BP - “Muốn xây dựng hợp tác xã (HTX) thành công trước hết phải xây dựng được sự đồng thuận và lòng tin của nhân dân. Muốn lấy được lòng tin của nhân dân thì phải tuyên truyền và làm cho dân thông suốt “khẩu hiệu” dân biết, hbảng xếp hạng pháp 1 dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ. Làm nông thì dân rành lắm, mình chạy không lại đâu. Kinh phí hỗ trợ sản xuất năm nay chừng đây tiền, tiền lập dự án, chi phí quản lý hết chừng này tiền, tui còn lại chừng này, anh cần gì, cây giống hay phân bón gì, anh cứ lấy làm đi. HTX cây ăn trái Bàu Nghé ở xã Phước Tín ra đời và hoạt động rất hiệu quả trong môi trường đầu tư của cơ chế mở như thế” - Chủ tịch UBND xã Phước Tín Lê Đình Thiện cho hay.

“CÁI GIÁ” CỦA SỰ ĐỒNG THUẬN

“Trên cơ sở Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị xã Phước Long nhiệm kỳ 2015-2020 xác định vùng chuyên canh cây ăn trái để đưa xã Phước Tín về đích nông thôn mới năm 2017, chúng tôi giao cho thôn trực tiếp họp dân để lấy ý kiến có đồng ý xây dựng HTX hay không? Dân đồng ý, chúng tôi làm tờ trình và đề án xin chủ trương, kinh phí cấp trên. Có kinh phí phân cấp cho hoạt động sản xuất trong chương trình xây dựng nông thôn mới, chúng tôi họp dân công khai toàn bộ nguồn kinh phí và giao trực tiếp cho dân chủ động xây dựng mô hình hoạt động của HTX dưới sự kiểm soát của chính quyền và thành viên trong HTX. HTX cần loại cây trồng, phân bón hay thuốc bảo vệ thực vật loại nào thì chủ động mua sắm và đầu tư. Bằng cơ chế này, cuối năm 2017, HTX cây ăn trái Bàu Nghé ở xã Phước Tín ra đời với tổng 11 thành viên do ông Trương Văn Đảo làm Chủ tịch Hội đồng quản trị” - Chủ tịch UBND xã Phước Tín Lê Đình Thiện nhớ lại.

Những trái sầu riêng đầu mùa của vườn cây nhà ông Trần Văn Đương, thành viên HTX cây ăn trái Bàu Nghé, xã Phước Tín, thị xã Phước Long (ảnh lớn). Ông Trần Văn Đương ghi bảng nhật ký nhà nông để kiểm soát lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho vườn sầu riêng của gia đình

Tháng 10-2017, HTX cây ăn trái Bàu Nghé ra đời trên cơ sở cổ phần của 11 xã viên với tổng diện tích 100 ha cây ăn trái, phần lớn là cây sầu riêng. Toàn thôn Bàu Nghé có 150 ha cây ăn trái, trong đó khoảng 30 ha cây sầu riêng, còn lại là cam, quýt, bưởi, chôm chôm... Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Trương Văn Đảo cho biết, đa số thành viên trong HTX là những nông dân đã gắn bó với cây sầu riêng trên vùng đất Bàu Nghé rất nhiều năm, người ít nhất là 8, 9 năm, người nhiều như ông đã 24 năm. Việc thành lập HTX trong lĩnh vực nông nghiệp bao giờ cũng đặt ra 2 câu hỏi: đầu vào, đầu ra cho sản phẩm của xã viên. Trách nhiệm của Chủ tịch Hội đồng quản trị là phải giải quyết tốt 2 câu hỏi này. Để giải quyết tốt 2 vấn đề này dù muốn hay không cũng phải xây dựng cho bằng được sự đồng lòng, thống nhất trong từng xã viên. Muốn mua phân bón, thuốc bảo vệ thực vật tốt trước hết cũng cần đến sự thống nhất của từng thành viên trong HTX. Bởi có sự thống nhất của từng thành viên mới có được số lượng lớn phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Khi có số lượng lớn HTX mới trực tiếp đặt mua từ các công ty, doanh nghiệp uy tín trên thị trường. Đơn giản như năm vừa rồi, phân gà hữu cơ chuyên canh cho cây sầu riêng ở các đại lý phân bón bán với giá dao động từ 180-200 ngàn đồng/bao, còn HTX mua trực tiếp từ nhà máy chỉ 140 ngàn đồng/bao. Đó là đầu vào, còn đầu ra cũng phải cần đến sự đồng thuận, nếu không thì tư thương sẽ có cách ép giá nhà nông trong “im lặng”. Họ ép bằng cách, đến hộ anh A nói tui mua của anh 42 ngàn đồng/kg nhưng dặn anh A đừng nói với ai nghen vì tui mua của anh giá cao rồi. Sau đó họ đến nhà anh B mua với giá 43 ngàn đồng/kg cũng nói anh đừng nói với ai nghen, tui mua của anh giá cao rồi. Và cứ thế, họ lần lượt mua được sản phẩm nông nghiệp với giá thấp nhất có thể. Khi từng thành viên trong HTX có sự đồng lòng, họ thông báo cho Chủ tịch Hội đồng quản trị giá sầu riêng ở vườn, tổ chức họp để thống nhất giá bán. Nhờ vậy mà giá sầu riêng của các thành viên HTX luôn cao hơn mặt bằng chung của giá thị trường. Không chỉ giải quyết đầu vào, đầu ra cho sản phẩm, sự đồng thuận còn giúp HTX xây dựng được quy trình canh tác và thương hiệu cho sản phẩm. Trong lúc các nhà nông chạy đua sản lượng nông sản bằng phương pháp canh tác hóa học thì HTX đang từng bước xây dựng lối canh tác theo hướng hữu cơ với phương châm lấy chất lượng và sự bền vững trong nông nghiệp làm tiêu chí hoạt động. Bằng sự tìm tòi học hỏi và tích lũy kinh nghiệm trong sản xuất, HTX cây ăn trái Bàu Nghé sau 3 tháng xây dựng thương hiệu nông sản sạch, gần ½ diện tích cây sầu riêng của HTX đã được Tổ chức Nông lương quốc tế cấp chứng chỉ VietGAP với sự hỗ trợ, giúp đỡ của chính quyền địa phương và Hội Nông dân tỉnh. Sau khi có chứng chỉ VietGAP, trái sầu riêng của HTX không chỉ thuận lợi trong việc cung cấp cho thị trường trong Nam, ngoài Bắc mà còn trực tiếp xuất khẩu ra nước ngoài được giá hơn.

HƯỚNG ĐI TẤT YẾU CỦA HTX

Tự nguyện tham gia HTX, tự nguyện ghi chép nhật ký nhà nông hằng ngày là cách làm của ông Trần Văn Đương sau 16 năm gắn bó với cây sầu riêng ở thôn Bàu Nghé, xã Phước Tín. Để có 9 ha sầu riêng kinh doanh như hôm nay là 16 năm ông gây dựng bằng cách mỗi năm trồng một ít lấy ngắn nuôi dài. Ông cho biết có 3 yếu tố cơ bản quyết định năng suất và chất lượng của trái sầu riêng. 16 năm trước, giá sầu riêng chỉ 22 ngàn đồng/kg, 16 năm sau tăng lên 46 ngàn đồng/kg. Điều đó cho thấy thị trường sầu riêng trong một thời gian dài được ổn định ở mức cao bởi giá không rớt mà còn tăng. Điều căn bản hơn là trên thị phần trong nước, duy chỉ mặt hàng trái sầu riêng chưa thấy nhập ngoại, chứng tỏ giá thành sản xuất trái sầu riêng trong nước đang thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực và quốc tế. Từ những yếu tố này đã giúp ông cũng như các thành viên HTX tin tưởng hướng đến việc xây dựng thương hiệu trái cây sạch cho Bàu Nghé ở thì hiện tại và cả tương lai. Ông Đương cho biết, việc xây dựng và tham gia HTX là hướng đi tất yếu trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay. Bởi HTX đã mang lại ít nhất 3 cái lợi mà ai cũng thấy. Đó là: tổ chức xã hội có tính pháp nhân rõ ràng, thị trường biết đến sản phẩm với uy tín, chất lượng nổi trội hơn và ai đã ăn qua trái sầu riêng của HTX sẽ biết đến địa danh thôn Bàu Nghé.

Ông Trương Văn Đảo, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã cây ăn trái Bàu Nghé đã 24 năm gắn bó với cây sầu riêng

Các thành viên trong Hội đồng quản trị cũng như Ban giám đốc HTX cây ăn trái Bàu Nghé hoạt động không có bất kỳ đồng lương nào. Nguồn kinh phí hoạt động của HTX do từng thành viên đóng góp. Để hoạt động thuận lợi, các cuộc họp hằng tháng được luân phiên cho từng thành viên trong HTX. Nội dung cuộc họp phụ thuộc vào từng thời điểm theo thời vụ trong năm. Đặc biệt giai đoạn cây sầu riêng chuẩn bị đơm hoa, kết trái, thành viên trong Hội đồng quản trị kết nối với các giáo sư, tiến sĩ hoặc chuyên gia đầu ngành trực tiếp về tận vườn để hướng dẫn và trao đổi với các thành viên HTX. Trong những cuộc họp đó, HTX còn mời các hộ dân chuyên canh cây ăn trái trên địa bàn của thôn mà không phải là thành viên HTX cùng tham dự để nắm bắt kinh nghiệm, kỹ thuật trong quá trình canh tác cây ăn trái. Từ cách làm này mà uy tín của HTX cây ăn trái Bàu Nghé đã tạo được sự đồng thuận và hỗ trợ tích cực của người dân địa phương.

Nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thị trường trong và ngoài nước, HTX cây ăn trái Bàu Nghé đang chuyển đổi phương pháp canh tác hóa học theo hướng hữu cơ bền vững. Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Trương Văn Đảo cho biết thêm, trong tổng 100 ha sầu riêng của HTX đã có 36 ha được cấp giấy chứng nhận VietGAP với chi phí bình quân 160 triệu đồng/ha. Mặc dù chi phí cho mỗi héc ta sầu riêng được cấp giấy chứng VietGAP khá cao nhưng đổi lại sản phẩm của HTX được phép xuất khẩu trực tiếp đến các thị trường khó tính nhất trên phạm vi toàn cầu. Điều đó tạo dựng niềm tin cho HTX và cũng là hướng đi tất yếu của phương pháp canh tác nông nghiệp hữu cơ của Việt Nam trước xu thế hội nhập toàn cầu hóa như hiện nay.

Đông Kiểm

(责任编辑：Nhà cái uy tín)