Ông Đinh Văn Nhã- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội.

Nới lỏng tự chủ thu

Khẳng định nói trên được ông Nhã nhắc đến khi đề cập vấn đề thu học phí của các trường vẫn bị bó buộc. Ông Nhã nhận định,ầntạocơchếkhuyếnkhíchcáctrườngcônglậphoạtđộngtheocơchếlịch thi dau bong da anh hiện nay, cơ chế thu học phí nhất là ở các cơ sở được giao tự chủ tài chính có thoáng hơn nhưng chỉ giao tự chủ chi nhưng không giao tự chủ thu thì hơi nghịch lý.

Các cơ sở giáo dục đào tạo nhất là các cơ sở có thể có nguồn thu cao đang được vận động, khuyến khích chuyển sang hoạt động như doanh nghiệp nhưng cơ chế của họ hiện nay lại ngược lại hoàn toàn so với cơ chế của 1 doanh nghiệp.

Với doanh nghiệp được giao tự chủ tài chính, quyền tự chủ thu của họ rất rộng và bị khống chế cơ chế tự chủ chi, trong khi đó các cơ sở đào tạo thì ngược lại - khống chế mức thu nhưng yêu cầu tự chủ chi. Ông Nhã cho rằng, để các cơ sở giáo dục đào tạo thực hiện được hoạt động theo cơ chế doanh nghiệp thì phải từng bước "nới lỏng" để họ có nhiều quyền hơn trong vấn đề tự chủ thu giống như các doanh nghiệp.

"Cần phải cho họ quyền tự quyết, nhất là khi Luật Giáo dục đào tạo đã có cơ chế tạo điều kiện toàn diện thì tôi nghĩ quan trọng là phải tạo cho họ quyền rất đầy đủ, đặc biệt là quyền tự quyết các chương trình đào tạo gắn với chất lượng và các dịch vụ, nhất là các dịch vụ. Trong thực tế, nếu không có các dịch vụ thì các cơ sở này không thể tự chủ tài chính được vì nguồn thu của họ không thể dựa vào học phí."- ông Nhã nhấn mạnh.

Ông Nhã nói thêm, nếu yêu cầu các trường tự chủ dựa vào học phí thì tất nhiên người học buộc phải đóng góp. Thay vì học phí ở mức độ bình thường, để đáp ứng yêu cầu người dân, phải cho các trường cơ chế tự chủ thu từ các dịch vụ, kể cả vượt khung so với quy định nếu như trường cam kết làm tốt, Nhà nước không cần đầu tư mà người học chấp nhận. Đây mới là cơ chế khuyến khích các trường chuyển sang hoạt động theo cơ chế doanh nghiệp theo đúng nghĩa.

Nên ưu tiên sinh viên sư phạm

Khi được hỏi về việc phân bổ NSNN cho từng học sinh vẫn mang tính chất bình quân ông Nhã cho hay, trên cơ sở Nghị quyết số 35/2009/QH12 của Quốc hội về chủ trương, định hướng đổi mới một số cơ chế tài chính trong giáo dục và đào tạo, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn các chính sách miễn, giảm học phí. Theo đó, việc miễn, giảm cho các đối tượng là học sinh nghèo, gia đình chính sách hiện nay vẫn đang được thực hiện đúng chính sách và phù hợp với khả năng của Nhà nước. Cơ bản không có gì là bất cập lớn.

Tuy nhiên, ông Nhã chia sẻ, hiện nay, Việt Nam vẫn đang áp dụng cơ chế chung đối với nhóm trường đại học sư phạm. Những người học ở các cơ sở đào tạo sư phạm thì được miễn, giảm học phí không phân biệt, để tạo cơ chế khuyến khích học sinh, nhất là học sinh giỏi, kể cả con nhà khá giả. Đây là lĩnh vực đào tạo ra những người "trồng người" cho nền sư phạm đất nước nên Nhà nước rất quan tâm. Song, có nhiều ý kiến cho rằng, cơ chế này không bình đẳng vì hỗ trợ cả cho con em gia đình có thu nhập trung bình trở lên.

"Cơ chế này, chúng ta mới thực hiện 2-3 năm nay, tôi nghĩ sẽ phải có sơ kết đánh giá lại. Có lẽ phải tính toán kỹ xem tỷ lệ học sinh thuộc đối tượng khá giả so với học sinh thuộc đối tượng trung bình trở xuống là bao nhiêu? Nếu tỷ lệ này không cao thì tôi nghĩ chúng ta không nên rạch ròi quá để phục vụ một nhiệm vụ rất quan trọng là đào tạo ra đội ngũ giáo viên chất lượng cao cho nền giáo dục nước nhà. Nếu tỷ lệ quá lớn, trong điều kiện Nhà nước có cơ chế nhưng còn khó khăn, chúng ta cũng phải có những tính toán cơ cấu lại để áp dụng những cơ chế khác."- ông Nhã nói.

Ông Nhã cho rằng, có thể không miễn, giảm ngay từ lúc học nữa mà cho các em vay như các học sinh, sinh viên bình thường. Nếu các em đó ra trường làm trong ngành giáo dục thì được miễn hoàn trả còn ai không làm trong ngành giáo dục thì sẽ thu lại, bồi hoàn lại.

Ông Nhã nhấn mạnh, đào tạo sư phạm là một lĩnh vực đặc biệt đang cần phải thu hút nên nếu tạo ra được một cơ chế thu hút nhiều học sinh giỏi thì Nhà nước cũng không "thất thoát gì", vẫn có thể chấp nhận được nhất là sau này các em đó ra trường vẫn theo nghề.

H.Vân

(责任编辑：Thể thao)