Làm thế nào để phát hiện sớm cơn đột quỵ?

Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn. Trong khoảng 80% trường hợp, điều này xảy ra do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc. Ảnh hưởng của đột quỵ sẽ phụ thuộc vào thời gian gián đoạn máu cung cấp lên não.

Một cơn đột quỵ nhẹ hoặc cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) xảy ra khi mạch máu chỉ bị tắc nghẽn tạm thời. Các triệu chứng có thể biến mất trong vòng vài phút khi nguồn cung cấp máu trở lại và có thể không có nhiều tổn thương vĩnh viễn đối với các tế bào não.

TIA có thể là dấu hiệu cho thấy một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn sắp xảy ra. Khoảng 4 trong 10 người bị TIA sẽ bị đột quỵ.

Một cơn đột quỵ nặng có thể gây ra các triệu chứng rất nghiêm trọng, bao gồm cả những vấn đề lâu dài do tổn thương tế bào não. Đột quỵ thậm chí có thể gây tử vong nếu bạn không được cấp cứu kịp thời. 

Theo Cardiacscreen, các dấu hiệu đột quỵ thường xuất hiện đột ngột, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn không có thời gian để hành động. 

Một số người sẽ gặp các triệu chứng như đau đầu, tê hoặc ngứa ran vài ngày trước khi họ bị đột quỵ nghiêm trọng. Một nghiên cứu cho thấy 43% bệnh nhân đột quỵ đã gặp các triệu chứng đột quỵ nhẹ hay đột quỵ thoáng qua lên đến một tuần trước khi họ bị đột quỵ nghiêm trọng.

Nếu bạn lưu ý các triệu chứng này và tìm kiếm sự giúp đỡ ngay cả khi chúng biến mất, thì cơ hội phục hồi tốt của bạn sẽ cao hơn nhiều. Đừng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm, bạn không phản ứng thái quá nếu có sự thay đổi khi bạn bị đột quỵ thoáng qua.

Bạn hãy tìm sự giúp đỡ ngay lập tức vì một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn có thể xảy ra sau vài giờ hoặc vài ngày.

Tương tự, theo Mayo Clinic, nếu bạn hoặc người thân của bạn có thể bị đột quỵ, hãy chú ý đến thời điểm các triệu chứng bắt đầu. Một số phương pháp điều trị có hiệu quả nhất khi được áp dụng ngay sau khi đột quỵ bắt đầu.

Các triệu chứng của đột quỵ bao gồm:

- Khó nói và hiểu những gì người khác nói: Người bị đột quỵ có thể bị lú lẫn, nói lắp hoặc không hiểu lời nói.

- Tê, yếu hoặc liệt ở mặt, cánh tay hoặc chân: Tình trạng này thường chỉ ảnh hưởng đến một bên cơ thể. Người đó có thể cố gắng giơ cả hai tay lên trên đầu. Nếu một cánh tay bắt đầu rơi xuống, đó có thể là dấu hiệu của đột quỵ. Ngoài ra, một bên miệng có thể xệ xuống khi cố gắng cười.

- Có vấn đề về thị lực ở một hoặc cả hai mắt: Người đó có thể đột nhiên bị mờ hoặc thâm đen ở một hoặc cả hai mắt hoặc người đó có thể nhìn đôi.

- Đau đầu: Đau đầu dữ dội đột ngột có thể là triệu chứng của đột quỵ. Có thể xảy ra tình trạng nôn mửa, chóng mặt và thay đổi ý thức khi bị đau đầu.

- Khó đi lại: Người bị đột quỵ có thể vấp ngã hoặc mất thăng bằng hoặc mất phối hợp.

Theo bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua tương tự như dấu hiệu ban đầu của đột quỵ dạng nhồi máu não. Điểm khác biệt duy nhất chính là thời gian tồn tại những triệu chứng đó.

Các triệu chứng của cơn TIA chỉ diễn ra thoáng qua, không để lại di chứng, hầu như sẽ biến mất trong khoảng 10 đến 20 phút và tối đa không kéo dài quá 1 giờ.

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng xuất hiện những triệu chứng điển hình của đột quỵ. Rất nhiều người bệnh vào bệnh viện và trao đổi với bác sĩ về việc bản thân đang nói chuyện bình thường nhưng đột ngột đớ lưỡi hoặc gọi sai tên những người thân quen xung quanh. 

Tê yếu tay chân là dấu hiệu rất điển hình của nhồi máu não nhưng đôi khi bệnh nhân không nhận ra. Họ chỉ cảm thấy những dấu hiệu tương đương như đang ăn cơm bỗng dưng rớt đũa hay rớt chén hoặc chữ viết bình thường lại trở nên nguệch ngoạc, viết chữ rất xấu và không thể kiểm soát được vận động của tay.

Đây có thể là dấu hiệu báo trước đột quỵ hay là biểu hiện của cơn thiếu máu não thoáng qua.

Ngoài ra, một số người thường xuyên chóng mặt, xây xẩm và xem chúng là bình thường. Một số bệnh nhân thông báo đột ngột tối sầm mắt, diễn tả giống như đang trong một căn phòng mà đột ngột bị cúp điện và nhanh chóng bình thường trở lại. Hiện tượng này cũng được xem là những triệu chứng báo trước đột quỵ và người mắc cần đặc biệt chú ý. 

Đặc biệt, những người tiền sử mắc tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc rối loạn ngôn ngữ và xuất hiện đồng thời nhiều dấu hiệu kể trên thì cần đặc biệt lưu ý vì nguy cơ đột quỵ rất cao.

Ai có nguy cơ bị đột quỵ?

Bất cứ ai cũng có thể bị đột quỵ, một số người có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn những người khác. Điều quan trọng là phải biết liệu bạn có thuộc nhóm nguy cơ cao hơn hay không để nhận thức sớm các dấu hiệu cảnh báo. 

Bạn có thể không biết liệu mình có mạch máu yếu có thể bị vỡ hay không, nhưng các yếu tố nguy cơ đột quỵ khác có thể được sàng lọc và kiểm soát. 

Hầu hết các cơn đột quỵ xảy ra khi có cục máu đông hoặc tắc nghẽn trong các mạch máu cung cấp cho não. May mắn thay, bạn có thể kiểm soát nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ này. 

Bạn có nhiều khả năng bị đột quỵ nếu:

- Bị thừa cân, béo phì. 

- Hút thuốc. 

- Uống nhiều rượu.

- Bị cholesterol cao.

- Bị huyết áp cao. 

- Mắc một số bệnh như tiểu đường hoặc rung nhĩ.