Những tháng mùa khô thuận lợi cho hoạt động xây dựng nhưng đến nay mùa mưa đã đến mà vốn đầu tư xây dựng cơ bản chỉ giải ngân khoảng 30%. Nguyên nhân do công trình triển khai chậm và chủ đầu tư thiếu quan tâm làm thủ tục quyết toán ngân sách.

Những tháng mùa khô thuận lợi cho hoạt động xây dựng nhưng đến nay mùa mưa đã đến mà vốn đầu tư xây dựng cơ bản chỉ giải ngân khoảng 30%. Nguyên nhân do công trình triển khai chậm và chủ đầu tư thiếu quan tâm làm thủ tục quyết toán ngân sách.

Ngay từ đầu năm, tỉnh đã dành tổng số các nguồn vốn cho đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn khoảng 2.820 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay mới giải ngân được hơn 900 tỷ đồng, chỉ được 1/3 vốn. Ông Trần Văn Tâm, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch - Ðầu tư, cho biết, đó là chưa kể 800 tỷ đồng vay tín dụng và 95 tỷ đồng ngân sách tạm ứng cho các huyện đầu tư xây dựng giao thông theo chương trình xây dựng nông thôn mới.

Ngọc Hiển là một trong những địa phương có tiến độ giải ngân tương đối thấp. Ðến nay, toàn huyện chỉ giải ngân được khoảng 28% tổng vốn năm 2015. Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển Lý Hoàng Tiến cho biết, đây là chỉ tiêu đạt thấp nhất trong các chỉ tiêu của huyện thời gian qua.

TP Cà Mau là một trong những số ít đơn vị có tiến độ giải ngân vốn xây dựng cơ bản đạt yêu cầu. (Trong ảnh: Xây dựng đường Phan Ngọc Hiển nối dài).

Tiến độ giải ngân chậm do nhiều nguyên nhân. Ông Tiến thừa nhận, trong các nguyên nhân có sự hạn chế về năng lực quản lý điều hành về đầu tư xây dựng cơ bản. Ðặc biệt, huyện gặp lúng túng ngay khâu tiếp cận các văn bản hướng dẫn như lập dự toán, thiết kế thi công, hồ sơ đấu thầu… Từ đó, nhiều sai sót phải sửa tới, sửa lui nhiều lần, tốn nhiều thời gian, nhất là nguồn vốn tỉnh hỗ trợ từ nguồn xổ số kiến thiết để xây dựng nông thôn mới.

Trên địa bàn huyện Năm Căn, tiến độ giải ngân có khá hơn năm 2014 nhưng đến nay cũng chỉ được khoảng 30%. Chủ tịch UBND huyện Năm Căn Trịnh Văn Lên cho biết, đối với nguồn ngân sách tỉnh, huyện thì giải ngân tương đối, còn ngân sách Chính phủ hỗ trợ tiến độ còn chậm do thủ tục khá lòng vòng.

Ông Lên ví dụ, như nguồn trái phiếu Chính phủ bổ sung 15 tỷ đồng để đầu tư trang thiết bị cho Bệnh viện Ða khoa huyện nhưng phải tiến hành lấy ý kiến của đơn vị sử dụng, ý kiến chuyên môn của Sở Y tế, qua thẩm định của tổ thẩm định tỉnh sau đó mới chuyển lại lập hồ sơ đấu thầu…

Bên cạnh một số công trình phải tiến hành lập hồ sơ thủ tục quá rườm rà, ông Lên cho rằng, nguồn vốn đầu tư xây dựng nông thôn mới tại các xã còn chậm là do có yếu tố chủ quan. Anh em ở xã cứ nghĩ mỗi năm tỉnh chỉ có thể phân bổ từ 1-2 tỷ nên triển khai xây dựng lộ đất đen cũng tương đương. Ðùng một cái năm nay tỉnh cho ứng mỗi xã đến 5-7 tỷ đồng nên lộ đất đen không theo kịp khiến tiến độ giải ngân chậm.

Sự lúng túng trong tiếp cận những văn bản hướng dẫn về đầu tư xây dựng cơ bản cũng đang xảy ra trên địa bàn huyện Thới Bình.

Chủ tịch UBND huyện Thới Bình Trần Văn Dũng công nhận, tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản hiện nay của huyện còn khá chậm. Bên cạnh một số công trình tỉnh mới phân khai gần đây đang trong quá trình chuẩn bị thủ tục triển khai, do thực hiện luật đầu tư công, các công trình trị giá trên 1 tỷ đồng phải tiến hành đấu thầu. Từ đó, các xã lúng túng trong quá trình lập hồ sơ, thủ tục theo quy định.

Như vậy, tiến độ giải ngân chậm, một số huyện đổ là do hồ sơ thủ tục, thế nhưng có một số huyện thực hiện khá tốt, điển hình như huyện Cái Nước. Ðến nay các nguồn vốn tỉnh hỗ trợ cho huyện đã cơ bản được giải ngân. Chỉ còn lại 2-3 dự án chưa giải ngân, tuy nhiên, công trình đã hoàn thành, chờ nghiệm thu là tiến hành giải ngân. Nguồn từ xổ số kiến thiết để xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia cũng sẽ cơ bản hoàn thành trong tháng 10 tới. Hay như, TP Cà Mau đến nay đã giải ngân hơn 96% các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, đảm bảo thực hiện theo đúng tiến độ.

Ðiều đó cho thấy, hồ sơ thủ tục không phải là vướng mắc bởi lẽ thủ tục đã được hướng dẫn đầy đủ và chi tiết trong luật, nghị định, thông tư… Ðối với công trình quy mô nhỏ, kỹ thuật đơn giản thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép áp dụng cơ chế đầu tư đặc thù. Tức là, không phải nộp báo cáo minh hoạ đối với công trình dưới 3 tỷ, chỉ cần căn cứ thiết kế mẫu, thiết kế điển hình lập dự toán phê duyệt để thực hiện. Ðối với việc đấu thầu và lựa chọn nhà thầu cho các công trình quy mô nhỏ, nhất là lộ nông thôn, Thông tư liên tịch số 26  cũng cho phép áp dụng 3 hình thức là: giao cộng đồng dân cư trên địa bàn thực hiện; lựa chọn nhóm thợ đủ năng lực trên địa bàn xã; giao nhà thầu (tiến hành đấu thầu theo quy định).

Theo ông Trần Văn Tâm, trong số gần 2.000 tỷ đồng chưa được giải ngân hiện nay có một số chủ đầu tư đã ứng vốn để thanh toán cho nhà thầu nhưng không quan tâm đến việc làm thủ tục giải ngân. Ngoài ra, một số sở, ngành làm chủ đầu tư dự án lại giao cho ban quản lý dự án, các đơn vị tư vấn nên thiếu sự kiểm tra, đôn đốc.

Từ những tồn tại trên, đến nay, chỉ riêng nguồn vốn do tỉnh quản lý còn 41 dự án (khoảng 500 tỷ đồng) chưa giải ngân đồng nào. Vốn Trung ương hỗ trợ có mục tiêu là nguồn vốn tranh thủ được đã rất khó và việc điều chỉnh qua dự án khác càng khó hơn, nhưng hiện nay vẫn còn 7 dự án với số vốn gần 235 tỷ đồng trong tổng số 325 tỷ đồng Trung ương giao, chưa giải ngân được. Riêng đối với vốn Trái phiếu Chính phủ đến giờ này còn 8 dự án với số vốn 130 tỷ đồng cũng chưa giải ngân được./.

Bài và ảnh: Nguyễn Phú

(责任编辑：Cúp C2)