Kỳ họp 29 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Khóa XIII. Ảnh: vietnamnet.vn

1. Mới đây, các cơ quan thông tấn, báo chí đồng loạt đăng tải thông tin về kết quả Kỳ họp thứ 29 của Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương; một loạt tổ chức, cá nhân vi phạm kỷ luật đảng, rơi vào tha hóa, biến chất, buộc phải xem xét, xử lý kỷ luật một cách nghiêm minh.

Dư luận không chỉ hoan nghênh về kết quả xử lý kỷ luật đảng mà quan trọng hơn là ghi nhận trách nhiệm và cách thức, phương pháp vận hành công tác KTGS, thực thi kỷ luật đảng của UBKT Trung ương. Không còn nữa “ý vào, lời ra” như một số thời điểm trước đây về việc kỷ luật đảng chưa được thực hiện công tâm, công minh và có dấu hiệu bưng bít thông tin, thì nay phần việc này được công khai một cách chủ động, tạo sức lan tỏa rộng khắp đến toàn dân và cả truyền thông quốc tế.

Thực tế cho thấy, từ sau Ðại hội XIII của Ðảng đến nay, UBKT Trung ương đã tiến hành 29 kỳ họp. Kết quả mỗi kỳ họp UBKT Trung ương được công bố rộng rãi đều là sự kiện làm "nóng" các trang báo và không gian mạng, bởi sự quan tâm, hưởng ứng và đánh giá cao của toàn xã hội. Sau mỗi kỳ họp, những vụ việc nổi cộm, tồn đọng nhiều năm, thậm chí là nhiều nhiệm kỳ trước, liên quan đến nhiều lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm... đều được UBKT Trung ương xác minh công phu, kết luận khách quan, công tâm, rõ người, rõ việc.

Có lẽ bởi thế mà kết quả 29 kỳ họp của UBKT Trung ương được xem là minh chứng sinh động cho quyết tâm chính trị của Đảng trong việc duy trì kỷ luật đảng “tự giác và nghiêm minh”; kiên quyết, kiên trì làm trong sạch bộ máy lãnh đạo, cầm quyền. Đây cũng là cứ liệu khẳng định những bước tiến dài về chất lượng công tác KTGS và thực thi kỷ luật đảng. Những kết quả đạt được đã tự nó tạo ra sức mạnh cảm hóa, góp phần củng cố, vun đắp niềm tin cho cán bộ và quần chúng vào sự lãnh đạo của Đảng; vào tính nghiêm minh của kỷ luật đảng và tinh thần trách nhiệm rất cao của những người làm công tác KTGS, thi hành kỷ luật đảng.

Dư luận đồng tình cho rằng: Mỗi kỳ họp của UBKT Trung ương, dù có mức độ, tính chất, đối tượng, hình thức kỷ luật khác nhau nhưng luôn toát rõ một thực tế là Đảng ta đang quyết tâm, quyết liệt, kiên quyết, kiên trì loại bỏ “những con sâu bỏ rầu nồi canh”, kiên định quan điểm “chặt cành để cứu cây” và tẩy khử ung nhọt để phòng, chống mầm mống của những căn bệnh nan y, không để nó di căn hoặc lây lan. Đây là những niềm vui lớn, đã và đang tạo ra hiệu ứng xã hội tích cực, rộng khắp.

Niềm vui trước hết là từ kết quả kỷ luật đảng được công khai, giúp người dân tin tưởng đầy đủ, trọn vẹn hơn về vai trò lãnh đạo của Đảng, nhất là những nỗ lực “tự gột rửa” của Đảng cầm quyền. Bởi lẽ, một đảng mà biết “tự gột rửa” là một đảng vĩ đại, một đảng chân chính, biết đặt mục tiêu phụng sự cách mạng, phục vụ nhân dân lên trên hết, trước hết.

Cũng vì thế mà nhân dân không còn tâm lý sợ sệt, không đứng ngoài, không vô cảm mà quyết liệt, đề cao trách nhiệm tham gia đấu tranh phòng, chống tiêu cực; chủ động phát hiện cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật đảng, pháp luật Nhà nước để phản ánh đến cơ quan chức năng, giúp tổ chức Đảng và hệ thống chính trị kịp thời sàng lọc, làm trong sạch bộ máy.

Cùng với đó, công khai kết quả kỷ luật đảng là căn cứ quan trọng giúp bóc trần, luận tội những quan điểm, ý kiến trái chiều, chống phá sự nghiệp cách mạng; nhất là sự quy chụp, cho rằng Đảng ta sợ nhận khuyết điểm; cho rằng việc xử lý cán bộ, đảng viên chỉ là những cuộc thanh trừng nội bộ, hay chỉ là những cứ liệu tự bịa đặt của giới cầm quyền để mị dân...

Đáng ghi nhận hơn, việc công khai kỷ luật đảng có tác dụng giáo dục, cảnh tỉnh, răn đe rất lớn đối với toàn đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng. Bởi lẽ, phần việc này đã đánh trúng điểm yếu nhất trong tâm lý của cán bộ vi phạm - đó là sự trừng phạt bằng cách hạ thấp danh dự của con người trước dư luận xã hội và phán xét quần chúng.

Một khi “điều thiêng liêng nhất” không còn giữ lại được thì tiền tài, vật chất cũng chẳng để làm gì. Chính vậy mà đội ngũ cán bộ các cấp từng bước nhận thức đầy đủ hơn về sức mạnh và giá trị của kỷ luật đảng; từ việc “sợ kỷ luật”, chủ ý đối phó với các quy định đã chuyển sang chấp hành kỷ luật đảng một cách chủ động, tự giác.

2. Có một thực tế dễ nhận thấy là, ở một số nhiệm kỳ trước, dư luận thường bày tỏ quan ngại về biểu hiện “trên nóng dưới lạnh”, “đầu voi đuôi chuột” hoặc “đánh trống bỏ dùi” trong duy trì và thực thi kỷ luật đảng. Thế nhưng từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng đến nay, tình trạng này đã được khắc phục một bước. Minh chứng là UBKT ở các cấp, nhất là cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương làm việc chặt chẽ, công tâm, khách quan, đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Các cấp đã khắc phục triệt để tình trạng “tắm từ vai trở xuống” trong thực thi kỷ luật đảng; xử lý kỷ luật không ít cán bộ, đảng viên giữ các vị trí công tác rất cao của Đảng, Nhà nước.

Đồng thời, những hành vi như tham nhũng vặt, biểu hiện nhũng nhiễu dân, tệ phong bì... cũng được nhận diện, đấu tranh và xử lý bằng các hình thức kỷ luật đảng nghiêm minh, thích đáng. Điều ấy cho thấy “lưới kỷ luật” đã được hoàn thiện có tính hệ thống, bao trùm rộng khắp theo ngành dọc, lan đến mọi ngõ ngách của cả hệ thống chính trị và toàn bộ đời sống xã hội. Sợi dây kỷ luật đảng ấy được bền chặt bởi sự kết dính, kết nối ở các cấp, các ngành, địa phương bằng chính tinh thần thượng tôn pháp luật Nhà nước và kỷ luật đảng.

Theo nhiều chuyên gia xã hội học, thành quả KTGS, kỷ luật đảng trong thời gian qua không đơn thuần thể hiện ở việc phát hiện, xem xét, xử lý kỷ luật đảng nghiêm minh, đúng người, đúng tội; mà quan trọng hơn là khẳng định tính hiệu lực, hiệu quả của công tác giáo dục, phòng ngừa, răn đe đối với cán bộ.

Các nhà nghiên cứu xã hội học so ví rằng: Nếu xem kết quả công tác KTGS là tảng băng trôi thì kết quả KTGS để thi hành kỷ luật đảng chỉ là phần nổi bên trên; còn kết quả KTGS để giáo dục, chấn chỉnh, làm cho bộ máy chính trị trở nên trong sạch, vững mạnh hơn là phần chìm. Trên thực tế, phần chìm của tảng băng ấy mới là thành quả to lớn hơn gấp bội mà ít người có thể hình dung, nhận thức đầy đủ.

Có lẽ bởi thế mà khi phát biểu bế mạc Hội nghị giữa nhiệm kỳ Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ghi nhận: “Công tác KTGS, kỷ luật của Đảng tiếp tục được đổi mới... góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ; tình trạng tham nhũng, "lợi ích nhóm", "tư duy nhiệm kỳ"; "chủ nghĩa cá nhân", "tha hóa quyền lực" trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; đồng thời, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, củng cố niềm tin của nhân dân, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, kỷ cương, thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước”.

Quả đúng vậy, trong 2,5 năm qua, đứng trước bối cảnh nước nhà phải đối diện với muôn vàn khó khăn về nhiều mặt; nhất là tình trạng vi phạm kỷ luật đảng của cán bộ, đảng viên ngày càng nhiều, thủ đoạn ngày càng tinh vi, biến hình khó lường thì với ý chí, quyết tâm rất cao, bằng tinh thần "tiền hô hậu ủng", "nhất hô bá ứng", "trên dưới đồng lòng", "dọc ngang thông suốt", Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai tổ chức thực hiện một cách quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả công tác KTGS theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng để thực thi kỷ luật đảng với quan điểm nhất quán là "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai; và không chịu sức ép của bất kỳ tổ chức, cá nhân nào".

Trên cơ sở kết quả công tác KTGS, từ Đại hội XIII của Đảng đến nay, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã xem xét cho thôi giữ chức vụ, cho nghỉ công tác, nghỉ hưu, bố trí công tác khác đối với 14 cán bộ diện Trung ương quản lý; các địa phương cũng bố trí công tác và thực hiện chính sách đối với 22 trường hợp cán bộ sau khi bị kỷ luật theo đúng chủ trương của Đảng về việc "có vào, có ra; có lên, có xuống"; thể hiện tinh thần kiên quyết, gương mẫu, nghiêm minh, nhân văn, có tác dụng giáo dục, cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe trong đội ngũ cán bộ, công chức, đảng viên.

Đóng góp vào thành quả trên, trong nửa nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, UBKT Trung ương đã kịp thời tham mưu giúp Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư sửa đổi, bổ sung, ban hành khá đồng bộ các quy định, quy chế, hướng dẫn về công tác KTGS, thi hành kỷ luật đảng; chủ động hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp. Đặc biệt, UBKT Trung ương và ngành kiểm tra của Ðảng đã dồn mọi tâm sức, vượt lên nhiều áp lực, hoàn thành khối lượng lớn công việc chưa bao giờ khó, nhạy cảm, phức tạp như thời gian qua.

3. Cùng với những kết quả đạt được, công tác KTGS và kỷ luật đảng thời gian qua vẫn còn một số tồn tại, khó khăn, vướng mắc cần được thẳng thắn nhận diện, tháo gỡ. Đó là thực trạng một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa nhận thức đầy đủ vị trí, tầm quan trọng của kỷ luật đảng; chưa chú trọng, dồn sức lãnh đạo để nâng cao chất lượng KTGS trong tổng thể các giải pháp, hình thức đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới.

Một số văn bản của Đảng, pháp luật của Nhà nước ban hành còn chậm, chưa đồng bộ, còn có điểm mâu thuẫn, khó thực hiện trong thực tiễn. Các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy các cấp chủ yếu tham mưu giúp cấp ủy về lĩnh vực kinh tế và xây dựng Đảng; ít tham mưu giúp cấp ủy về công tác KTGS, kỷ luật của Đảng. Việc phối hợp giữa UBKT với các ban xây dựng Đảng, các cơ quan chức năng có liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ KTGS ở không ít nơi chưa thường xuyên, thiếu chặt chẽ. Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của UBKT và cơ quan UBKT còn nhiều bất cập.

Cùng với đó là thực trạng cán bộ, đảng viên chưa nắm chắc nguyên tắc, quy trình, thủ tục, các khâu, các bước của công tác KTGS; còn không ít nơi có biểu hiện phó thác, khoán trắng công tác KTGS cho cơ quan UBKT các cấp và những người chuyên trách công tác kiểm tra Đảng. Đặc biệt, cơ chế và điều kiện tiến hành KTGS của cấp ủy đảng và UBKT cùng cấp đối với cán bộ chủ trì, chủ chốt, nhất là người đứng đầu vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc, cả những vấn đề tế nhị cần sớm được nhận diện, tháo gỡ.

Đặc biệt, nhân sự của UBKT các cấp chưa được quan tâm lãnh đạo kiện toàn bảo đảm về chất lượng; nhiều cán bộ vẫn còn lối nghĩ “chuột chạy cùng sào mới vào kiểm tra đảng”, vì đây là lĩnh vực đòi hỏi nghiệp vụ đặc thù, điều kiện thu nhập thấp, lại ít được đưa vào nguồn quy hoạch, phát triển về sau...

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ mục tiêu: “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác KTGS, kỷ luật đảng và kiểm soát chặt chẽ quyền lực”. Do đó, từng cấp ủy và UBKT các cấp cần nhận thức đúng, đầy đủ và thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy mạnh đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác KTGS cũng như đổi mới phương pháp KTGS trong điều kiện một đảng cầm quyền.

Phải nhất quán hiện thực triệt để quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Không kiểm tra thì coi như không lãnh đạo. Đồng thời, các cấp phải không ngừng nâng cao trình độ, nghiệp vụ và các phương thức, hình thức KTGS để tất yếu “Kiểm soát khéo, bao nhiêu khuyết điểm lòi ra hết”.

Trong quá trình vận hành KTGS, các cấp phải sớm nhận diện, khắc phục hạn chế, vướng mắc trong chính hoạt động KTGS. Về trước mắt, phải tập trung khắc phục cho được tình trạng KTGS thiếu trọng tâm, trọng điểm, còn biểu hiện “cưỡi ngựa xem hoa”, ít kiểm tra đột xuất mà chủ ý kiểm tra theo kế hoạch có sẵn nên sinh ra đối phó, mắc bệnh thành tích.

Cùng với đó, việc tự kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm của nhiều cấp ủy, tổ chức đảng vẫn là khâu yếu; còn nhiều tổ chức đảng và đảng viên có vi phạm nhưng chưa được phát hiện kịp thời; trong công tác KTGS của các cơ quan tham mưu, giúp việc các cấp chưa thường xuyên, có nơi, có lúc chưa thực chất, phạm vi, đối tượng còn hẹp; hiệu quả cảnh báo, phòng ngừa vi phạm còn hạn chế. Việc thi hành kỷ luật ở một số nơi chưa nghiêm, còn hiện tượng nể nang, ngại va chạm.

Trong điều kiện hiện nay, đổi mới phương pháp KTGS của Đảng đòi hỏi phải nâng cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, UBKT, cán bộ, đảng viên và sự giám sát của nhân dân đối với công tác KTGS, kỷ luật đảng để tạo chuyển biến thật sự trong nhận thức và hành động, bảo đảm công tác KTGS phục vụ thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nghị quyết của các cấp ủy, tổ chức đảng./.

(责任编辑：World Cup)