3 giải pháp đột phá cho tăng trưởng

Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đề nghị gỡ khó về đầu tư công, trong đó, cần nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu trong việc giải ngân đầu tư công; tổng hợp phương án cắt giảm vốn của các bộ, ngành có tỷ lệ giải ngân thấp để điều chuyển cho các dự án quan trọng cần đẩy nhanh tiến độ, có khả năng giải ngân nhanh vốn đầu tư từ ngân sách trung ương và các dự án cấp bách.

Về hỗ trợ sản xuất, xuất khẩu, cần theo dõi chặt chẽ thị trường, giá cả hàng hóa để có chính sách, giải pháp kịp thời đảm bảo cân đối cung - cầu, điều hành, bình ổn giá phù hợp; đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tìm kiếm các thị trường, đối tác mới, bên cạnh đó đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, kho bãi...

Về chính sách tài chính, ngân sách, các ĐBQH đề nghị, cần tăng cường công tác thanh tra, giám sát nhằm chấn chỉnh và xử lý nghiêm các vi phạm trên thị trường chứng khoán, bảo đảm thị trường hoạt động an toàn, minh bạch, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư; tăng cường đôn đốc, kịp thời nộp các khoản thu vào ngân sách nhà nước mà cơ quan thanh tra, kiểm toán đã có kết luận, kiến nghị; tăng cường quản lý các nguồn thu từ đất đai, nguồn thu từ cổ phần hóa, các khoản thu từ thuế, phí, chống thất thu, chống chuyển giá, trốn thuế.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh): Tập trung gỡ khó về thể chế

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa.

Nhắc đến tình trạng lãng phí, người ta hay nói đến tiền, nhưng lãng phí cơ hội và thời gian mới là lớn, là sự khác biệt giữa nước này với nước kia. Mâu thuẫn xung đột giữa các siêu cường liên tục, thì ta phải quay về khai thác tiềm năng nội tại, tăng sức chống chịu của nền kinh tế.

Phải chăng đến lúc chúng ta cần xem lại độ mở lớn của nền kinh tế, khi xuất khẩu, nhập khẩu đều phụ thuộc nhiều. Mấy chục năm làm gia công, nội địa hóa thấp, khi có biến động, sẽ tác động lớn đến nền kinh tế. Tôi lấy ví dụ, như thời gian qua nhiều DN đơn hàng giảm, người lao động không có việc làm. Nhưng Bangladesh, đơn hàng làm không kịp, do họ đã sớm chuyển sang tiêu chuẩn xanh theo chuẩn quốc tế.

Về thuế tối thiểu toàn cầu, Việt Nam không thể không áp dụng, nhưng giải pháp là phải tăng thuế với nhà đầu tư nước ngoài. Chính phủ cần nêu giải pháp toàn diện, tổng thể, nếu không làm sớm để nhà đầu tư tiên liệu thì họ sẽ không đầu tư...

Đại biểu Lê Kim Toàn (Bình Định): Phân cấp mạnh cho địa phương để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công

Đại biểu Lê Kim Toàn.

Hiện nhiều dự án dang dở, nhiều doanh nghiệp (DN) đang khó khăn. Những khó khăn của lĩnh vực này sẽ kéo theo khó khăn của lĩnh vực khác. Nhiều lĩnh vực dịch vụ sức mua giảm, tăng trưởng kinh tế thấp, dẫn đến thu ngân sách nhà nước (NSNN) sụt giảm. Dự báo tình hình khó khăn có thể hết năm nay và có thể kéo dài qua năm 2024.

Một trong những giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế đó là đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công. Hiện nay, trong giải ngân có 2 khâu là yếu nhất đó là: chuẩn bị đầu tư và giải phóng mặt bằng. Quốc hội tại kỳ họp này cho ý kiến việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Hồ chứa nước Ka Pét, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận.

Đây là dự án không lớn, từ Quốc hội khóa 14 đã cho ý kiến, nay vẫn cho ý kiến điều chỉnh. Mấy năm vẫn chuẩn bị, nghĩa là công tác chuẩn bị chúng ta có vấn đề. Từ khi cho chủ trương đến thực hiện, chuẩn bị chưa chặt chẽ, hiệu quả, phải điều chỉnh, kéo dài thời gian, gây lãng phí.

Một nguyên nhân cố hữu đó là giải phóng mặt bằng chậm trễ. Tôi đồng tình với ý kiến phát biểu của ĐBQH Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khi cho rằng, cần phân cấp cho chính quyền địa phương chịu trách nhiệm trong khâu chuẩn bị đầu tư để chuẩn bị các dự án. Có quy định hợp lý hơn để giải bài toán “muốn có chủ trương đầu tư phải có vốn, muốn có vốn thì phải có chủ trương đầu tư”.

Đại biểu Khuất Việt Dũng

Tôi đánh giá cao các kết quả kinh tế - xã hội đạt được vừa qua. Những kết quả đó là rất tích cực, với sự chỉ đạo kịp thời của Chính phủ, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát.

Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn nhận lại, liệu kết quả đó đã thể hiện hết tiềm năng của chúng ta chưa? Báo cáo thẩm tra nêu nhiều vấn đề về khuyết điểm, bất cập. Trong đó có việc phản ứng chính sách và khâu thực hiện chưa hiệu quả, cả tầm vi mô và vĩ mô, cả ở trung ương và địa phương. Báo cáo của các ủy ban đã chỉ ra rất rõ. Năm 2022, có 2 chỉ tiêu về chất lượng tăng trưởng chưa đạt.

Về đầu tư công, gói rất lớn mà chưa phát huy được vì tốc độ giải ngân chậm. Kích thích tiêu dùng, xuất khẩu chưa đạt hiệu quả mong muốn. Vì sao chúng ta đã có các phản ứng chính sách nhưng chính sách không hiệu quả, lần này Quốc hội phải bàn bạc kỹ để tìm nguyên nhân.

Những tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng đầu tư công, mà lớn nhất là lãng phí về thời gian khi các dự án cứ đi vòng quanh, trình lên xuống, khiến doanh nghiệp kiệt sức.

Nguyên nhân bất cập, hạn chế, tồn tại, tôi cho rằng, có sự e dè, đùn đẩy trong thực hiện nhiệm vụ. Nguyên nhân chủ quan là dự báo chưa sát, phản ứng chính sách của các bộ ngành chưa kịp thời, quyết liệt, chậm, vẫn còn trên nóng dưới lạnh. Một bộ phận cán bộ thiếu trách nhiệm, gây ách tắc, trì trệ.

Thủ tướng, lãnh đạo bộ ngành lăn lộn ở công trình, cả lễ tết, nhưng chuyển biến rất chậm. Vậy phải đặt câu hỏi, trên nóng dưới lạnh, vì sao dưới lạnh?.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội): Ngân hàng chia sẻ thế nào với khó khăn của doanh nghiệp?

Đại biểu Nguyễn Anh Trí

Tôi đánh giá cao những kết quả tích cực đạt được, trong bối cảnh thế giới bất ổn, Việt Nam vẫn giữ được ổn định, đây là điểm sáng. Tuy nhiên, về lãi suất ngân hàng, theo báo chí phản ánh, vốn tín dụng đang là nút thắt của doanh nghiệp (DN), DN gặp khó khăn với mức lãi suất cao. Với mức lãi suất này thì DN không thể nào phục hồi và tái đầu tư được.

Tình hình kinh tế thế giới đang đi xuống, trong nước còn nhiều khó khăn, thì lãi suất cho vay trên 10% vẫn là mức cao đối với doanh nghiệp.

Giữa lúc đó, báo chí cũng phản ánh, một loạt ngân hàng lãi rất cao. Lợi nhuận quý I của ACB tăng 24% so với cùng kỳ, SHB tăng 10%, VCB tăng 14%,… Lợi nhuận sau thuế của 10 ngân hàng quý I là tăng 17,8%, giữa lúc tất cả đang rất khó khăn, ngân hàng thản nhiên mang lợi nhuận về cho mình. Việc này, Thủ tướng đã có ý kiến, Ngân hàng Nhà nước đã có động thái hạ lãi suất song vẫn chưa có chuyển biến đáng kể.

Câu hỏi của tôi cho buổi chất vấn là ngành Ngân hàng chia sẻ thế nào với khó khăn của đất nước, của các DN, khi ngân hàng phải tham gia điều tiết kinh tế - xã hội, là “bà đỡ” cho các DN tồn tại và phát triển.