Nhập siêu lớn từ Hàn Quốc, lỗi tại Samsung, LG?

Khi Hàn Quốc vượt qua Trung Quốc và trở thành thị trường nhập siêu lớn nhất của Việt Nam (thực tế là từ tháng 4/2017, chứ không phải là bây giờ - sau khi Tổng cục Hải quan chính thức công bố số liệu xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm, với nhập siêu từ Hàn Quốc là trên 16 tỷ USD, còn từ Trung Quốc là 14,1 tỷ USD), dư luận đã đổ dồn ánh mắt vào Samsung, LG - hai nhà đầu tư lớn của Hàn Quốc tại Việt Nam hiện nay.

Lý giải tình trạng nhập siêu lớn từ Hàn Quốc, tại cuộc họp báo thường kỳ quý II/2017 mới đây, đại diện Bộ Công thương đã khẳng định, chuyện nhập khẩu và nhập siêu lớn từ Hàn Quốc có liên quan đến các doanh nghiệpHàn Quốc đang đầu tư tại Việt Nam, như Samsung, LG...

“Các tổ hợp sản xuất thiết bị di động của Samsung tại Việt Nam, các nhà máy của LG tại Hải Phòng đã nhập khẩu một số lượng lớn máy móc, thiết bị, nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất, nên đã đẩy kim ngạch nhập khẩu từ thị trường Hàn Quốc lên cao”, vị này nói.

Quả đúng là câu chuyện nhập siêu từ Hàn Quốc có liên quan tới các nhà đầu tư này. Trước đây, Việt Nam cũng đã nhập khẩu khá lớn từ Hàn Quốc, song số lượng và tốc độ chỉ tăng lên nhanh chóng từ năm 2008 - thời điểm Samsung bắt đầu đầu tư lớn vào Việt Nam, kéo theo làn sóng đầu tư từ quốc gia này sang Việt Nam. Hiện tại, Samsung đã đầu tư tại Việt Nam trên 17 tỷ USD, còn LG là trên 5 tỷ USD. Trong khi đó, tổng vốn đầu tư của các nhà đầu tư Hàn Quốc tại Việt Nam lũy kế tính đến hết tháng 6/2017 đã lên tới 54,5 tỷ USD, chiếm 17,7% tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam.

Từ đầu năm tới nay, việc Samsung Display, rồi LG Display tăng vốn đầu tư để mở rộng nhà máy đã khiến lượng nhập khẩu từ Hàn Quốc tăng lên. Bên cạnh nguyên phụ liệu sản xuất, thì một lượng ngoại tệ không nhỏ đã được dành để nhập khẩu dây chuyền, thiết bị.

Trong bối cảnh đó, nhập khẩu và nhập siêu lớn từ Hàn Quốc là dễ hiểu. Thêm nữa, cũng theo nhận định của Bộ Công thương, với việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc đã có hiệu lực, thương mại song phương đã có những bước tiến mới. Với mức thuế đối với hàng hóa nhập khẩu dạng linh kiện, nguyên liệu từ Hàn Quốc sang Việt Nam chỉ là 0%, trong khi nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn chịu mức thuế nhập khẩu thông thường, thì việc doanh nghiệp chuyển hướng sang nhập khẩu từ Hàn Quốc là chuyện dĩ nhiên.

Hiểu thế nào cho đúng?

Đã bắt đầu có những cảnh báo về việc Việt Nam nhập siêu quá lớn từ Hàn Quốc. Tuy nhiên, chính ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) đã khẳng định, điều này không có gì bất thường. Nguyên nhân được lý giải từ việc các nhà đầu tư lớn của Hàn Quốc nhập khẩu nhiều máy móc trong 6 tháng đầu năm. Nhập khẩu các mặt hàng xăng dầu, nguyên phụ liệu dệt may từ Hàn Quốc tăng cao cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

Còn theo nhận định của TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tếvà Chính sách (VEPR), bản chất của việc thâm hụt thương mại với hai đối tác lớn nhất là Trung Quốc và Hàn Quốc rất khác nhau. Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc chủ yếu là hàng hóa phục vụ tiêu dùngở tất cả các lĩnh vực, trong khi nhập khẩu hàng hóa từ Hàn Quốc chủ yếu là tư liệu sản xuất.