Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: T.Hòa

Ông Đinh Trịnh Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội cho rằng, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu năm 2005 đã tạo ra khung pháp lý minh bạch và rõ ràng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động XNK về các mặt chịu thuế và không chịu thuế, cũng như các mặt hàng miễn thuế, giảm thuế, cách tính thuế, hoàn thuế…

Qua 10 năm thực hiện, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đã bộc lộ nhiều tồn tại, bất hợp lý không còn phù hợp với thực tiễn. Bên cạnh đó, Nhà nước đã ban hành hàng loạt các luật liên quan, Hiến pháp năm 2013, Luật Hải quan năm 2014… nên cần phải sửa đổi cho đồng bộ, tương thích với các luật hiện hành và phù hợp với cam kết của Việt Nam khi gia nhập các Hiệp định thương mại tự do.

Sau khi nghe Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Vũ Ngọc Anh trình bày tờ trình và dự kiến nội dung sửa đổi Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, các đại biểu đã tập trung thảo luận, góp ý nhiều nội dung liên quan đến 4 nhóm vấn đề.

Cụ thể: Nhóm vấn đế về khuyến khích phát triển và bảo hộ hợp lý sản xuất kinh doanh trong nước phù hợp với định hướng phát triển của Đảng, Nhà nước và cam kết quốc tế đã kí kết; Nhóm vấn đề về sửa đổi, bổ sung để góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thông nhất với văn bản pháp luật liên quan, đồng thời khắc phục các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hiện hành; Nhóm vấn đề về phù hợp các cam kết quốc tế và điều ước quốc tế về thuế xuất khẩu, nhập khẩu; và nhóm các vấn đề về đơn giản, thuận lợi cho người nộp thuế, góp phần thực hiện cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Sau khi phân tích tình hình xuất nhập khẩu và các sắc thuế trong giai đoạn 2007-2012, Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, trong gia đoạn này, bình quân thu ngân sách chiếm khoảng 28% GDP, cán cân thương mại bình quân cả giai đoạn khoảng 10 tỷ USD… Trong tương lai, Thuế XNK sẽ giảm vai trò trong ngân sách Nhà nước.

Từ thực tế phân tích trên, ông Nguyễn Đức Kiên đã đưa ra nhiều kiến nghị khi thực hiện sửa Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu: Cần phù hợp với Cương lĩnh 2011 của Đảng, có căn cứ vào tình hình thực tế; đưa các cam kết của Việt Nam với các nước vào Luật Thuế mới; bổ sung các biện pháp phòng vệ về thuế, phục vụ cạnh tranh bình đẳng; góp phần cải thiện khả năng cạnh tranh xuất khẩu của hàng Việt Nam trung và dài hạn. Luật phải khuyến khích nhập khẩu máy móc hướng tới tăng năng lực sản xuất xuất khẩu.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Kiên cũng kiến nghị, biểu thuế phải ổn định tạo điều kiện cho doanh nghiệp yên tâm đầu tư. Hạn chế việc giao Chính phủ hay Bộ Tài chính điều chỉnh thuế suất để tránh lợi ích nhóm.

Chuyên gia AmCham góp ý tại hội thảo. Ảnh: T.H

Đứng ở góc độ cơ quan thực thi, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Nguyễn Hữu Nghiệp cho biết, đồng tình với nội dung hàng sản xuất xuất khẩu được ưu đãi miễn thuế như hàng gia công. Bên cạnh đó, hàng tạm nhập, tái xuất đưa vào chế định miễn thuế và triển khai quản lý sự tuân thủ của doanh nghiệp, cần thiết đưa ra chế định xử phạt đối với doanh nghiệp. Thời hạn nộp thuế giữ nguyên như Luật Quản lý thuế. Hàng xuất khẩu bị trả về không thể đưa vào diện miễn thuế được vì còn liên quan đến một số luật thuế khác…

Chia sẻ về những kinh nghiệm của các nước, ông Nestor Scherbey, chuyên gia về hải quan của Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham) cho rằng, về mặt dài hạn, việc sửa đổi Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp Việt Nam hội nhập tốt hơn vào kinh tế thế giới. Theo ông Nestor Scherbey, thời hạn nộp thuế của các các doanh nghiệp có sự khác nhau, các doanh nghiệp được ưu tiên, được quyền nộp thuế trong vòng 30 ngày kể từ ngày thông quan. Với các công ty không được ưu đãi phải được ngân hàng bảo lãnh, khi đó sẽ khó khăn vì phải chịu phí bảo lãnh, phạt chậm nộp thuế nếu nộp chậm… Tuy nhiên, Hoa Kỳ áp dụng bảo lãnh không phải là ngân hàng mà bảo lãnh của đối tác thứ 3. Đây là hình thức áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, giúp họ giải phóng hàng hóa nhanh chóng, không phải nộp thuế ngay.

Là những đối tượng chịu tác động rất lớn từ Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, tại hội thảo, các hiệp hội doanh nghiệp, ngành nghề đã góp ý trực tiếp các vấn đề có liên quan đến các nội dung sửa đổi ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp…

(责任编辑：Cúp C1)