Nguồn: Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đồ họa: Phương Anh

Quỹ hoạt động theo mô hình mới, chưa có tiền lệ

Dự thảo Nghị định đề xuất mô hình của Quỹ hoạt động theo mô hình tương tự đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư với các quy định đặc thù riêng, được quy định cụ thể tại Nghị định này. Quỹ không được ngân sách nhà nước (NSNN) cấp vốn điều lệ, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận và không vì mục tiêu bảo toàn nguồn tài chính của Quỹ. Đây là mô hình mới chưa được quy định trong pháp luật hiện hành.

Đối tượng áp dụng hỗ trợ đầu tư theo dự thảo: doanh nghiệp công nghệ cao; doanh nghiệp có dự án đầu tư sản xuất sản phẩm công nghệ cao; doanh nghiệp có dự án ứng dụng công nghệ cao; doanh nghiệp có dự án đầu tư trung tâm nghiên cứu và phát triển.

Điều kiện được hỗ trợ là doanh nghiệp có dự án đầu tư với quy mô vốn tối thiểu 12.000 tỷ đồng hoặc đạt doanh thu tối thiểu 20.000 tỷ đồng/năm, trừ một số trường hợp như đầu tư các trung tâm R&D có vốn tối thiểu 3.000 tỷ đồng.

Dự thảo quy định phương thức hỗ trợ là chi trực tiếp bằng tiền để hỗ trợ chi phí. Theo đó, doanh nghiệp đủ điều kiện được hỗ trợ tối đa 50% chi phí đã chi trong năm tài chính cho hoạt động đào tạo phát triển nguồn nhân lực là người lao động Việt Nam; hỗ trợ tối đa 30% chi phí của dự án thực tế đã chi trong năm cho hoạt động nghiên cứu và phát triển; hỗ trợ tối đa 10% đối với chi phí đầu tư tạo tài sản cố định của dự án thực tế đã đầu tư tăng thêm và số tiền hỗ trợ tối đa trong một năm không vượt quá 0,5% tổng vốn đầu tư; hỗ trợ tối đa 3% giá trị sản xuất gia tăng của sản phẩm công nghệ cao; và hỗ trợ tối đa 25% đối với các loại chi phí đầu tư hệ thống công trình hạ tầng xã hội.

Thẩm tra nội dung này, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách (UBTCNS) và một số Ủy ban của Quốc hội nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị định của Chính phủ để bảo đảm công tác tổ chức thực hiện các nội dung đã được quy định trong các luật, nghị quyết của Quốc hội để triển khai các chính sách hỗ trợ, thu hút đầu tư trong bối cảnh mới về thực thi thuế tối thiểu toàn cầu (TTTC), duy trì tính hấp dẫn của môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Tuy nhiên, nội dung hỗ trợ tại dự thảo Nghị định hiện đang tập trung cho lĩnh vực công nghệ cao và để đáp ứng điều kiện và tiêu chí hỗ trợ, các đối tượng thụ hưởng hỗ trợ chủ yếu sẽ là các nhà đầu tư nước ngoài, đa quốc gia. Việc hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước từ nguồn lực của Quỹ là không rõ rệt, Chủ nhiệm UBTCNS Lê Quang Mạnh trình bày báo cáo thẩm tra cho biết.

Rà soát địa vị pháp lý, hạn chế phát sinh bộ máy

Về mô hình và địa vị pháp lý của Quỹ, đa số ý kiến trong Thường trực UBTCNS đồng tình thành lập Quỹ nhưng đề nghị xem xét hạn chế tối đa việc phát sinh tổ chức bộ máy, biên chế, cân nhắc thêm về mô hình hoạt động tương tự đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư với các quy định đặc thù riêng như đề xuất của Chính phủ.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị làm rõ địa vị pháp lý, xác định rõ hình thức, tính chất hoạt động của Quỹ là Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách hay Quỹ ngân sách nhà nước (NSNN). Việc thành lập Quỹ phải bảo đảm không sử dụng NSNN cho chi hoạt động của Quỹ.

Sau khi nghe các báo cáo và thảo luận, kết luận phiên họp, UBTVQH thống nhất với các nhóm chính sách được đề xuất và giao Chính phủ rà soát, hoàn thiện để ban hành Nghị định theo thẩm quyền.

Tuy nhiên, UBTVQH đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến tại phiên họp và lưu ý tiếp tục rà soát để đảm bảo Nghị định đáp ứng được các yêu cầu phù hợp với các quy định về thuế TTTC của OECD, hài hòa các lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, giữa các loại doanh nghiệp của nước ngoài ở các nước khác nhau, đảm bảo lợi ích thu được phải tương xứng lớn hơn chi phí bỏ ra, đảm bảo cân đối ngân sách, an ninh tài chính quốc gia.

Các quyết định hỗ trợ, mức hỗ trợ và trách nhiệm kiểm tra, giám sát của cơ quan Nhà nước, quản lý Nhà nước phải rõ ràng, minh bạch, không để xảy ra trục lợi chính sách và cần có đánh giá tác động đến các đối tượng chính sách.

Đồng thời, rà soát mô hình và địa vị pháp lý của Quỹ để đảm bảo khả thi thực hiện được các mục tiêu khi thành lập quỹ trên cơ sở đảm bảo các quy định của Đảng về sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, đặc biệt là Nghị quyết 18 định hướng của Trung ương khi tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 18.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)