Quản lý nợ công để bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững.

So với mức dư nợ 63,6% GDP năm 2016, kết quả trên đã thể hiện sự quyết liệt trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ và Bộ Tài chính trong quản lý, điều hành nợ công đảm bảo giới hạn Quốc hội cho phép.

Đảm bảo trả nợ đúng hạn, đầy đủ theo cam kết

Theo kế hoạch vay, trả nợ của Chính phủ, nhiệm vụ huy động vốn vay của Chính phủ cho cân đối ngân sách trung ương (NSTW) năm 2017 là 316.300 tỷ đồng, bao gồm: Vay bù đắp bội chi NSTW 172.300 tỷ đồng (bằng 3,38% GDP); vay để trả nợ gốc của NSTW 144.000 tỷ đồng. Trên cơ sở các hiệp định, thỏa thuận vay đã ký với đối tác phát triển nước ngoài, Chính phủ dự kiến vay nước ngoài về cho vay lại các dự án/chương trình, chính quyền địa phương, trong năm 2017 khoảng 1.120 triệu USD (tương đương khoảng 25.760 tỷ đồng).

Kết quả tổng mức vay của Chính phủ 9 tháng đầu năm đạt 254.831 tỷ đồng (bằng 75% kế hoạch, bao gồm vay để bù đắp bội chi ngân sách nhà nước (NSNN) là 119.000 tỷ đồng (bằng 69% kế hoạch), vay để trả nợ gốc là 125.065 tỷ đồng (bằng 86,9% kế hoạch) và vay về cho vay lại là 10.766 tỷ đồng (bằng 42% kế hoạch). Dự kiến, cuối năm 2017 sẽ hoàn thành kế hoạch huy động vốn đã được phê duyệt.

Về nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ năm 2017, trên cơ sở danh mục nợ của Chính phủ hiện hành, nghĩa vụ nợ của Chính phủ trong năm 2017 khoảng 260.150 tỷ đồng, gồm trả nợ trong nước là 214.878 tỷ đồng, trả nợ nước ngoài trực tiếp là 28.022 tỷ đồng; trả nợ của các dự án vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ trong năm 2017 ở mức khoảng 17.250 tỷ đồng.

Nguồn trả nợ được bố trí trong dự toán chi NSTW để trả nợ lãi, phí và nguồn huy động vay mới, bố trí từ bội thu, tăng thu, tiết kiệm chi, kết dư để trả nợ gốc. Dự kiến nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ (gồm cả trong nước và nước ngoài) được tính trong cân đối NSTW là 242.900 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Quỹ Tích lũy trả nợ và các đơn vị nhận vay lại trực tiếp thực hiện trả nợ đối với các khoản vay về cho vay lại khoảng 17.250 tỷ đồng.

Kết quả, tổng mức trả nợ 9 tháng đầu năm là 213.316 tỷ đồng (bằng 82% kế hoạch), trong đó trả nợ được bố trí trong dự toán chi NSTW là 200.417 tỷ đồng, trả nợ vay về cho vay lại là 12.899 tỷ đồng. Theo đánh giá của Chính phủ, công tác trả nợ của Chính phủ năm 2017 được thực hiện chặt chẽ, trả nợ đúng hạn, đầy đủ theo đúng các cam kết với nhà tài trợ.

9 tháng không cấp mới bảo lãnh Chính phủ cho các dự án

Để đảm bảo nợ công trong ngưỡng an toàn, tại Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm giai đoạn 2016 - 2020 và Nghị quyết 07-NQ/TW của Bộ Chính trị về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại NSNN, quản lý nợ công để đảm bảo nền tài chính quốc gia, an toàn bền vững, đã định hướng rõ: “Hạn chế tối đa cấp bảo lãnh của Chính phủ cho các khoản vay mới; đối với 2 ngân hàng chính sách, bảo lãnh phát hành mới bằng nghĩa vụ trả nợ gốc hàng năm”. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt hạn mức bảo lãnh năm 2017 phát hành trái phiếu cho Ngân hàng Chính sách xã hội và hạn mức bảo lãnh phát hành cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam.

Đối với bảo lãnh cho các doanh nghiệp vay vốn trong và ngoài nước, theo báo cáo của Chính phủ, 9 tháng đầu năm không thực hiện cấp mới bảo lãnh của Chính phủ cho các dự án vay vốn. Việc giải ngân ròng các dự án đã cấp bảo lãnh trước đây vẫn nằm trong hạn mức được phê duyệt.

Về hạn mức nợ chính quyền địa phương, theo quy định của Luật NSNN năm 2015, ngân sách địa phương (NSĐP) cấp tỉnh được phép bội chi. Mức bội chi ngân sách cấp tỉnh hàng năm do Quốc hội quyết định. Bội chi NSĐP được bù đắp từ các nguồn vay trong nước và vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ. Bên cạnh đó, địa phương được vay để trả nợ gốc.

Ước vay trong năm của địa phương là 14.044 tỷ đồng (chưa bao gồm khoản 3.000 tỷ đồng vay từ nguồn kiên cố hóa kênh mương năm 2016 và khoảng 1.700 tỷ đồng Dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông do Bộ Giao thông Vận tải chuyển nợ cho thành phố Hà Nội). Trước đó, căn cứ vào Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc giao dự toán NSNN năm 2017 và Quyết định của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc giao dự toán thu, chi NSNN năm 2017, kế hoạch vay và trả nợ của địa phương trong năm 2017 là 23.857 tỷ đồng.

Trao đổi với phóng viên TBTCVN, ông Bùi Đức Thụ, Phó Ban công tác đại biểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính - ngân sách cho rằng, Chính phủ đã chủ động có phương án nhằm cơ cấu nợ công theo hướng tích cực, hiệu quả với lộ trình giảm dần, trong đó rõ nhất là đã cơ cấu lại các khoản nợ ngắn hạn thành dài hạn và giảm dần nợ Chính phủ bảo lãnh. Nhiều chuyên gia kinh tế cũng đánh giá cao các giải pháp kịp thời của Chính phủ, đó là: Quyết định tạm dừng toàn bộ việc cấp mới bảo lãnh Chính phủ cho các khoản vay trong và ngoài nước; khống chế hạn mức bội chi và nợ của chính quyền địa phương... Trong thời gian tới, để đảm bảo an toàn nợ công, Chính phủ tiếp tục tái cơ cấu lại nợ công và “kim chỉ nam” sẽ là Nghị quyết số 07-NQ/TW của Bộ Chính trị về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại NSNN, quản lý nợ công để bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững.

Minh Anh

(责任编辑：Thể thao)