Xây dựng “bộ lọc” dự án đầu tưphần nhiều mang tính tự phát

Viện dẫn câu chuyện của LG,lọcgiải bóng đá trung quốc hôm nay Bridgeston (hai nhà đầu tư này hiện đầu tư 6,7 tỷ USD tại Hải Phòng) và con số hơn 11 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu của Hải Phòng trong năm 2018, ông Nguyễn Văn Thành, Phó chủ tịch UBND TP. Hải Phòng khẳng định, ở thành phố cảng, vốn ảo không phải là không có, nhưng ít. “Nếu các nhà đầu tư không đầu tư thật, thì Hải Phòng không thể có được kim ngạch xuất khẩu lớn như thế”, ông Thành lý giải.

Theo ông Thành, trong quá trình thu hút FDI thời gian qua, Hải Phòng đã xây dựng được “bộ lọc” để lựa chọn được các dự án FDI tốt, dự án nào nên thu hút, dự án nào nằm trong “vùng cấm”, vừa loại được dự án ảo, vừa chặn được dự án xấu.

Chính Hải Phòng hơn 1 năm trước đây đã từ chối một dự án sản xuất giấy của Tập đoàn Giấy Cửu Long (Trung Quốc) do lo ngại về nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, dù dự án này có quy mô không hề nhỏ, lên tới 800 triệu USD. Một con số mà ở vào thời điểm trước đây, bất cứ địa phương nào cũng “thèm muốn” có được.

Trên thực tế, Hải Phòng không phải là địa phương duy nhất làm được điều đó. Tỉnh Vĩnh Phúc cách đây chưa lâu cũng đã từ chối dự án dệt nhuộm 350 triệu USD của Tập đoàn TAL (Hồng Kông).

Và không chỉ là Vĩnh Phúc hay Hải Phòng, lần lượt các địa phương khác trên cả nước cũng đã nói “không” với các dự án gây ô nhiễm. Các tiêu chí lựa chọn dự án đầu tư đã được các địa phương ban hành. Gần đây nhất, Sóc Trăng vừa công bố bộ tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư thực hiện các dự án điện gió trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã từng công bố, sẽ chỉ lựa chọn các nhà đầu tư có vốn chủ sở hữu không thấp hơn 20% tổng mức đầu tư dự án và nhà đầu tư phải thực hiện ký quỹ đầu tư đảm bảo thực hiện dự án đầu tư theo quy định…

Tuy nhiên, trên thực tế, việc các địa phương xây dựng “bộ lọc” dự án đầu tư phần nhiều mang tính chất tự phát, ở tầm địa phương, chứ chưa mang tầm quốc gia. Thế nên, mới có chuyện dự án thép của hai nhà đầu tư Trung Quốc là Công ty TNHH Phật Sơn và Công ty Công nghệ kim loại Yongjin Triết Giang, công suất 250.000 tấn/năm, sau hai lần bị Đồng Nai từ chối cấp chứng nhận đầu tư do những lo ngại về nguồn cung dư thừa và nguy cơ ô nhiễm môi trường, lại được một địa phương khác hồ hởi gật đầu. Điều này khiến các nhà đầu tư khác khá ngạc nhiên và “bối rối”, các cơ quan quản lý cũng “bối rối” không kém.

Phải xây dựng “bộ lọc” mới

Nghị quyết 50/NQ-TW của Bộ Chính trị đã đưa ra những định hướng chiến lược quan trọng trong hợp tác đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong lựa chọn các dự án FDI, như lựa chọn các dự án công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, không gia hạn hoạt động dự án sử dụng công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường…