Tin đồn thất thiệt

Từ lâu, có một loại thuốc được xem có thể trị bất lực ở nam giới là Cantharidin - được xem là “kích dục” từ thời cổ Hy Lạp - La Mã, đến nay không ai dùng nữa vì quá độc. Cantharidin là chất được trích từ một loài ruồi Tây Ban Nha có tên gọi Cantharis vesicatoria. Từ lâu, Cantharidin được dùng làm thuốc dùng ngoài gọi là thuốc phát bào (làm rộp da) trị mụn cóc (bệnh ngoài da do siêu vi HPV gây nên) và hiện nay, Cantharidin vẫn được một số thầy thuốc da liễu phương Tây sử dụng trị mụn cóc. Nếu dùng sẽ kích thích bàng quang làm mót tiểu, đặc biệt gây kích thích ở niệu đạo làm cương cứng dương vật. Chính từ kinh nghiệm trong thú y mà Catharidin được áp dụng dùng cho người. Tuy nhiên, do thuốc rất độc, chỉ cần liều nhỏ cũng gây độc nên từ lâu, Cantharidin không chính thức được dùng cho nam giới nữa.

Thế mà gần đây, đọc trên mạng thấy có quảng cáo, tiếp thị đồn đại rằng Cantharidin lấy từ ruồi Tây Ban Nha được dùng để “kích dục” ở người phụ nữ! Cần xem đây là tin đồn thất thiệt. Nếu có ai đó tin lời tìm mua cho được Cantharidin để sử dụng thì thật là nguy hiểm vì Cantharidin là chất độc không hơn không kém.

Viagra và Viagra hồng

Viagra (tên biệt dược của Sildenafil) là thuốc đầu tiên của nhóm thuốc có tên chung là thuốc ức chế PDE-5. Cơ chế tác dụng của thuốc này làm ức chế enzym có tên phosphodiesterase-5 (PDE-5), PDE-5 bị thuốc ức chế sẽ giúp cho bộ phận sinh dục nam được ví như mạch máu rất lớn giãn ra, máu tưới nhiều vào đó giúp cho sự cương cứng.

Ở người phụ nữ bị lãnh cảm, lưu lượng máu đến cơ quan sinh dục có thể bị giảm, điều đó thúc đẩy các nhà khoa học đặt vấn đề nghiên cứu dùng thuốc Viagra làm tăng sự tưới máu cho cơ quan sinh dục nữ từ cách nay mấy năm. Tuy nhiên, những nghiên cứu bước đầu ở châu Âu đã cho thấy kết quả dùng thuốc ức chế PDE-5 quá khiêm tốn, đến mức cho đến nay, Viagra không được chấp thuận dùng cho phụ nữ như đối với nam giới.

Ngày 18-8-2015, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã chấp thuận cho thuốc Flibanserin (Addyi) lưu hành để trị chứng giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ. Viên thuốc này có màu hồng nên còn được gọi là Viagra hồng.

Trước khi Viagra hồng được chấp thuận sử dụng thì dược chất của nó là Flibanserin đã được công ty sản xuất đệ trình với FDA 2 lần vào năm 2010 và 2013 nhưng đều bị bác. Khi đó, FDA cho rằng hiệu quả của Flibanserin làm tăng ham muốn tình dục ở nữ là không rõ ràng mà tác dụng phụ lại nhiều. Sau đó là chiến dịch vận động lâu dài của hãng dược cũng như phong trào xã hội vì bình đẳng giới mà FDA xiêu lòng chấp thuận cho thuốc ra đời nhưng kèm cảnh báo “phải theo dõi sát tính hiệu quả và an toàn trong thời gian dài”.

Sự phát hiện tình cờ

Flibanserin giống Sildenafil (dược chất Viagra) ở chỗ ra đời nhờ sự tình cờ. Sildenafil đầu tiên được nghiên cứu làm thuốc hạ huyết áp nhưng sau đó nó cho thấy có tác dụng trị rối loạn cương ở nam. Còn Flibanserin lúc đầu được nghiên cứu trị rối loạn trầm cảm, về sau phát hiện thuốc này làm tăng ham muốn tình dục ở nữ.

Sildenafil không làm tăng ham muốn tình dục (chỉ giúp sự cương). Flibanserin cũng không làm tăng ham muốn tình dục ở người bình thường mà chỉ giúp phục hồi sự ham muốn tình dục đã có trước đây nhưng bị nguội lạnh. Chỉ định điều trị mà FDA chấp thuận đối với Flibanserin là dùng cho phụ nữ tiền mãn kinh bị chứng rối loạn giảm ham muốn tình dục, nghĩa là Flibanserin chỉ dùng cho phụ nữ chưa mãn kinh, không mắc bệnh lý gì. Còn phụ nữ đã mãn kinh nếu giảm ham muốn có thể dùng thuốc nội tiết cũng có hiệu quả.

Sildenafil chỉ dùng một lần trước khi “quan hệ”; còn Flibanserin (viên Addyi 100 mg) phải uống mỗi ngày trong ít nhất 4 tuần mới thấy hiệu quả. Nếu uống tới 8 tuần mà không thấy kết quả thì đừng uống nữa. Thuốc không được uống chung với bia, rượu hay với một số thuốc như thuốc kháng nấm Ketoconazol vì tác dụng phụ dễ xảy ra (bình thường đã có thể xảy ra) và nặng hơn, như tụt huyết áp, chóng mặt, mệt mỏi, buồn ngủ hoặc mất ngủ...

Viagra hồng dành cho phụ nữ có hiệu quả khiêm tốn trên thử nghiệm, lại gây buồn nôn, chóng mặt… nên theo nhiều nhà chuyên môn, tương lai của nó khá mờ mịt, không sáng sủa như Viagra dành cho nam giới.

Theo PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức

Người lao động