Thực hiện TTHQĐT cần có chế độ ưu tiên cho đại lý thủ tục hải quan. Trong ảnh: Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn KV 1. Ảnh: T.H

Thành lập nhưng chưa hoạt động

Ông Đặng Thái Thiện, Phó trưởng phòng Giám sát quản lý - Cục Hải quan TP.HCM cho biết, tính đến hết tháng 2-2014, đơn vị đã cấp giấy xác nhận đủ điều kiện hoạt động ĐLHQ cho 140 DN, với 340 nhân viên (cả nước có 258 DN). Tuy nhiên, trong số này mới chỉ có 18 ĐLHQ có báo cáo thông tin hoạt động cho Cục Hải quan TP.HCM theo quy định. Trong đó có 14 ĐLHQ đã phát sinh hoạt động, 4 ĐLHQ được cấp chứng nhận nhưng chưa hoạt động. Theo Cục Hải quan TP.HCM, mục đích hướng ĐLHQ đại diện cho chủ hàng thực hiện thủ tục hải quan một cách chuyên nghiệp, nhưng đến nay phần lớn các DN được cấp giấy xác nhận đủ điều kiện hoạt động mới dừng lại ở tên gọi, còn hoạt động vẫn chỉ ở mức khai thuê chuyên nghiệp.

Số lượng tờ khai hải quan do đại lý thay mặt chủ hàng kí tên, đóng dấu trên tờ khai hải quan mới chỉ đạt khoảng 10% trên tổng số tờ khai phát sinh. Trong khi đó, theo quy định tại Nghị định 14/2011/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 80/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính, ĐLHQ phải ký hợp đồng đại lý với chủ hàng, thay mặt chủ hàng khai báo, ký trên tờ khai XNK và thực hiện các quy định khác.

Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Nguyễn Hữu Nghiệp, hiện nay phần lớn các DN làm thủ tục hải quan qua các đại lí, các đơn vị khai thuê hải quan nhưng không kí hợp đồng, mà thực hiện theo thuê mướn đối với từng lô hàng cụ thể. Nguyên nhân, do cả DN XNK và ĐLHQ đều lo ngại về tranh chấp pháp lí xảy ra khi kí hợp đồng. Bên cạnh đó, việc kí hợp đồng, phía ĐLHQ sẽ phát sinh thu nhập, nên họ lo ngại phải nộp thuế Thu nhập doanh nghiệp. Các đại lý hải quan được công nhận nhưng vẫn hoạt động ở dạng khai thuê, chưa kí tên đóng dấu trên tờ khai hải quan theo quy định, mà hấu hết hoạt động thông qua giấy giới thiệu.

Kiến nghị phát triển ĐLHQ

TP.HCM là nơi có số lượng DN tham gia hoạt động XNK lớn nhất cả nước, với khoảng trên 30.000 DN. Số ĐLHQ được cấp phép chỉ chiếm phần rất nhỏ so với số DN hoạt động XNK. Hiện nay, phần lớn những DN XNK đều tự làm hoặc sử dụng dịch vụ khai thuê hải quan để làm thủ tục XNK hàng hóa. Trên thực tế, hiện nay vẫn tồn tại hiện tượng các DN không có giấy phép kinh doanh dịch vụ khai thuê hải quan, không được Hải quan công nhận đại lí, nhưng vẫn ký hợp đồng giao nhận, vận tải và liên hệ thực hiện thủ tục hải quan thông qua giấy giới thiệu chính là người của chủ hàng. Những tồn tại này gây ra hiện tượng cạnh tranh không lạnh mạnh bằng cách chào giá thấp so với đại lí được công nhận; tình trạng mất hồ sơ, dữ liệu khai hải quan, không bàn giao hồ sơ khai hải quan cho chủ hàng khi có tranh chấp, kết thúc hợp đồng làm khó khăn cho chủ hàng và cơ quan Hải quan. Thậm chí đã xảy ra tình trạng nhân viên khai thuê hải quan hoạt động theo kiểu chộp giật, lừa đảo chủ hàng…

Để phát triển hoạt động của ĐLHQ, Cục Hải quan TP.HCM kiến nghị cần xem xét lại các điều kiện làm ĐLHQ theo Nghị định 14/2011/NĐ-CP cho phù hợp với tình hình thực tiễn và làm cơ sở cho việc dành ưu đãi rõ ràng, thực tế hơn. Chẳng hạn bỏ điều kiện ĐLHQ phải nối mạng máy tính với cơ quan Hải quan trong bối cảnh thủ tục hải quan hiện nay đã thực hiện thủ tục hải quan điện tử 100% và tiến tới là VNACCS - điều kiện điều kiện bắt buộc đương nhiên, hoặc có thể bổ sung điều kiện ký quỹ để đảm bảo cho các ưu đãi mà cơ quan Hải quan dành riêng cho ĐLHQ. Cần có biện pháp chế tài đối với các ĐLHQ không thực hiện báo cáo và quản lý thẻ nhân viên đại lý đúng quy định. Cần thành lập hiệp hội ĐLHQ để thuận tiện trong việc quản lý…

Lê Thu

(责任编辑：World Cup)