Những cổ phiếu hút tiền ngoài tưởng tượng

Quy mô thanh khoản của thị trường trong tuần khá tốt,ứngkhoántuầnCổphiếuđầucơgặphạlịch thi đấu bóng da hom nay trung bình mỗi phiên giá trị khớp lệnh đạt 3.292,2 tỷ đồng. Mức giao dịch này tương đương tuần trước đó. Như vậy thị trường đã có được hai tuần liên tục mà lượng vốn giao dịch hàng ngày ở trên mức 3.000 tỷ đồng.

Trong điều kiện bình thường, đây là một con số lạc quan. Tuy nhiên hai tuần gần đây thị trường không bình thường, khi xuất hiện những giao dịch quá lớn của một vài cổ phiếu. Những giao dịch đột biến này đã tạo nên yếu tố nhiễu trong thanh khoản cần được làm rõ.

Tuần trước nữa, KLF nổi lên như là cổ phiếu tạo thanh khoản chính cho toàn thị trường. Tổng giá trị khớp lệnh 5 phiên của tuần đạt khoảng 1.692,8 tỷ đồng. Tuần này, khi KLF giao dịch giảm xuống một chút với 1.671,9 tỷ đồng thì FLC lại nổi lên với 1.852,1 tỷ đồng.

Một yếu tố khó chịu trong thị trường tài chính là các con số thường lớn đến mức khó hình dung. Một so sánh có thể làm nổi bật độ lớn của lượng vốn nói trên: Sàn HSX có 216 cổ phiếu vốn hóa dưới 1.000 tỷ đồng. Sàn HNX có 337 cổ phiếu tương tự. Vốn hóa là tổng giá trị thị trường của doanh nghiệp đó. Như thế, lượng tiền mà nhà đầu tư đổ vào KLF, FLC chỉ trong 1 tuần thừa sức mua lại rất nhiều doanh nghiệp đang niêm yết.

Hoặc một so sánh khác, tổng giá trị khớp lệnh toàn thị trường tuần này là 16.461,2 tỷ đồng thì giao dịch tại KLF, FLC đã chiếm 21,4%. Gần một phần tư lượng vốn của thị trường trong tuần chỉ chạy vào 2 cổ phiếu, đó là một tỷ trọng chưa từng có trên thị trường, trừ thời điểm thị trường chỉ có vài mã cổ phiếu mới niêm yết cách đây cả chục năm.

Nếu toàn bộ lượng vốn khổng lồ nói trên là “tiền tươi thóc thật” của nhà đầu tư thì không có lý gì thị trường không thăng hoa. Mức độ “chịu” chơi đã đến như vậy nghĩa là dòng vốn phải dồi dào hơn nhiều.

Các cổ phiếu đầu cơ rất dễ rơi vào tình trạng mất thanh khoản nếu như dòng vốn nóng đồng loạt rút ra.

Tuy nhiên liên tiếp trong 2 tuần vừa qua, các công ty chứng khoán đã thông báo hạ tỷ lệ đòn bẩy với KLF, FLC, FIT. Tuần trước là VND, SSI và tuần này thêm HSC thông báo giảm xuống 30%. Điều đó cho thấy tình trạng sử dụng margin là có ở những cổ phiếu này và bản thân các công ty chứng khoán cũng cảm thấy rủi ro và chủ động điều chỉnh tỷ lệ.

KLF, FLC, FIT, VHG là những cổ phiếu đáng chú ý nhất trong hai tuần gần đây khi giá trị khớp lệnh hàng ngày đều ở mức rất cao so với mặt bằng chung của thị trường và đều là lớn nhất trong lịch sử niêm yết của các mã này.

Thống kê theo lượng vốn vào từng cổ phiếu trong tuần, những mã đạt giá trị giao dịch cao nhất cũng là những cổ phiếu có tính đầu cơ rất cao. Ngoài 4 cổ phiếu nói trên còn có HUT, SCR, PVX, AAA, SHS, KBC, PET…

Xì hơi quả bóng margin

Ngoài câu chuyện các công ty chứng khoán lo ngại rủi ro, chủ động giảm mức độ cho vay đòn bẩy tài chính với các cổ phiếu đầu cơ, tác động của Thông tư 36 vừa công bố cũng sẽ rất lớn lên những cổ phiếu này.

Quy định mới không tác động trực tiếp lên các cổ phiếu cụ thể, nhưng được thiết kế để nắn dòng vốn chảy từ ngân hàng vào thị trường chứng khoán. Hạn mức tín dụng nói chung được quy định là 5% vốn điều lệ của các ngân hàng có nợ xấu dưới 3%. Đặc biệt các công ty chứng khoán là công ty con, công ty liên kết của ngân hàng cũng không còn được vay vốn trực tiếp từ ngân hàng mẹ.

Điều này có thể dẫn đến việc cơ cấu lại nguồn vốn vay của nhiều công ty chứng khoán. Ví dụ công ty chứng khoán Vietcombank (VCBS) sẽ phải chuyển qua vay vốn từ ngân hàng khác. Để làm như vậy ít nhất VCBS sẽ phải giảm trạng thái cho vay và tất toán hợp đồng khi tới hạn. Ít nhất sẽ có một độ trễ trong việc cung cấp margin.

Mặt khác, tại sao Thông tư 36 lại không cho phép công ty con, công ty liên kết vay vốn trực tiếp từ các ngân hàng mẹ? Lý do chính là để nâng trách nhiệm quản lý rủi ro của các ngân hàng lên. Trước đây ngân hàng mẹ thường rất linh động, thậm chí là dễ dãi trong việc cho công ty chứng khoán con vay vốn. Các tiêu chí quản lý rủi ro có thể bị bỏ qua. Khi công ty chứng khoán phải vay ngân hàng khác, các ngân hàng này sẽ chỉ coi công ty chứng khoán như một khách hàng bình thường và xiết chặt quản lý rủi ro hơn.

Còn hơi sớm để nhìn thấy tác động ngay lập tức lên cung cầu vốn trên thị trường chứng khoán. Các hợp đồng đòn bẩy vẫn sẽ được triển khai. Tuy vậy rủi ro thường được phòng vệ sớm. Với áp lực của hàng ngàn tỷ đồng đang nằm trong cổ phiếu, không thể nào lượng vốn đó có thể rút ra ồ ạt trong thời gian ngắn. Quả bóng margin sẽ được xì hơi từ từ. Tuy vậy, khi dòng vốn bị hạn chế, sớm muộn điều đó cũng sẽ xảy ra.

Trọng Nghĩa

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)