Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Phương Anh

Điều tiết thu nhập người có thu nhập cao

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) số 27/2008/QH12 đã qua 4 lần sửa đổi, bổ sung để xử lý các bất cập phát sinh trong thực tiễn và phù hợp với yêu cầu quản lý thuế từng giai đoạn. Qua 16 năm thực hiện, Luật thuế TTĐB đã đạt được các kết quả quan trọng.

Bộ Tài chính cho biết, Luật Thuế TTĐB đã có những thay đổi theo đúng định hướng cải cách chính sách của Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020; xây dựng lộ trình điều chỉnh thuế đối với các mặt hàng thuốc lá, rượu bia, ô tô để điều tiết tiêu dùng của xã hội và thực hiện cam kết quốc tế, góp phần định hướng sản xuất, điều tiết thu nhập của người tiêu dùng có thu nhập cao, góp phần tái phân phối thu nhập, đảm bảo công bằng xã hội.

Luật Thuế TTĐB đã sửa đổi quy định lộ trình tăng thuế suất đối với mặt hàng thuốc lá, rượu bia để góp phần điều tiết tiêu dùng và thực hiện cam kết quốc tế. Đối với mặt hàng thuốc lá, mức thuế suất được quy định tăng theo lộ trình từ 65% lên 70% (từ ngày 1/1/2016 - 31/12/2018) và lên 75% (từ ngày 1/1/2019) để thực hiện cam kết của Việt Nam tại Công ước khung về kiểm soát thuốc lá và mục tiêu giảm sử dụng thuốc lá tại Chiến lược quốc gia phòng chống tác hại thuốc lá đến 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đối với mặt hàng rượu bia, trước ngày 1/1/2010, thuế TTĐB đối với bia được phân biệt theo loại bia: bia chai, bia lon áp dụng các mức thuế suất 75% đối với bia chai; bia tươi, bia hơi áp dụng 30% trong năm 2006, 2007 và 40% từ năm 2008. Để thực hiện yêu cầu gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Quốc hội đã thông qua Luật Thuế TTĐB số 27/2008/QH12 quy định áp dụng thống nhất một mức thuế suất đối với tất cả loại bia là 45% từ ngày 1/1/2010 đến 31/12/2012 và 50% từ ngày 1/1/2013.

Ngoài ra, Luật Thuế TTĐB quy định thu thuế TTĐB đối với mặt hàng ô tô chở người “xe ô tô dưới 24 chỗ” và một số hàng hoá, dịch vụ cao cấp vượt trên nhu cầu thông thường của đời sống xã hội với việc quy định thuế suất cao đối các hàng hoá, dịch vụ cao cấp như ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống có dung tích xi lanh trên 4.000cm3 áp dụng mức thuế suất từ 110%-150%; tàu bay, du thuyền áp dụng mức thuế suất 30%; kinh doanh dịch vụ casino, trò chơi điện tử có thưởng áp dụng thuế suất 35%; kinh doanh vũ trường áp dụng mức thuế suất 40%... để điều tiết thu nhập của những người có thu nhập cao, góp phần tái phân phối thu nhập, đảm bảo công bằng xã hội.

Đưa ra lộ trình thuế cho nhiều nhóm hàng hóa

Đến thời điểm này, theo Bộ Tài chính, cần thiết phải sửa Luật Thuế TTĐB cho phù hợp thực tiễn. Bộ Tài chính trình Chính phủ dự thảo dự án Luật Thuế TTĐB (sửa đổi), đồng thời gửi văn bản xin ý kiến góp ý từ các bộ, ngành, địa phương để hoàn thiện văn bản pháp lý này, trước khi trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến từ tháng 10/2024 và dự kiến thông qua vào tháng 5/2025.

Mục đích của sửa Luật lần này nhằm hoàn thiện các quy định về chính sách thuế TTĐB để mở rộng cơ sở thu ngân sách, đảm bảo minh bạch, dễ thực hiện; đổi mới các quy định theo hướng gia tăng mức thuế TTĐB và mở rộng các đối tượng hàng hóa chịu sắc thuế này, phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế.

Về đối tượng chịu thuế TTĐB, theo Bộ Tài chính, Luật Thuế TTĐB hiện hành chỉ quy định 10 nhóm hàng hóa và 6 nhóm dịch vụ chịu thuế TTĐB là còn hẹp so với thông lệ quốc tế. Do đó, dự thảo Luật mới sẽ bổ sung thêm nhiều nhóm, hàng hóa dịch vụ và đưa ra lộ trình áp thuế TTĐB phù hợp cho từng loại, nhóm hàng hóa, dịch vụ. Về các nhóm hàng hóa, dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) dự kiến sẽ quy định rõ mặt hàng thuốc lá bao gồm: thuốc lá điếu, thuốc lá sợi, xì gà, thuốc lào hoặc các dạng khác, chế phẩm từ cây thuốc lá.

Đối với mặt hàng rượu, bia, dự thảo Luật sẽ bao gồm cả tất cả các loại đồ uống có cồn thực phẩm được lên men từ trái cây, ngũ cốc, đồ uống được pha chế từ cồn thực phẩm. Các loại nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml cũng sẽ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB.

Đối với mặt hàng xe ô tô, dự án Luật bổ sung thêm xe có động cơ dưới 24 chỗ, bao gồm cả xe chở người, xe 4 bánh có gắn động cơ, xe ô tô pick-up chở người, xe ô tô pick-up chở hàng cabin kép, xe ô tô vừa chở người vừa chở hàng có từ hai hàng ghế trở lên.

Đối với nhóm dịch vụ chịu thuế TTĐB, Luật mới quy định rõ dịch vụ kinh doanh đặt cược, bao gồm cả đặt cược thể thao, giải trí và các hình thức đặt cược khác theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, bổ sung dịch vụ kinh doanh sân tập golf vào đối tượng dịch vụ chịu mức thuế suất này.

Theo ông Nguyễn Minh Tân - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân sách, Văn phòng Quốc hội, phải đặt việc sửa Luật Thuế TTĐB trong tổng thể của kế hoạch tài chính quốc gia. Đối tượng chịu thuế, mức thuế suất phải được nghiên cứu phù hợp với bối cảnh thực tiễn của nền kinh tế; cơ sở nào để quy định thuế suất. Đây là những vấn đề rất khó nhưng phải tìm những căn nguyên để xác định cơ sở thuế suất cho phù hợp. Việc tăng thuế cũng phải có lộ trình phù hợp để vừa điều tiết kinh tế - xã hội, vừa định hướng tiêu dùng. Ngoài ra, việc sửa Luật cần tính đến các xu hướng mới của kinh tế như chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

(责任编辑：Cúp C1)