Hoạt động tại Kho bạc Nhà nước Hà Nội. Ảnh: T.Hằng

Khó cho chủ đầu tư

Theẽsửađổicamkếtchiđểtạothuậnlợichủđầutưxem bong da 88o quy định của Bộ Tài chính tại Thông tư số 113/2008/TT-BTC hướng dẫn quản lý và kiểm soát cam kết chi NSNN qua KBNN, tất cả các khoản chi thường xuyên có hợp đồng mua bán hàng hoá, dịch vụ từ 100 triệu đồng trở lên và từ 500 triệu đồng trong chi đầu tư xây dựng cơ bản thì phải thực hiện cam kết chi với cơ quan Kho bạc. Quy định này được xem như sự “giao ước” giữa Nhà nước với khách hàng thông qua việc dành một khoản tiền để thanh toán cho nhà cung cấp theo cam kết.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà cam kết chi đem lại thì cũng phát sinh không ít phiền toái cho chủ đầu tư. Tại Toạ đàm giải ngân vốn đầu tư do KBNN tổ chức vào cuối năm 2014 tại Hà Nội, đại diện Ban Quản lý dự án 2 (Ban QLDA 2)- Bộ Giao thông vận tải cho rằng, hàng năm Ban QLDA 2 giải ngân trên 3.000 tỷ đồng từ nhiều nguồn vốn, trong đó nhiều nhất là giải ngân các dự án sử dụng nguồn vốn ODA. Nhưng do đặc thù của ngành giao thông phải thực hiện điều chỉnh kế hoạch vốn cho các dự án nhiều lần, hầu hết các hợp đồng đều thanh toán trong vòng 2 đến 3 năm nên để thực hiện thủ tục cam kết chi là rất khó khăn.

"Mặt khác, để đảm bảo không nợ đọng trong xây dựng cơ bản thuộc về trách nhiệm đôn đốc của các chủ đầu tư hơn là việc ràng buộc thông qua thủ tục cam kết chi. Trong khi đó, để thực hiện thủ tục cam kết này mất nhiều thời gian, rườm rà, gây khó cho Ban quản lý dự án."- Đại diện Ban QLDA nhấn mạnh.

Đại diện Ban Quản lý dự án Đường Hồ Chí Minh (Bộ Giao thông Vận tải) cũng thẳng thắn kiến nghị với lãnh đạo Bộ Tài chính, KBNN, tạm thời chưa nên sử dụng cam kết chi vì mất nhiều thời gian hơn cho cả chủ đầu tư và cơ quan Kho bạc. Nguyên nhân là do, tiến độ chi tiết dự án thường không như dự kiến ban đầu vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố (mặt bằng, thời tiết, năng lực các nhà thầu không đồng đều...) dẫn tới, cam kết chi cũng thường xuyên phải điều chỉnh cho phù hợp với tiến độ thi công thực tế, để kịp thời thanh toán cho các nhà thầu (trên nguyên tắc ưu tiên những nhà thầu thi công đáp ứng tiến độ).

Trong khi đó, theo quy định của KBNN, việc điều chỉnh cam kết chi chỉ được thực hiện khi có kế hoạch tăng hoặc giảm, sau đó phải đối chiếu với KBNN. Tuy nhiên, trong một dự án có nhiều nhà thầu thì việc đối chiếu mất rất nhiều thời gian dẫn đến công tác giải ngân chậm.

Vướng đến đâu sẽ sửa

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, Trưởng phòng Kiểm soát chi KBNN Hà Tĩnh Phan Quý Trình cho rằng, trên địa bàn Hà Tĩnh trung bình mỗi năm hệ thống Kho bạc tỉnh thực hiện kiểm soát chi thường xuyên và xây dựng xấp xỉ 25.000 tỷ đồng, trong đó có hàng ngàn cam kết chi với khách hàng. Việc quản lý, kiểm soát cam kết chi đã giúp KBNN Hà Tĩnh quản lý, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi ngân sách ngay từ khi lập dự toán đến khi phân bổ ngân sách, kí kết hợp đồng và thanh toán.

Tuy nhiên, ông Phan Quý Trình chỉ ra thực tế hiện nay là vào dịp cuối năm đã có rất nhiều chủ đầu tư điều chỉnh cam kết chi do nhiều nguyên nhân như: Dự toán của đơn vị dự toán hoặc kế hoạch vốn của chủ đầu tư bị điều chỉnh giảm dẫn đến phải điều chỉnh cam kết chi. Điều chỉnh số tiền của hợp đồng mua bán hàng hoá, dịch vụ giữa đơn vị dự toán, chủ đầu tư với nhà cung cấp hoặc điều chỉnh số kinh phí bố trí cho hợp đồng trong năm ngân sách... Điều này tạo nhiều áp lực cho cán bộ kiểm soát chi của hệ thống Kho bạc.

Mặt khác, theo ghi nhận của phóng viên Báo Hải quan tại KBNN Hà Tĩnh, và KBNN Thanh Hoá cho thấy, quy định về số tiền tại các hợp đồng phải thực hiện cam kết chi trước khi thanh toán (chi thường xuyên có giá trị từ 100 triệu đồng trở lên, chi đầu tư xây dựng cơ bản 500 triệu đồng trở lên) đã không còn phù hợp. Tại thời điểm hiện nay giá cả thị trường đã có nhiều thay đổi, nếu để mức tiền thấp như vậy thì hầu hết các hợp đồng mua bán, xây lắp đều phải thực hiện cam kết chi.

Đồng tình với những vướng mắc này, Tổng giám đốc KBNN Nguyễn Hồng Hà cho rằng, qua gần 2 năm triển khai thực hiện nghiệp vụ cam kết chi, KBNN đã tổng kết và cho thấy quy định, quy trình cam kết chi xây dựng trước đây đã không còn phù hợp với những thay đổi của chính sách mới như: Luật Đầu tư công, Luật sửa đổi, bổ sung Luật NSNN. Do vậy, cần nghiên cứu và định nghĩa lại cam kết chi như thế nào cho rõ.

"Nhưng về nguyên tắc không thể bỏ nghiệp vụ cam kết chi được vì đây là công cụ thực hiện Nghị định quản lý ngân quỹ và dự báo dòng tiền. Khó mấy cũng phải làm! Còn vướng ở quy trình, thủ tục sẽ phải chỉnh sửa cho phù hợp"- Tổng giám đốc Nguyễn Hồng Hà nhấn mạnh.

Đồng thời, để nâng cao kỷ cương, kỷ luật trong thực hiện cam kết chi, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 54/2014/TT-BTC quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Kho bạc Nhà nước theo quy định tại Nghị định số 192/2013/NĐ-CP của Chính phủ nêu rõ, khi phát hiện đơn vị dự toán hoặc chủ đầu tư không làm thủ tục cam kết chi NSNN đối với các khoản chi thuộc phạm vi phải thực hiện cam kết chi theo quy định, người có thẩm quyền xử phạt áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc đơn vị phải làm thủ tục cam kết chi trước khi đề nghị KBNN thanh toán, chi trả NSNN.

(责任编辑：Thể thao)