Sau bão Yagi (bão số 3 năm 2024), nhiều vùng biển ở Quảng Ninh như Vân Đồn, Cẩm Phả, Hạ Long, Quảng Yên, xuất hiện lượng rác rất lớn trôi dạt trên mặt nước và đang "đe dọa" Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long.

Liên quan đến sự việc trên, phóng viên Dân tríđã có cuộc trao đổi với ông Vũ Kiên Cường, Trưởng Ban Quản lý vịnh Hạ Long.

- Trước nguy cơ vịnh Hạ Long đang bị đe dọa bởi một lượng rác khổng lồ sau bão Yagi "tấn công", Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã có kế hoạch xử lý vấn đề này như thế nào, thưa ông?

Trước mắt chúng tôi đã huy động lực lượng, phương tiện để thu gom rác thải ở khu vực đang đón khách du lịch, đó là các điểm tham quan, các điểm trải nghiệm của du khách trên vịnh Hạ Long.

Sau đó, chúng tôi sẽ xử lý lượng rác trôi dạt vào bờ, nhất là ở khu vực TP Hạ Long, TP Cẩm Phả, huyện Vân Đồn, thị xã Quảng Yên. Khu vực này đang có nhiều rác thải sau bão Yagi, khi thủy triều lên cao sẽ có nguy cơ làm trôi dạt lượng rác lớn tại đây ra vịnh Hạ Long.

Khi xử lý xong rác thải tại các khu vực ưu tiên nói trên, chúng tôi sẽ xử lý rác tại vùng lõi, vùng đệm và tại các chân núi đá vôi ở vịnh Hạ Long. Khu vực này đang có nhiều rác, nếu không xử lý sớm thì khi thủy triều lên cao sẽ phát tán rác ra các khu vực tham quan quan trọng của vịnh Hạ Long.

Đó là các công việc phải làm ngay, còn về lâu dài chúng tôi sẽ có biện pháp nhằm ngăn chặn nguy cơ rác thải từ sông Cửa Lục, từ các đô thị như TP Hạ Long, TP Cẩm Phả, thị xã Quảng Yên, huyện Vân Đồn và các điểm nuôi trồng thủy sản trên biển, phát tán ra vịnh Hạ Long.

- Với một lượng rác có thể nói là "khổng lồ" đang có nguy cơ "tấn công" Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, Ban Quản lý vịnh Hạ Long có cần sự chung tay, hỗ trợ của nhiều đơn vị khác để xử lý vấn đề này không?

Chúng tôi rất cần sự phối hợp của tất cả các lực lượng, một mình Ban Quản lý vịnh Hạ Long sẽ không thực hiện được với khối lượng rác lớn như vậy.

Mặc dù cần sự phối hợp của nhiều đơn vị, nhưng phải rõ ràng công việc của ai làm ở đâu và làm những công việc gì. Tôi lấy ví dụ như TP Hạ Long, TP Cẩm Phả, huyện Vân Đồn, thị xã Quảng Yên, sẽ là đơn vị chủ công trong việc xử lý rác thải ven bờ ở địa bàn của mình.

Còn Ban Quản lý vịnh Hạ Long sẽ nỗ lực thực hiện thu gom, xử lý toàn bộ rác thải ở vùng lõi, vùng đệm của vịnh Hạ Long.

- Được biết, hàng năm cứ vào dịp những tháng cuối năm như hiện nay, vịnh Hạ Long bắt đầu vào mùa đón lượng khách quốc tế lớn đến tham quan vịnh, vậy Ban Quản lý vịnh Hạ Long sẽ xử lý toàn bộ rác thải hiện nay trên vịnh trong vòng bao nhiêu ngày?

Chúng tôi đang quyết tâm và đặt mục tiêu trong vòng 30 ngày sẽ xử lý xong toàn bộ rác thải trên mặt nước của vịnh Hạ Long, để trả lại môi trường xanh - sạch - đẹp vốn có của di sản. Để nơi đây luôn là điểm đến an toàn, thân thiện, hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.

- Công việc thu gom, xử lý rác thải trên vịnh Hạ Long hiện nay đang được Ban Quản lý vịnh Hạ Long thực hiện một cách thủ công, hoàn toàn dựa vào sức người. Thời gian tới, đơn vị có tính đến sử dụng máy móc hiện đại thực hiện công việc này không, thưa ông?

Đúng là vấn đề sử dụng máy móc thiết bị hiện đại để thực hiện thu gom rác thải trôi nổi trên mặt vịnh Hạ Long đã được chúng tôi nghĩ đến cách đây nhiều năm.

Chúng tôi đã cử người đi các địa phương trong nước và một số nước đang sử dụng máy móc thu gom rác trên mặt nước để học hỏi kinh nghiệm. Tuy nhiên, quá trình đi tìm hiểu, nghiên cứu, chúng tôi vẫn chưa thấy có một thiết bị máy móc nào phù hợp cho việc thu gom rác trên mặt nước ở vịnh Hạ Long.

Một số địa phương trong nước và một số quốc gia mới sử dụng thiết bị máy móc để thu gom rác trên các con kênh, rạch, sông, hồ,... còn mặt nước vịnh Hạ Long rất rộng, cần phải có nghiên cứu kỹ lưỡng và có thiết bị phù hợp.

Tỉnh Quảng Ninh cũng đã giao Ban Quản lý vịnh Hạ Long cùng với Sở Khoa học và Công nghệ, nghiên cứu một cách nghiêm túc, có đề xuất giải pháp như một công trình khoa học về áp dụng máy móc hiện đại trong thu gom rác thải trên vịnh Hạ Long, từ đó trình UBND tỉnh Quảng Ninh xem xét phê duyệt.

- Được biết rác thải trôi dạt trên vịnh Hạ Long đến từ nhiều nguồn phát tán khác nhau, trong đó có các điểm nuôi trồng thủy sản trái phép. Vậy theo ông, chính quyền địa phương có cần quản lý chặt chẽ và có trách nhiệm đối với nguồn phát tán rác thải này?

Đúng vậy, hiện nay lượng rác thải trôi dạt trên biển đến từ nhiều khu vực nuôi trồng thủy sản trái phép bị bão Yagi "đánh tan". Do đó, các địa phương cần có kế hoạch và quy hoạch vùng nuôi thủy sản cho bà con nhân dân, tránh phát sinh các điểm nuôi tự phát như thời gian vừa qua.

Tôi được biết, huyện Vân Đồn, TP Cẩm Phả, TP Hạ Long, thị xã Quảng Yên đang nỗ lực để hoàn thiện quy hoạch vùng nuôi thủy sản và tin tưởng rằng tỉnh Quảng Ninh sẽ sớm đồng ý.

Khi đã có quy hoạch vùng nuôi thủy sản, chúng ta sẽ quản lý và yêu cầu bà con sử dụng vật liệu phục vụ nuôi trồng phù hợp. Ngoài ra, có quy hoạch này, chính quyền sẽ quản lý tốt về an ninh trật tự, chấp hành các quy định của pháp luật nhà nước trong việc nuôi trồng thủy sản, từ đó hạn chế rác thải phát tán ra môi trường.

- Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!