Thực hiện chỉ đạo của Bí thư Tỉnh uỷ, Sở NN&PTNT giao Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản (KT& BVNLTS) xây dựng và triển khai Đề án “Khảo sát hiện trạng các hộ dân khai thác thuỷ sản ven bờ, đề xuất phương án chuyển đổi sinh kế đảm bảo cuộc sống người dân kết hợp bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản” (gọi tắt là Đề án Chuyển nghề cho ngư dân ven biển).

Thực hiện chỉ đạo của Bí thư Tỉnh uỷ, Sở NN&PTNT giao Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản (KT& BVNLTS) xây dựng và triển khai Đề án “Khảo sát hiện trạng các hộ dân khai thác thuỷ sản ven bờ, đề xuất phương án chuyển đổi sinh kế đảm bảo cuộc sống người dân kết hợp bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản” (gọi tắt là Đề án Chuyển nghề cho ngư dân ven biển).

Thời gian triển khai thực hiện đề án dự kiến từ năm  2012-2015. Tuy nhiên, đến thời điểm này, dự án mới chỉ dừng lại ở một số hạng mục cơ bản, chưa thể triển khai được do gặp khó khăn về vốn.

Hệ sinh thái biển và ven biển Cà Mau có giá trị quan trọng, giàu tiềm năng bảo tồn như: vùng bãi bồi, các khu rừng đặc dụng, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau... Vì vậy, tiến ra biển và phát triển mạnh kinh tế biển là chiến lược được đặt lên hàng đầu. Hiện nay, tỉnh Cà Mau quyết tâm xây dựng vùng biển và ven biển trở thành “vùng kinh tế mở” nhằm tạo thế và lực để phát triển mạnh về kinh tế - xã hội. Tận dụng lợi thế về vị trí địa lý, tỉnh phát triển khai thác thuỷ sản theo hướng đánh bắt xa bờ, chuyển dịch nhanh cơ cấu nghề khai thác ven bờ theo hướng ổn định sản lượng đánh bắt, bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản...

Do chưa được chuyển nghề nên người dân cứ thu hẹp dần mắt lưới để khai thác.

Chuyển nghề cho ngư dân ven biển là một trong những đề án được người dân đồng thuận cao. Sau gần 3 năm thực hiện, Chi cục KT&BVNLTS chỉ làm được những việc sau: phối hợp với địa phương tiến hành điều tra kinh tế - xã hội đối với các tàu cá có công suất dưới 20 CV nắm bắt nhu cầu chuyển đổi nghề để xây dựng đề án; tổ chức 12 cuộc hội thảo cấp xã và 4 cuộc hội thảo cấp huyện để lấy ý kiến đóng góp cho đề án. Tổng kinh phí để thực hiện những công việc này gần 500 triệu đồng.

Ông Nguyễn Văn Den, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Phú Tân, bức xúc: “Chúng tôi dự kiến sẽ thí điểm giải toả 100% đáy hàng cạn, gồm 66 hộ trong khu vực bãi bồi, thuộc địa phận xã Nguyễn Việt Khái. Thông qua đề án, huyện đã xây dựng phương án tổ chức thực hiện chuyển nghề cho các hộ dân nói trên. Tuy nhiên, do vướng vấn đề vốn nên hiện nay phương án này vẫn còn nằm trên bàn giấy”.

Ông Ðỗ Chí Sĩ, Chi cục trưởng Chi cục KT&BVNLTS Cà Mau, giải thích, ngày 3/10/2014, UBND tỉnh Cà Mau có Công văn số 5276/UBND-NN về việc triển khai thực hiện Chương trình Bảo vệ và Phát triển nguồn lợi thuỷ sản, Chi cục KT&BVNLTS xét thấy việc xây dựng phương án “Chuyển đổi sinh kế đảm bảo cuộc sống người dân kết hợp bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản đến năm 2020” thuộc chương trình này là không thể thực hiện được, do việc xây dựng kinh phí cho phương án theo các văn bản hướng dẫn là không phù hợp. Cụ thể, tại Ðiểm d, Khoản 1, Ðiều 5, Thông tư liên tịch số 88/2014/TTLT-BTC-BNNPTNT quy định “Xây dựng mô hình tổ chức sản xuất gắn với quản lý của cộng đồng để bảo vệ nguồn lợi và tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng thông qua hình thức khuyến ngư” chưa phù hợp với Khoản 3, Ðiều 6, Thông tư liên tịch số 88/2014/TTLT-BTC-BNNPTNT quy định mức chi theo Thông tư liên tịch số 183/2010/TTLT-BTC-BNNPTNT ngày 15/11/2010 của Bộ Tài chính - Bộ NN&PTNT hướng dẫn chế độ quản lý, sử dụng kinh phí ngân sách Nhà nước cấp đối với hoạt động khuyến nông. Vì mỗi mô hình khai thác và bảo quản sản phẩm trên biển gần bờ (không bao gồm vỏ tàu, máy tàu) hỗ trợ tối đa 50% chi phí trang thiết bị, nhưng không quá 125 triệu đồng/mô hình nên việc xây dựng mô hình chuyển nghề gắn với quản lý cộng đồng là không thực hiện được do kinh phí hỗ trợ quá ít.

Như vậy, Ðề án Chuyển đổi nghề cho cư dân ven biển Cà Mau coi như bị “chết yểu” khi chưa đi được xuống dân. Và theo đó, tình hình khai thác huỷ diệt nguồn lợi thuỷ sản ven bờ tỉnh Cà Mau xem như chưa có giải pháp gì căn cơ để khắc phục. Người dân ven bờ vẫn sẽ còn khai thác trên những phương tiện thô sơ với công cụ khai thác huỷ diệt vì phương án chuyển đổi nghề chưa thể triển khai thực hiện./.

Bài và ảnh: Huỳnh Ngọc

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)