Liên kết mềm đi cùng năm tháng

Lịch sử đã để lại cho dải đất Quảng Nam - Đà Nẵng những liên kết mềm đi cùng năm tháng. Ấy là nghĩa tình theo danh xưng mà người ta hay gọi là “người xứ Quảng”. Khi chưa chia tách, Quảng Nam - Đà Nẵng là một, vậy nên gọi “người xứ Quảng” là gọi chung cho vùng đất này.

Có thể cảm nhận đa chiều để thấy được những mối “liên kết mềm” mà không phải địa phương nào cũng được thừa hưởng từ lịch sử để lại. Ấy là dòng Thu Bồn từ dãy Trường Sơn xuôi về biển Đông mang nặng phù sa bồi đắp; dòng Đắc Mi từ thượng nguồn Quảng Nam hòa vào dòng Vu Gia tách thành những nhánh sông đưa nước về trạm Cầu Đỏ để cung cấp cho người dân Đà Nẵng; là những tuyến đường liền mạch Sơn Trà - Điện Ngọc; Ngũ Hành Sơn - Hội An; cao tốc Đà Nẵng - Tam Kỳ…; là con đường di sản Huế - Đà Nẵng - Quảng Nam: “Ba địa phương, một điểm đến”; là những gạch nối chuyển tiếp thế hệ lãnh đạo địa phương “người ở, người đi” đến nay vẫn còn là kỷ niệm khó mờ trong tâm trí những người con Quảng Nam - Đà Nẵng ngày đầu chia tách…

24 năm kể từ thời điểm chia tách Quảng Nam - Đà Nẵng đủ để một địa phương thay da đổi thịt và bao lớp người cũ đã rời nhiệm sở. Câu chuyện còn lại là mức độ thay đổi đến đâu và ký ức ngày “chia mà không tách” Quảng Nam - Đà Nẵng sâu đậm thế nào. 24 năm trước, ở Quảng Nam người ta hay hát “Về với Quảng Nam”. Có sống ở thời điểm chia tách đó, có trải qua những ngày tháng ăn ngủ tập thể mới thấm thía hết ca từ cứ thủ thỉ như một lời động viên trong ca khúc của nhạc sĩ Đoàn Ngọc Bính: “Những con suối đều chảy về sông/ Trăm con sông đều xuôi về biển/ Biển cả dạt dào mang hình bóng sông/ Như ta yêu nhau những tháng ngày gió lộng/ Như ta về đây, quê mẹ Quảng Nam...”.

Ngày đó, có người vợ từ Đà Nẵng vào thị xã tỉnh lỵ Quảng Nam thăm chồng đã bật khóc. Nhưng 24 năm sau, vẫn có cán bộ cần mẫn đi - về mỗi ngày giữa 2 thành phố. Ngoài kia, Đà Nẵng được Thủ tướng Chính phủ “đặt hàng” phải trở thành thành phố đặc biệt. Trong này, Quảng Nam đang vươn mình mạnh mẽ gia nhập câu lạc bộ 20.000 tỷ đồng thu ngân sách.

Tạo nền tảng cứng

Giờ đây, sau 24 năm chia tách, những gạch nối mềm ấy ngày càng được tô đậm thêm bằng những mắt xích liên kết trong quy hoạch dài hạn, bằng nền tảng cứng thông qua những đồ án quy hoạch mang tính định hướng liên kết chiến lược. Trong quy hoạch và định hướng quy hoạch chung đến năm 2030, tầm nhìn 2045, bên cạnh yêu cầu các địa phương hoàn thiện những tiêu chí quy hoạch của địa phương mình, Chính phủ còn yêu cầu đồ án quy hoạch phải đảm bảo tính liên kết giữa các địa phương và liên kết địa phương với khu vực.

Ông Nguyễn Cửu Loan, Phó chủ tịch Thường trực, kiêm Tổng thư ký Hội Quy hoạch phát triển đô thị Đà Nẵng cho rằng, Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung TP. Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã định vị  khu vực, vị trí vai trò của đô thị Đà Nẵng đối với vùng, quốc gia, quốc tế. Trong đó, nêu vấn đề kết nối đến các đô thị lớn trong nước và khu vực châu Á thể hiện qua vai trò của Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng; cảng biển, cảng du lịch; trục giao thông đường bộ, đường sắt đối ngoại… Từ đây xác định về tầm nhìn, mục tiêu và các chiến lược phát triển của TP. Đà Nẵng, mở ra nhiều yếu tố phát triển đô thị này thành “thành phố đặc biệt”.

Đà Nẵng đã xác định rõ vị trí, vai trò là đô thị hạt nhân của chuỗi đô thị Huế - Đà Nẵng - Chu Lai Kỳ Hà (Quảng Nam) - Dung Quất (Vạn Tường) - Quy Nhơn, hình thành vùng đô thị Đà Nẵng bao gồm Chân Mây (Lăng Cô) - Đà Nẵng - Điện Bàn - Hội An - Nam Hội An.

Trong khi đó, với quy hoạch Quảng Nam, theo ông Nguyễn Phú, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh này, trong Đồ án quy hoạch Quảng Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đã cụ thể hóa định hướng phát triển hệ thống đô thị cấp quốc tế, quốc gia, cấp vùng gắn tỉnh Quảng Nam và các địa phương lân cận như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Kon Tum. Đồng thời, định hướng phát triển không gian đô thị đồng bộ, hiện đại, tạo sự liên kết mang tính hệ thống giữa tỉnh Quảng Nam và các địa phương trong vùng; hình thành cơ cấu đa trung tâm nhằm tạo động lực để phát triển Vùng kinh tếtrọng điểm miền Trung và Tây Nguyên.

Theo GS-TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệpđầu tưnước ngoài: “Kinh tế vùng và kinh tế địa phương gắn kết với nhau, nhưng có những nội dung khác nhau. Kinh tế vùng để giải quyết các vấn đề liên quan đến nhiều địa phương như đầu tư, du lịch, ô nhiễm dòng sông, bão tố, lụt lội; đòi hỏi không chỉ là sự hợp tác giữa các địa phương, mà phải có cơ chế tổ chức, bộ máy chuyên trách, kinh phí, thông tin hai chiều mới có thể giải được bài toán hài hòa lợi ích giữa các bên”.

Để tạo mối liên kết Quảng Nam - Đà Nẵng song hành cùng phát triển khu vực và đất nước, Đà Nẵng đã chủ động lập quy hoạch đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó sẽ tiếp tục xây dựng, nâng cấp Quốc lộ 14B, đoạn từ Túy Loan đến cầu Hà Nha (huyện Đại Lộc, Quảng Nam), đoạn qua địa phận Đà Nẵng dài khoảng 8 km, đạt quy mô đường trục chính đô thị 6 làn xe. Nâng cấp Quốc lộ 14G từ huyện Hòa Vang đi Tây Giang (Quảng Nam), đoạn qua địa phận Đà Nẵng dài khoảng 23 km, đạt quy mô thiết kế đường cấp III đồng bằng. Phát triển các tuyến đường thủy: Sông Hàn - sông Cổ Cò - sông Thu Bồn, sông Hàn - sông Vĩnh Điện - sông Thu Bồn; tuyến từ vịnh Đà Nẵng đi Hòn Sơn Trà Con, Cù Lao Chàm để kết nối trung tâm Thành phố với Hội An, phục vụ phát triển du lịch.