Doanh nghiệp sản xuất hạt nhựa đang gặp khó vì thuế nhập khẩu. Ảnh: internet.

Chịu thiệt để cạnh tranh

Thực hiện cam kết của Chính phủ đối với Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn và Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn,ựkiếngiảmthuếnhậpkhẩuhạtnhựahỗtrợdoanhnghiệkq vo dich tbn Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 107/2013/TT-BTC quy định mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) đối với mặt hàng benzen, xylen và p-xylen (thuộc nhóm 2707, 2902) và mặt hàng polypropylen-hạt nhựa PP (thuộc nhó 3902).

Lộ trình tăng từ 0% lên 1% từ ngày 1-1-2014 đến ngày 31-12-2014; lên 2% từ ngày 1-1-2015 đến ngày 31-12-2015; lên 3% từ ngày 1-1-2016. Riêng mặt hàng hạt nhựa PP dùng để sản xuất màng BOPP áp dụng mức thuế ưu đãi là 0% từ 1-1-2015 đến 31-12-2015.

Chính sách này vốn nhằm đem lại lợi ích và bảo hộ ngành nhựa nhưng theo đánh giá của doanh nghiệp, khi đưa vào thực tế lại ảnh hưởng tới sản xuất kinh doanh của cả doanh nghiệp sản xuất hạt nhựa lẫn doanh nghiệp sử dụng hạt nhựa.

Gửi kiến nghị tới Bộ Tài chính, Công ty TNHH MTV lọc hóa dầu Bình Sơn cho biết: Kể từ khi Thông tư số 107 có hiệu lực (ngày 26-9-2013), hạt nhựa PP do Bình Sơn sản xuất gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt của hàng nhập ngoại có ưu đãi thuế.

Đặc biệt, năm 2015, lượng hàng hạt nhựa PP nhập khẩu với thuế suất 0% từ các nước trong khu vực ASEAN và Trung Quốc vào Việt Nam với giá thấp, thời hạn thanh toán dài đã gây sức ép rất lớn lên thị trường nội địa, đẩy hàng tồn kho của các nhà phân phối sản phẩm PP trong nước lên cao do không tiêu thụ được.

Theo phân tích của Bình Sơn, với thuế suất ưu đãi áp dụng cho năm 2015 là 2%, chênh lệch giá bán hạt nhựa PP của doanh nghiệp này với giá hạt nhựa PP nhập khẩu là 2% (khoảng 21 USD/tấn).

Bên cạnh đó, giá nhựa trên thị trường thế giới liên tục giảm mạnh từ tháng 5-2015 đến tháng 9-2015 nên các khách hàng tiêu thụ hạt nhựa PP của Công ty Bình Sơn đã trì hoãn nhận hàng, từ chối nhận hàng bổ sung đẩy tồn kho sản phẩm hạt nhựa PP của doanh nghiệp có lúc lên 80% và nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn tồn kho.

Để đảm bảo cạnh tranh được, Công ty Bình Sơn đã phải chiết khấu thương mại 2% và giãn thời hạn thanh toán thêm 45 ngày so với hợp đồng hiện nay để hỗ trợ khách hàng từ tháng 9 đến hết năm 2015.

Sang năm 2016, việc tiêu thụ hạt nhựa PP của Công ty Bình Sơn chắc chắn sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn khi mức thuế hạt PP sẽ tăng lên 3%, kéo giá bán của Công ty Bình Sơn cao hơn so với giá nhập khẩu khoảng 3% (khoảng 31 USD/tấn).

Nguy cơ phá sản "diện rộng"

Cùng chung nhận định với Bình Sơn, Hiệp hội Nhựa Việt Nam cũng gửi kiến nghị tới Bộ Tài chính. Trong đó khẳng định việc tăng thuế nhập khẩu sẽ ảnh hưởng đến 80% doanh nghiệp của ngành. Nhiều doanh nghiệp nhựa Việt Nam lâm vào tình trạng khó khăn, giảm quy mô sản xuất, ngành nhựa đang đối mặt trực tiếp trước nguy cơ có sự phá sản doanh nghiệp trên diện rộng, tác động đến tình hình ồn định công ăn việc làm cho gần 200.000 lao động của ngành nhựa.

Đơn vị này dẫn chứng, hiện nay, do thuế nhập khẩu ưu đãi đối với hạt nhựa là 2% trong khi thuế suất FTA là 0% nên các doanh nghiệp nhựa phải tìm cách chuyển sang mua nguyên liệu từ các nước trong khu vực FTA.

Tuy nhiên, do biết thông tin Chính phủ Việt Nam tăng thuế nhập khẩu đối với hạt nhựa PP từ năm 2014 nên các doanh nghiệp nước ngoài cũng tăng giá bán nguyên liệu hạt nhựa PP từ năm 2014 lên tương ứng gần 1%, 2% và sẽ là 3% vào năm 2016 để gần bằng hoặc thấp hơn một chút so với giá nhập khẩu.

Như vậy, việc tăng thuế nhập khẩu ưu đãi của Việt Nam vô tình mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất hạt nhựa PP ở các nước trong khu vực ASEAN, Hàn Quốc, Trung Quốc còn các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu hạt nhựa lại bị tăng chi phí đầu vào do giá nhập khẩu tăng tương ứng thuế nhập khẩu.

Theo số liệu tính toán của Hiệp hội Nhựa, với giá nhập khẩu hiện tại, nếu tăng thuế nhập khẩu lên 3% thì chi phí phát sinh do tăng giá nhập khẩu mà doanh nghiệp nhựa nhập khẩu phải trả cho doanh nghiệp xuất khẩu từ các nước trong khu vực FTA dự kiến giai đoạn 2015-2017 sẽ là 1.870 tỷ đồng. Khoản tiền này Nhà nước không thu được mà doanh nghiệp xuất khẩu ở các nước trong khu vực FTA sẽ được hưởng toàn bộ.

Giảm thuế hỗ trợ doanh nghiệp

Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng về kim ngạch nhập khẩu, khả năng sản xuất, nhu cầu trong nước, Bộ Tài chính đã phối hợp với với Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hiệp hội Nhựa khảo sát tình hình thực tế sản xuất và kinh doanh các sản phẩm hóa dầu tại Công ty Bình Sơn và một số doanh nghiệp sản xuất nhựa để đánh giá tác động của việc điều chỉnh tăng thuế nhập khẩu theo lộ trình từ 1-1-2014 đến nay.

Qua đánh giá, Bộ Tài chính thấy rằng, nếu tăng thuế nhập khẩu ưu đãi lên 3% từ ngày 1-1-2016 đối với các sản phẩm hoá dầu như lộ trình thì sẽ ảnh hưởng tới cả doanh nghiệp sản xuất ra sản phẩm và doanh nghiệp sử dụng sản phẩm đúng như phản ánh của doanh nghiệp.

Để giải quyết kịp thời, Bộ Tài chính dự kiến áp dụng thuế nhập khẩu ưu đãi là 1% đối với các sản phẩm hoá dầu benzen, xylen, p-xylen và hạt nhựa PP từ 1-1-2016, riêng hạt nhựa PP trong nước chưa sản xuất được thì tiếp tục áp dụng mức thuế nhập khẩu ưu đãi 0%.

Đồng thời, để đảm bảo công bằng giữa các doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện, không bị phụ thuộc vào mục đích sử dụng, Bộ Tài chính cũng dự kiến bỏ quy định cụ thể "dùng để sản xuất màng propylen định hướng hai chiều (BOPP)" đối với mặt hàng hạt nhựa PP để áp dụng 1 mức thuế chung cho tất cả hạt nhựa PP.

Theo Bộ Tài chính, thực hiện phương án này sẽ giải quyết được kiến nghị doanh nghiệp ngành nhựa; đồng thời giảm bớt được số tiền bù giá của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và bớt giảm thu ngân sách Nhà nước.

Cụ thể: Với mức thuế nhập khẩu ưu đãi là 1%, tuy vẫn cao hơn mức 0% của một số FTA nhưng để được áp dụng mức thuế 0% thì doanh nghiệp cũng cần thêm chi phí gần bằng hoặc bằng 1% (như chi phí cấp C/O), trong khi hàng hoá nhập khẩu thì cần thời gian vận chuyển và thường phải mua số lượng lớn, ứng vốn nhiều hơn so với mua trong nước. Như vậy, việc mua, bán các sản phẩm này của doanh nghiệp trong nước theo mức giá nhập khẩu +1% thuế nhập khẩu là chấp nhận được.

Đến giữa năm 2017, dự án nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn dự kiến đi vào hoạt động. Theo chứng nhận đầu tư, dự án này có thể sản xuất mỗi năm 380.330 tấn hạt nhựa PP; 158.775 tấn benzen; 525.600 tấn p-xylen. Xem xét thực tế khi dự án Nghi Sơn đi vào hoạt động, Bộ Tài chính sẽ tính đến phương án tăng thuế nhập khẩu ưu đãi đối với các sản phẩm hoá dầu cho phù hợp.

Dự thảo Thông tư điều chỉnh thuế nhập khẩu các mặt hàng này đang được Bộ Tài chính xin ý kiến các bộ, ngành, DN.

(责任编辑：Cúp C2)