Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương diễn ra ngày 30/12/2019. Ảnh: Chinhphu.vn

Hoàn thành toàn diện các chỉ tiêu tài chính ngân sách năm 2019

Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương chiều 30/12,ơbảnhoànthànhcácmụctiêutàichínhnăcúp đức tối nay Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, những kết quả đạt được về kinh tế - xã hội (KTXH) và ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2019 là toàn diện và tích cực trong bối cảnh chúng ta cũng như nhiều nền kinh tế trong khu vực phải đối mặt với những khó khăn, thách thức từ kinh tế toàn cầu… Đây là tiền đề quan trọng để chúng ta tự tin hơn khi bước vào năm 2020, năm cuối cùng của kế hoạch 5 năm và chiến lược 10 năm.

Về lĩnh vực tài chính ngân sách, Bộ trưởng cho biết đến thời điểm này ngành Tài chính đã hoàn thành khá toàn diện các chỉ tiêu đặt ra cho năm 2019.

Cụ thể, kết quả thu chi NSNN đến thời điểm này rất tích cực, tiếp tục cơ cấu lại thu chi, bội chi, nợ công; góp phần thực hiện ở mức cao nhất các mục tiêu tài chính, ngân sách nhiệm kỳ 2016 - 2020. Thu NSNN vượt trên 8%, tương đương tăng khoảng 110.000 tỷ đồng so với dự toán. Trong đó, thu nội địa, thu từ dầu thô, xuất nhập khẩu đều vượt dự toán. Sơ bộ cả 63/63 địa phương hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán tổng thu nội địa. Thu ngân sách trung ương (NSTW) tiếp tục vượt dự toán với số vượt thu ròng cao hơn số vượt thu năm 2018. Tỷ lệ huy động thu vào NSNN bình quân giai đoạn 2016 - 2020 đạt 24,4% GDP, vượt mục tiêu kế hoạch là 23,5% GDP. Cơ cấu thu nội địa trong tổng thu tăng dần, năm 2019 là 82% và năm 2020 dự kiến đạt gần 84%. Thu dầu thô năm 2018 còn 3,6%, thu xuất nhập khẩu còn 14,2%, như vậy tỷ trọng thu nội địa là chủ yếu.

Cùng với đó, quản lý chi NSNN chặt chẽ trong phạm vi dự toán, tiếp tục cơ cấu lại chi NSNN, tăng tỷ trọng dự toán chi đầu tư phát triển, giảm tỷ trọng dự toán chi thường xuyên, đồng thời kết hợp cơ cấu lại chi trong từng lĩnh vực gắn với đổi mới sắp xếp lại bộ máy, tinh giản biên chế và đổi mới khu vực sự nghiệp công. Tổng chi đầu tư phát triển của NSNN 5 năm 2016 - 2020 ước vượt mức kế hoạch đề ra là 2 triệu tỷ đồng, đạt khoảng 27 - 28% tổng chi NSNN (mục tiêu là 25 - 26%). Tỷ trọng chi thường xuyên không bao gồm chi cải cách tiền lương năm 2019 khoảng 60,35%, dự toán năm 2020 là 60,5% (mục tiêu năm 2020 là dưới 64%).

Bội chi NSNN năm 2019 giảm từ mức 3,7% dự toán xuống mức dưới 3,4% GDP thực hiện. Nợ công đến nay giảm còn 56,1% so với mức 63,7% cuối năm 2016. Nợ công tiếp tục được cơ cấu lại, kéo dài kỳ hạn phát hành trái phiếu chính phủ. Cụ thể, kỳ hạn phát hành bình quân là 13,47 năm, tăng 0,78 năm so với cuối năm 2018, làm giảm chi phí nợ công. Lãi suất phát hành bình quân 11 tháng đầu năm 2019 là 4,68%/năm, giảm từ 1,2% - 1,6%/năm so với đầu năm 2019. Tỷ trọng vay trong nước dự kiến cuối năm 2019 đạt 62,3% tổng dư nợ của Chính phủ, tăng so với mức 60,1% năm 2016. "Đặc biệt, lãi suất vay hiện nay rất thấp, tính ra tương đương hoặc thấp hơn lãi suất vay ưu đãi nước ngoài thời điểm này, với kỳ hạn 10, 15 năm" - Bộ trưởng Bộ Tài chính nói thêm.

Với những kết quả này, Bộ Tài chính đánh giá khả năng chúng ta cơ bản hoàn thành các mục tiêu tài chính ngân sách 5 năm, góp phần tích cực vào ổn định kinh tế vĩ mô và thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KTXH nhiệm kỳ 2016 - 2020.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: P.V

Ngành Tài chính tiết kiệm 3.000 tỷ đồng nhờ sắp xếp, tinh giản biên chế

Bên cạnh đó, cùng với quá trình đổi mới, cơ cấu lại nền kinh tế, hoàn thiện thể chế theo các nghị quyết của Hội nghị Trung ương Đảng Khoá XII của Quốc hội, của Chính phủ, ngành Tài chính tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện thể chế tài chính ngân sách, hoàn thành 100% đề án Chính phủ, Thủ tướng giao, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ, phát triển thị trường tài chính và dịch vụ tài chính, tạo kênh huy động vốn trung, dài hạn quan trọng và giảm thiểu rủi ro thanh khoản cho nền kinh tế; tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính ngân sách…

Thực hiện Nghị quyết 02 của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng, trong năm 2019, ngành Tài chính tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nhất là trong lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc nhằm cải thiện môi trường đầu tư theo hướng công khai, minh bạch, giảm chi phí, phiền hà cho người dân và DN. Nhờ vậy, trong Báo cáo môi trường kinh doanh 2020 vừa được Ngân hàng Thế giới công bố, chỉ số về thuế của Việt Nam đã tăng 22 bậc.

"Chúng tôi cũng quyết liệt triển khai sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo tinh thần Nghị quyết 18 của Trung ương. Đến nay, ngành Tài chính đã thực hiện cắt giảm được tổng thể 2.901 đầu mối, riêng năm 2019 giảm được 2.172 đầu mối, các đơn vị từ trung ương đến địa phương. Trong đó riêng hệ thống thuế năm 2019 giảm được 1.968 đầu mối, Hải quan giảm được 12 đầu mối, Kho bạc Nhà nước giảm được 191 đầu mối. Thực hiện tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý ngành Tài chính nên luỹ kế 2 năm 2019 - 2020 tiết kiệm được khoảng 3.000 tỷ đồng" - Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết.

Giải ngân đầu tư công chậm dần

Mặc dù kết quả năm 2019 khá toàn diện và tích cực, nhưng lãnh đạo ngành Tài chính cũng chỉ ra những điểm hạn chế mà nếu chúng ta khắc phục được thì kết quả còn tích cực hơn.

Thứ nhất, mặc dù Chính phủ, Thủ tướng đã quyết liệt chỉ đạo, nhưng nhiều năm liền giải ngân đầu tư công không đạt kế hoạch, thậm chí có xu hướng giảm. Tỷ lệ giải ngân năm 2017 là 81,8%, năm 2018 là 75,82% và ước năm 2019 đạt 75%. Việc giải ngân chậm là một nguyên nhân dẫn tới hiệu quả đầu tư công thấp, tình trạng đội vốn công trình/dự án, ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam với các chủ nợ, nhà tài trợ… Đồng thời, cũng ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và kể cả thu NSNN ở một số địa phương.

Thứ hai, việc cơ cấu lại, đổi mới khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN) còn rất chậm. Việc phân định trách nhiệm xử lý tài chính của một số DNNN làm ăn thua lỗ đã ảnh hưởng đến tiến độ trả nợ một số chủ nợ, ảnh hưởng đến hệ số tín nhiệm quốc gia. Tiến độ cổ phần hoá (CPH) các DNNN cũng rất chậm. Trong năm 2019 có 9 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án CPH, luỹ kế giai đoạn 2016 - 2019 có 168 DN được phê duyệt phương án CPH, trong đó chỉ có 36/128 DN CPH thuộc kế hoạch giai đoạn 2017 - 2020 (đạt 28% kế hoạch). Số tiền thu từ CPH, thoái vốn năm 2019 thu về Quỹ Hỗ trợ đạt khoảng 14.000 tỷ đồng/50.000 tỷ đồng dự toán. Như vậy, số nộp NSNN năm nay chủ yếu nhờ số thu phát sinh các năm trước chuyển sang, "còn năm 2020 chúng tôi đang rất lo" - Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng chia sẻ.

Về cải cách thủ tục hành chính, kỷ luật kỷ cương tài chính NSNN cũng còn những hạn chế. Năm 2019, Ngân hàng Thế giới đánh giá cao những cải cách về thuế, tạo bước cải thiện vượt bậc về điểm số. Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Tài chính cũng cho rằng chỉ số xếp hạng còn thấp, vì vậy cần phải cải thiện thêm. Bên cạnh đó, kỷ cương, kỷ luật, sai phạm trong các lĩnh vực đất đai, tài nguyên khoáng sản, đầu tư xây dựng, đấu thầu mua sắm ở nhiều ngành, nhiều cấp khiến cho việc xử lý tài chính còn lớn;…

Thực hiện nghiêm công tác quản lý thu, chi NSNN ngay từ đầu năm

Bước sang năm 2020, để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh một số giải pháp liên quan đến lĩnh vực tài chính.

Đó là, đề nghị các bộ, ngành, địa phương khẩn trương phân giao đến từng đơn vị sử dụng NSNN, theo đúng thứ tự ưu tiên, đảm bảo các nhiệm vụ chính trị quan trọng; tuân thủ các quy định về quản lý NSNN; đồng thời tổ chức chỉ đạo thực hiện nghiêm ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm.

Đối với công tác thu NSNN, đề nghị cấp uỷ, chính quyền địa phương cùng với ngành Tài chính ngay từ những ngày đầu tháng đầu quan tâm chỉ đạo các đơn vị chức năng trên địa bàn phối hợp với các cơ quan thuế, hải quan tăng cường quản lý thu, đặc biệt là những khu vực, lĩnh vực, đối tượng rủi ro cao và nhiều dư luận xã hội. Quản lý chặt chẽ giá tính thuế, chống chuyển giá, trốn lậu thuế, gian lận thương mại, hàng chuyển khẩu, gian lận xuất xứ…, phấn đấu tăng thu ngân sách trên 3% so với dự toán giao.

Đối với chi đầu tư NSNN, cần triển khai thực hiện tốt Luật Đầu tư công mới được sửa đổi năm 2019, khắc phục triệt để tình trạng chậm trễ trong việc giao và triển khai dự án dẫn đến giải ngân vốn đầu tư công chậm; quyết liệt chỉ đạo ngay từ đầu năm để đảm bảo năm 2020 giải ngân hết vốn đầu tư NSNN không chỉ dự toán năm 2020 mà còn cả vốn đầu tư của những năm trước chưa giải ngân hết chuyển sang.

Đối với chi thường xuyên, cần triệt để tiết kiệm, đặc biệt là trong mua sắm trang thiết bị, ô tô, tổ chức hội nghị, hội thảo, đi nước ngoài; tiếp tục cơ cấu lại, nâng cao hiệu quả chi tiêu ngân sách. Các địa phương cần chú ý đảm bảo thực hiện chi tạo nguồn cải cách tiền lương theo quy định cho năm 2021, trong đó có việc dành 70% tăng thu thực hiện ngân sách địa phương từ năm 2019 (thay vì 50% như những năm trước) để dành nguồn cải cách tiền lương, Bộ trưởng lưu ý.

Kiên quyết điều hành trong phạm vi dự toán

Đối với vay và trả nợ, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng khẳng định kiên quyết điều hành trong phạm vi dự toán để kiểm soát bội chi cả về số tuyệt đối và số tương đối, đảm bảo nợ công dưới giới hạn quy định, tiếp tục cải thiện dư địa chính sách tài khoá. Đề nghị các địa phương chỉ vay trong kế hoạch được giao, phù hợp với khả năng trả nợ, trong giới hạn quy định; tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả vốn vay.

Về thủ tục hành chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh năm 2020 cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. "Rõ ràng, thời gian qua nhiều bộ, ngành, địa phương đã làm tốt nhưng nếu nhìn rộng ra thì các nước cũng đang làm và họ làm còn tốt hơn chúng ta. Trong một thế giới phẳng như hiện nay, và đối với một nền kinh tế có độ mở thuộc hàng cao nhất trong khu vực và trên thế giới như chúng ta thì những cải cách thể chế là một trong những yếu tố quyết định trong việc thu hút đầu tư" - Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhận định.

Đối với khu vực DNNN, cần thực hiện nhanh việc sắp xếp lại các DNNN, đặc biệt là nhóm các DNNN làm ăn thua lỗ. Đồng thời, tiếp tục tập trung chỉ đạo công tác CPH. Đây là công tác quan trọng, ảnh hưởng đến cân đối thu ngân sách trung ương vì chúng ta không còn nguồn thu từ các năm trước. Đồng thời, tiếp tục đổi mới khu vực sự nghiệp công gắn với lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ sự nghiệp công, làm cơ sở nâng cao tính tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp, cơ cấu lại NSNN.

Bên cạnh đó, căn cứ mức độ biến động giá năm 2020, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cho phép điều chỉnh một số giá hàng hoá, dịch vụ Nhà nước còn quản lý theo hướng sát hơn với giá thị trường, góp phần phân bổ, sử dụng có hiệu quả hơn các nguồn lực của nền kinh tế./.

H.Y

(责任编辑：Cúp C2)