Phổ biến chính sách BHXH,àmgìđểtăngsứchấpdẫncủachínhsáchBHXHtựnguyệtỷ số burnley BHYT đến người dân tại TP. Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. Ảnh: Kim Hiếu

Chính sách BHXH tự nguyện vẫn chưa đủ sức hấp dẫn, đòi hỏi cần có sự bổ sung, sửa đổi để người dân tích cực tham gia hơn.

Chính sách chưa hấp dẫn

Để khuyến khích người dân tham gia, Nhà nước đã có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện. Theo đó, từ 01/01/2018, người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Cụ thể, hỗ trợ 30% đối với người tham gia thuộc hộ nghèo; 25% đối với người tham gia thuộc hộ cận nghèo; 10% đối với các đối tượng khác. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng).

Ông Mai Đức Thắng cho biết, triển khai từ năm 2008, nhìn chung số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện và số tiền thu hàng năm đều tăng cao hơn so với năm trước, mỗi năm tăng thêm trung bình khoảng 35.000 người, với tỷ lệ tăng từ trên 10% đến 50%. Tuy nhiên, cũng triển khai từ năm 2008 đến nay, số người tham gia BHXH tự nguyện mới đạt khoảng 240.000 người (kết quả đến hết tháng 4/2018), là con số còn rất khiêm tốn. So với lực lượng lao động thì tỷ lệ tham gia BHXH tự nguyện rất nhỏ. Năm 2015, số người tham gia BHXH tự nguyện bằng 0,24%, năm 2016 bằng 0,22%, năm 2017 bằng 0,24% lực lượng lao động. Trong số tham gia BHXH tự nguyện này thì có đến 70% là số người đã tham gia BHXH bắt buộc trước đây, do không đủ thời gian hưởng chế độ hưu nên tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Còn số tham gia mới rất ít.

Đề xuất tăng mức hỗ trợ cho người tham gia BHXH tự nguyện

Ông Mai Đức Thắng cho rằng, việc người dân chưa quan tâm tới loại hình BHXH tự nguyện có nhiều nguyên nhân. Có thể chỉ ra một số nguyên nhân cơ bản như thu nhập của người dân còn thấp, không ổn định, không thường xuyên. Nhiều người chưa có thói quen tham gia BHXH tự nguyện lúc trẻ để hưởng lương hưu khi về già. Đến nay, nhiều người vẫn chưa hiểu đầy đủ về chính sách BHXH tự nguyện. Bên cạnh đó, quy định việc hỗ trợ mức đóng và phương thức đóng BHXH cho người tham gia chưa linh hoạt. Trước năm 2018, Nhà nước chưa hỗ trợ mức đóng BHXH tự nguyện, nhưng kể cả từ năm 2018 được Nhà nước hỗ trợ mức đóng, do mức hỗ trợ còn quá ít, chỉ mang tính chất tượng trưng, thiếu linh hoạt, nên người dân vẫn chưa "thiết tha" với loại hình bảo hiểm này.

Một nguyên nhân lớn khiến chính sách BHXH tự nguyện chưa đủ sức hấp dẫn người tham gia là do chế độ hưởng. Người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất (chưa được hưởng chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp như đối tượng tham gia BHXH bắt buộc). Bên cạnh đó, thời gian đóng BHXH tự nguyện để được hưởng lương hưu phải từ đủ 20 năm trở lên và có tuổi đời 60 tuổi đối với nam, 55 tuổi đối với nữ mới được hưởng lương hưu là quá dài.

Ông Mai Đức Thắng cho rằng, qua thực hiện chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) tự nguyện có thể thấy rằng, sau khi Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu phát triển BHYT thì số đối tượng tham gia BHYT tăng rất mạnh. Còn về BHXH tự nguyện, trong thời gian qua, chủ yếu là cơ quan BHXH đi tuyên truyền vận động là chính, còn sự phối hợp của các cấp hạn chế nên sự đồng thuận của người dân cũng chưa cao. "Vì vậy, tôi nghĩ rằng nếu hệ thống chính trị cùng vào cuộc, giao chỉ tiêu phát triển BHXH tự nguyện cho chủ tịch UBND cấp tỉnh vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương thì sẽ tác động rất mạnh", ông Thắng nêu quan điểm.

Cũng theo ông Thắng, BHXH Việt Nam kiến nghị Quốc hội tiếp tục bổ sung sửa đổi Luật BHXH để mở rộng chế độ hưởng BHXH tự nguyện của người tham gia khi thu nhập của người dân được nâng lên; cho phép người tham gia BHXH tự nguyện được truy đóng BHXH tự nguyện cho thời gian về trước; nâng mức hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện và đưa mức hỗ trợ tiền đóng vào quy định trong luật.

Ông Thắng cũng cho rằng, Nhà nước cũng phải thay đổi về chính sách, nghĩa là phải có hỗ trợ mới cao hơn cho người tham gia BHXH tự nguyện. Việc hỗ trợ cho người tham gia BHXH tự nguyện mới triển khai trong quý I/2018 nên lượng đánh giá cũng chưa chính xác, nhưng BHYT đối với hộ nghèo Nhà nước đã hỗ trợ tới 70% mệnh giá thẻ, trong khi BHXH tự nguyện lại hỗ trợ một mức rất thấp thì sẽ không đủ hấp dẫn người tham gia.

Mai Lâm

(责任编辑：Thể thao)