Thanh tra Chính phủ(TTCP) vừa công bố kết luận thanh tra một số dự án đầu tư xây dựngtừ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại Hà Nội.

Nhiều doanh nghiệp giao đất không qua đấu giá

Theo kết luận thanh tra, Thủ tướng đã có quyết định quy định việc các doanh nghiệp có quyền sử dụng đất cũ phải di dời được phép hợp tác đầu tư với nhà đầu tư khác để thực hiện dự án.

Tuy nhiên UBND thành phố Hà Nội không có văn bản hướng dẫn và quy định cụ thể nên các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước khi đưa vị trí đất vào hợp tác liên doanh đã xác định giá chưa sát thị trường.

Từ kết quả thanh tra cho thấy một số doanh nghiệp khi lựa chọn nhà đầu tư đưa lợi thế đất để đấu giá đã thu về cho Nhà nước số tiền lớn, như dự án 31 Láng Hạ(514,9 tỷ đồng); dự án 378 Minh Khai(312,9 tỷ đồng)…

Một số doanh nghiệp không tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư (tự thỏa thuận theo hình thức hỗ trợ) thu được thấp như: dự án số 1 Phùng Chí Kiên; dự án tại 365A Minh Khai; dự án 167 Thụy Khuê; Dự án 47 Nguyễn Tuân…

Dự án tại lô đất C3 là một phần dự án khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính, khu đất sạch đã có hạ tầng được xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Tuy nhiên cơ quan thanh tra phát hiện năm 2009 UBND thành phố Hà Nội thu hồi và giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không qua hình thức đấu giá.

TTCP kết luận việc giao đất không qua đấu giá tại dự án trên là vi phạm nhiều quy định pháp luật.

Trách nhiệm của những sai phạm nói trên thuộc về Bộ Xây dựng, UBND Hà Nội, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính cùng Sở Tài nguyên và Môi trường.

Cũng liên quan đến dự án tại lô đất C3 (Golden Palace) thuộc Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính, báo cáo hồi tháng 1/2021 của TTCP về kết quả thực hiện chỉ đạo cho biết, việc điều chỉnh bổ sung thêm chức năng dịch vụ thương mại, căn hộ ở nhưng vẫn đảm bảo đủ diện tích đỗ xe, văn phòng cho thuê, phù hợp với Quy hoạch chung được phê duyệt. Về nội dung này, Thủ tướng đã giao Bộ TNMT kiểm tra, rà soát.

Ngoài ra, UBND TP Hà Nội cần kiểm tra, xem xét quyền lợi của Tổng công ty Đầu tư Phát triển Nhà Hà Nội khi rút khỏi liên danh không tham gia thực hiện dự án. 

Do đó, TTCP kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài Chính thống nhất với UBND TP Hà Nội xử lý quyền lợi của doanh nghiệp này, đảm bảo thu đúng, đủ và tăng vốn Nhà nước tại doanh nghiệp khi nhượng quyền thuê đất.

Phát hiện sai phạm gần 4.000 tỷ đồng

Kiểm tra 38 dự án tại Hà Nội, TTCP cho rằng, Sở Quy hoạch - Kiến trúc thành phố Hà Nội chấp thuận phương án kiến trúc không tuân thủ quy định của pháp luật và Sở Xây dựng cấp phép xây dựng theo phương án kiến trúc cho 10 dự án có thêm các tầng kỹ thuật không đúng với quy hoạch đã được phê duyệt.

TTCP nêu thực tế, một số chủ đầu tư dự án không sử dụng vào công năng kỹ thuật mà chủ yếu xây dựng để sử dụng vào mục đích kinh doanh làm văn phòng, dịch vụ thương mại nhưng chưa được UBND TP Hà Nội và các cơ quan chức năng xác định giá thu tiền sử dụng đất, dẫn đến nhiều chủ đầu tư được hưởng lợi vì không phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, gây thất thu ngân sách.

Ngoài ra, việc chấp thuận quy hoạch tổng mặt bằng, phương án kiến trúc và cấp phép xây dựng cho chủ đầu tư dự án xây dựng công trình tầng hầm vượt chỉ giới xây dựng, có dự án trùng với chỉ giới đường đỏ, vi phạm các nghị định về quản lý không gian xây dựng đô thị.

Trong số 38 dự án được kiểm tra, TTCP xác định có 4 dự án chậm đưa đất vào sử dụng so với tiến độ quy định. Tuy nhiên, chỉ có 1 dự án được UBND thành phố xác định chậm tiến độ (dự án 47 Nguyễn Tuân) với số tiền hơn 13 tỷ đồng. Ba dự án UBND thành phố không thực hiện gồm: dự án tại 31 Láng Hạ, 108 Nguyễn Trãi và dự án tại đường Ngụy Như Kon Tum do Tổng công ty Thành An, làm chủ đầu tư, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Ngoài ra, khi kiểm tra 38 dự án thì có tới 8 dự án còn nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền chậm nộp với số tiền lên tới 1.900 tỷ đồng. Tổng số tiền sai phạm được phát hiện qua thanh tra là gần 4.000 tỷ đồng.

Cơ quan thanh tra còn phát hiện dự án tổ hợp khách sạn, thương mại, văn phòng và nhà ở thấp tầng tại 107 đường Xuân La (quận Bắc Từ Liêm) được chủ đầu tư khởi công xây dựng công trình khi chưa đủ điều kiện theo quy định, như chưa được bàn giao hồ sơ mốc giới giao đất tại thực địa; chưa có quyết định phê duyệt thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, chưa có giấy phép xây dựng…

Đáng chú ý, tại dự án này, TTCP phát hiện Bộ Xây dựng có văn bản hướng dẫn Công ty cổ phần Đầu tư An Lộc thuộc đối tượng miễn giấy phép xây dựng đối với khu nhà ở thấp tầng của dự án là không phù hợp với quy định pháp luật.

Với những sai phạm trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng tổ chức kiểm điểm trách nhiệm trong việc hướng dẫn Công ty cổ phần An Lộc được miễn giấy phép xây dựng công trình không đúng quy định, và việc thẩm định hồ sơ thiết kế kỹ thuật vượt diện tích sàn xây dựng không phù hợp với phương án kiến trúc được chấp thuận tại dự án 302 đường Cầu Giấy.