TheàithuốcquýtừcâyDườngNhâncứungườimangbệkhimkio Ths. BS Nguyễn Văn Nhung – Bệnh viện bệnh Nhiệt đới Trung Ương, gan là cơ quan lớn nhất của cơ thể đóng vai trò quan trọng cho sự sống. Trong cơ thể gan thực hiện nhiều chức năng phức tạp như: Lọc máu, điều chỉnh lượng đường trong máu, tiết mật, chuyển hóa các chất béo. Khi chức năng của gan bị suy giảm các quá trình trên bị ảnh hưởng, làm cơ thể mệt mỏi, suy nhược, vàng da, giãn tĩnh mạch, tăng glucose máu, khả năng loại bỏ độc tố kém,…ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.

Người dân tộc Pà Thẻn có bài thuốc từ cây Dường Nhân đã được phát triển thành sản phẩm thực phẩm chức năng hỗ trợ trị bệnh gan. Ảnh: N. N

Xưa kia, khi các công nghệ cho y học còn chưa phát triển, đặc biệt là với người dân tộc ít người, thường lưu truyền những bài thuốc chữa bệnh đặc trị quý hiếm. Từ đời này, qua đời khác, các bài thuốc từ thảo dược trên núi cao, cây cỏ vườn nhà đã cứu chữa bệnh được cho rất nhiều người. Người dân tộc Pà Thẻn ở Hà Giang cũng tìm tòi, đúc kết từ nhiều đời, lưu truyền bài thuốc từ cây Dường Nhân quý hiếm. Bài thuốc này ban đầu được dùng trong phạm vi người dân tộc Pà Thẻn, sau đó, với những công dụng đặc biệt trong hỗ trợ điều trị, giải độc cho gan, nâng cao chức năng gan cho người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất và rượu bia; trị mụn nhọt, lở, mẩn ngứa, xơ vữa động mạch và mỡ trong máu cao…, bài thuốc từ cây Dường Nhân đã được phổ rộng ra khắp các tỉnh thành khác.

Tuy nhiên, Ths. BS Nguyễn Văn Nhung cho rằng, loại cây Dường Nhân quý hiếm, thường sinh trưởng và phát triển ở độ cao 600 m so với mặt nước biển. Sản lượng không nhiều trong khi đó loại cây này có những thành phần hỗ trợ chữa bệnh rất hiệu quả. Ở Trung Quốc và Ấn Độ, loại cây này đã được sử dụng, phát triển và khai thác công dụng của nó rất triệt để, từ rất lâu đời. Còn ở Việt Nam, người dân tộc Pà Thẻn cũng đã biết dùng cây thuốc quý Dường Nhân vào chữa bệnh từ rất lâu đời nhưng còn manh mún và phạm vi hẹp.

“Tôi và các cộng sự ở Công ty TNHH sản xuất và kinh doanh Bảo Lâm đã quyết tâm tìm tòi, nghiên cứu và khai tác công dụng tốt của cây Dường Nhân vào hỗ trợ điều trị bệnh. Đặc biệt, hiệu quả hỗ trợ điều trị bệnh gan của cây Dường Nhân được quan tâm và khai thác nhiều nhất. Hiện nay, sản phẩm trà Dường Nhân hỗ trợ giải độc gan đã được đưa ra thị trường. Đây là sản phẩm thảo dược đầu tiên của người dân tộc Pà Thẻn và của y học cổ truyền Việt Nam được Cục An toàn thực phẩm Bộ Y tế công nhận là dạng thực phẩm chức năng hỗ trợ giải độc gan, nâng cao thể trạng gan cho người gan yếu”, Ths. BS Nguyễn Văn Nhung cho biết.

Theo bà Nhữ Thị Thục Anh – Giám đốc Công ty TNHH sản xuất và kinh doanh Bảo Lâm cho biết, bà là “hậu duệ” của những thầy lang cao tay người dân tộc Pà Thẻn và được gia truyền duy nhất. Phương thuốc gia truyền của dân tộc Pà Thẻn từ cây Dường Nhân đã cứu chữa cho nhiều bệnh nhân qua khỏi cơn nguy kịnh khi mà bệnh nhân đã được bệnh viện trả về.

“Qua kiểm nghiệm, cây Dường Nhân là một dược liệu rất quý hiếm của thiên nhiên, được phát hiện tại vùng núi cao vùng Tây Bắc. Trong thành phần của Dường Nhân có các nhóm hợp chất Flavonoid, Terpenoid, Coumarin… là những hợp chất có nhiều vai trò quan trọng trong y học”, bà Thục Anh cho biết.

Ths. BS Nguyễn Văn Nhung cho biết, qua kiểm nghiệm dược tính của cây Dường Nhân, trong đó có chứa thành phần flavonoid – đây là một nhóm các hợp chất được gọi là "những người thợ sửa chữa sinh hóa của thiên nhiên" nhờ vào khả năng sửa chữa các phản ứng cơ thể chống lại các hợp chất khác trong các dị ứng nguyên, virus và các chất sinh ung thư.

Người uống nhiều rượu bia nên dùng trà Dường Nhân thường xuyên, giúp giải độc cho gan. Ảnh: N. N

Các chất Flavonoid là những chất oxy hóa chậm hay ngăn chặn quá trình oxy hóa do các gốc tự do, có thể là nguyên nhân làm cho tế bào hoạt động khác thường. Chống lại các yếu tố gây biến dị, huỷ hoại tế bào, ung thư, tăng nhanh sự lão hoá, chống độc, làm giảm thương tổn gan, bảo vệ chức năng gan…

Coumarin có tác dụng chống co thắt, làm giãn nở động mạch vành mà cơ chế tác dụng tương tự như papaverin. Hàng loạt các chất coumarin tự nhiên cũng như tổng hợp đã được thí nghiệm. Người ta nhận thấy rằng đối với coumarin nhóm 1 nếu OH ở C-7 đuợc acyl hóa thì tác dụng chống co thắt tăng, gốc acyl có 2 đơn vị isopren (ví dụ geranyloxy) tác dụng tốt nhất. Nhiều dẫn chất coumarin có tác dụng kháng khuẩn, đặc biệt chất novobiocin là một chất kháng sinh có phổ kháng khuẩn rộng có trong nấm Streptomyces niveus. Một số coumarin có tác dụng chống viêm.

Còn Terpenoid có tác dụng cho nhiều loại thuốc quan trọng như các tinh dầu, các monolerpenoid, các glucozid tim. Các saponin sternoid và một số hợp chất Terpenoid đã được dung trong diệt khuẩn, chữa tim mạch, chữa khối u.

Cũng theo Ths. BS Nguyễn Văn Nhung, để góp phần nâng cao hiệu quả hỗ trợ trị bệnh gan, giảm mỡ máu, gan nhiễm mỡ, ổn định đường huyết và chống xơ vữa động mạch…, ông và các cộng sự đã nhiên cứu và đưa thêm những thành phần quan trọng như Nấm Linh chi, xạ đen, trạch lan, thổ phục linh vào trong sản phẩm trà Dường Nhân.

Được biết, sắp tới Công ty TNHH sản xuất và kinh doanh Bảo Lâm sẽ đưa ra thị trường nhiều sản phẩm trà Dường Nhân ở nhiều dạng gói khác nhau như trà túi lọc, viên nang, dạng đóng chai, dạng ống nhựa, ống thủy tinh… phục vụ nhu cầu nâng cao sức khỏe người dùng.

Hồng Anh

(责任编辑：Cúp C1)