tha tù trước hạn vẫn còn chặt chẽ...

TAND Tối cao cũng đánh giá, thực tiễn giải quyết các vụ án hình sự có người chưa thành niên tham gia cho thấy thủ tục giải quyết còn rườm rà, thời gian giải quyết còn dài. Quan điểm xử lý người chưa thành niên phạm tội vẫn còn nặng về răn đe, áp dụng hình phạt mà chưa xác định "việc trừng phạt chỉ nên được sử dụng như là biện pháp cuối cùng…”.

Theo TAND Tối cao, những hạn chế này là một trong những nguyên nhân dẫn tới thực trạng tỷ lệ người chưa thành niên vi phạm, tái phạm vẫn còn cao và có xu hướng gia tăng.

Dự thảo Luật gồm 166 điều, được bố cục thành 5 phần, gồm: Những quy định chung; Xử lý chuyển hướng đối với người chưa thành niên phạm tội; Hình phạt và tố tụng đối với người chưa thành niên; Thi hành án phạt tù, tái hoà nhập cộng đồng và Điều khoản thi hành.

Tờ trình nêu rõ, TAND Tối cao đã quán triệt 4 quan điểm chỉ đạo khi xây dựng dự án Luật này, trong đó có “bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người chưa thành niên”. Giảm mức hình phạt tù đối với người chưa thành niên phạm tội Liên quan đến quy định về hình phạt áp dụng đối với người chưa thành niên, dự thảo quy định theo hướng giữ nguyên hệ thống hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội như Bộ luật hình sự hiện hành, gồm: Cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ và tù có thời hạn. Đồng thời “không áp dụng hình phạt tù chung thân và tử hình đối với người chưa thành niên”.

Ngoài ra, Dự thảo bổ sung điều luật về hình phạt cảnh cáo cho người chưa thành niên khi phạm tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng do vô ý và có tình tiết giảm nhẹ, nhưng chưa đến mức miễn hình phạt. Mở rộng trường hợp người chưa thành niên bị phạt tù được cho hưởng án treo. Đáng chú ý, dự thảo mở rộng đối tượng người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu có tài sản riêng cũng có thể áp dụng hình phạt tiền và mức phạt tiền không quá một phần ba mức tiền phạt mà điều luật quy định.

Nêu ý kiến về quy đình này, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng bất cập chủ yếu trong quy định về hình phạt tiền hiện nay liên quan đến đối tượng người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi. Theo quy định của Bộ luật Hình sự thì người từ đủ 16 tuổi trở lên và người từ đủ 18 tuổi trở lên đều phải chịu trách nhiệm về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật Hình sự có quy định khác. 

Trong khi đó, người từ đủ 18 tuổi trở lên không có thu nhập hoặc không có tài sản riêng thì vẫn có thể được áp dụng hình phạt tiền, còn người từ đủ 16 tuổi trở lên chỉ được áp dụng hình phạt tiền nếu có thu nhập hoặc có tài sản riêng. Nếu không có, có thể áp dụng hình phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc tù có thời hạn.

"Tôi cho rằng quy định như vậy cũng chưa nhân văn, chưa công bằng trong chính sách xử lý. Do đó, đề nghị cân nhắc sửa đổi điều kiện áp dụng hình phạt tiền với người chưa thành niên phạm tội là từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi tương tự như điều kiện đối với người trưởng thành", bà Thanh nêu quan điểm và đề nghị nghiên cứu thêm nội dung này để thể hiện tính nhân văn cao hơn trong dự thảo luật.

Về mức hình phạt tù có thời hạn, dự thảo Luật quy định giảm mức hình phạt tù đối với người chưa thành niên theo hướng: Giảm mức hình phạt cao nhất đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi từ 18 năm xuống 15 năm tù; người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội từ 12 năm xuống 9 năm tù. Tuy nhiên, với trường hợp phạm 5 loại tội xâm phạm tính mạng sức khỏe và ma túy (giết người, hiếp dâm, hiếp dâm người dưới 16 tuổi, cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi và tội sản xuất trái phép chất ma túy) thì mức hình phạt theo quy định của pháp luật hiện hành.

TAND Tối cao cũng trình xin ý kiến Quốc hội về mức hình phạt và tổng hợp hình phạt, do còn có ý kiến khác nhau. Trong đó, loại ý kiến thứ nhất ủng hộ quy định tại dự thảo; ý kiến còn lại đề nghị giữ như quy định hiện hành.

Thẩm tra nội dung trên Uỷ ban Tư pháp cơ bản tán thành với quy định tại dự thảo. Theo cơ quan thẩm tra, quy định này vừa bảo đảm thể chế hóa chính sách nhân văn, nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta trong xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội; nhưng đồng thời vẫn thể hiện thái độ nghiêm khắc của Nhà nước và bảo đảm sự an toàn cho cộng đồng với trường hợp người chưa thành niên thực hiện một số tội phạm xâm phạm trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và sản xuất ma túy.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ tiêu chí lựa chọn 5 tội nêu trên để tiếp tục giữ mức hình phạt cao nhất như quy định của BLHS hiện hành là 18 năm tù và 12 năm tù.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)