Từng bước cải cách trong thanh toán tự động

Trở thành kho bạc điện tử, Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã đẩy mạnh triển khai dịch vụ công trực tuyến (DVCTT). Đến năm 2020, 100% các dịch vụ công cung cấp bởi KBNN là DVCTT toàn trình, 100% đơn vị sử dụng ngân sách (ĐVSDNS) đã tham gia sử dụng DVCTT của KBNN (trừ khối an ninh, quốc phòng).

Ngày 13/4/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 455/QĐ-TTg về Chiến lược Phát triển KBNN đến năm 2030, trong đó có đưa ra mục tiêu mới là chuyển đổi kho bạc điện tử sang kho bạc số.

Với mục tiêu mới, KBNN đã tiếp tục tìm tòi, đưa ra các sáng kiến cải tiến để tăng tính hiệu quả hơn nữa của các dịch vụ thuộc lĩnh vực KBNN. Một trong những sáng kiến được KBNN đưa vào áp dụng trong thời gian này là thanh toán tự động một số khoản chi thường xuyên cho các ĐVSDNS.

Theo đó, trên ứng dụng DVCTT của KBNN, giao dịch viên của ĐVSDNS lập hồ sơ; kế toán trưởng và lãnh đạo ĐVSDNS phê duyệt hồ sơ để gửi sang KBNN. Sau khi tiếp nhận hồ sơ của ĐVSDNS, giao dịch viên của KBNN kiểm tra tính đầy đủ và hợp lệ của hồ sơ; trình hồ sơ lên kế toán trưởng; kế toán trưởng kiểm tra và trình lãnh đạo KBNN đơn vị; lãnh đạo KBNN đơn vị phê duyệt chi cho những hồ sơ đúng, đủ điều kiện. Sau đó, hồ sơ được giao diện vào hệ thống Tabmis và hệ thống Tabmis tự động tạo lệnh thanh toán gửi đi các ngân hàng thương mại (NHTM) qua hệ thống thanh toán điện tử ngân hàng.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, giám sát, KBNN phát hiện một số loại hồ sơ chi cho dịch vụ điện, nước, viễn thông có tính chất không phức tạp, thanh toán hoàn toàn căn cứ vào hóa đơn sử dụng từ các nhà cung cấp dịch vụ, có số lượng nhiều và lặp đi lặp lại hàng tháng. Trong khi đó, quy trình xử lý loại hồ sơ này lại tương tự các hồ sơ phức tạp khác nên mất nhiều thời gian.

Thực tế cho thấy, nếu giảm được công sức kiểm soát các loại hồ sơ này thì cán bộ, công chức, viên chức của ĐVSDNS và KBNN có thể dành nhiều thời gian cho việc kiểm soát các hồ sơ quan trọng và phức tạp hơn. Do đó, các công chức KBNN đã nghiên cứu và đưa ra sáng kiến mang tính đột phá đó là thanh toán hoàn toàn tự động cho các khoản chi dịch vụ điện, nước, viễn thông.

Quy trình của việc thanh toán tự động này là KBNN thực hiện kết nối hệ thống công nghệ thông tin với các nhà cung cấp dịch vụ và NHTM. Định kỳ, các nhà cung cấp gửi hóa đơn trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua NHTM cho KBNN, KBNN căn cứ trên các hóa đơn tự động trích nơi tài khoản của ĐVSDNS để thực hiện thanh toán cho các nhà cung cấp và gửi giấy báo nợ cho ĐVSDNS. Việc trích nợ tự động tài khoản của đơn vị được thực hiện thông qua việc ĐVSDNS và KBNN ký kết một văn bản ủy quyền thanh toán tự động, trong đó chỉ rõ các mã khách hàng, dịch vụ và tài khoản tương ứng để trích nợ.

Các đơn vị sử dụng ngân sách hưởng ứng

Hoạt động nghiệp vụ tại Kho bạc Nhà nước Phú Thọ. Ảnh: TL

Có thể thấy, nhờ những cải tiến, hiện đại hóa ứng dụng công nghệ thông tin vào quy trình nghiệp vụ, quy trình thanh toán tự động một số khoản chi dịch vụ của KBNN đã giúp giảm thời gian và chi phí hoạt động của ĐVSDNS khi không còn phải lập chứng từ thanh toán gửi tới KBNN.

Ngoài ra, quy trình thanh toán tự động đã giúp rút ngắn thời gian giao dịch từ 1 ngày cho mỗi hồ sơ chi với rất nhiều nhân lực tham gia kiểm soát (với quy trình thủ công trước đây) xuống còn khoảng từ 2-3 giờ cho tất cả các hồ sơ chi. Đồng thời đã giúp giảm đáng kể lượng hồ sơ giao dịch, vì thế, công chức KBNN có thêm thời gian để kiểm soát các hồ sơ thanh toán phức tạp hơn. Nguồn lực con người chuyển từ thực thi sang giám sát, kiểm tra, đối soát, đẩy mạnh việc kiểm soát từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” của kho bạc.

Bên cạnh đó, hóa đơn dịch vụ của tất cả các ĐVSDNS được KBNN thực hiện thanh toán cùng lúc cũng giúp dòng tiền của nhà cung cấp dịch vụ được lưu chuyển nhanh chóng, thuận lợi cũng như góp phần tăng hiệu quả cho công tác dự báo luồng tiền.

Với những lợi ích mang lại, việc thanh toán tự động của KBNN đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phía các ĐVSDNS.

Tuy nhiên, cũng theo KBNN, trong quá trình triển khai thanh toán tự động cũng đã có nhiều vướng mắc này sinh cần khắc phục.

Đơn cử như tại một thời điểm, một mã khách hàng của một dịch vụ của ĐVSDNS chỉ có thể ủy quyền trích nợ từ một tài khoản duy nhất. Đã có nhiều đơn vị đề xuất KBNN nghiên cứu phương án để có thể cho phép trích nợ từ nhiều tài khoản khác nhau.

Hơn nữa, quy trình thanh toán tự động không áp dụng cho những trường hợp thanh toán trước cước qua 2 năm (thanh toán trước 6 tháng hoặc 1 năm với thời gian từ năm trước sang năm sau) đối với dịch vụ Internet do Nghị định số 163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật NSNN không có quy định liên quan tình huống này.

KBNN cho biết, tiếp thu ý kiến đóng góp của ĐVSDNS, KBNN đang nghiên cứu tìm phương án và có đề xuất với Bộ Tài chính để báo cáo Chính phủ, Quốc hội điều chỉnh Nghị định cho phù hợp nếu cần thiết./.

(责任编辑：Cúp C1)