PV: Giải ngân vốn đầu tư công được coi là giải pháp để phục hồi nền kinh tế sau 2 năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Tuy nhiên,úcđẩygiảingânphảiđượccoilànhiệmvụưutiênhàngđầdự đoán bóng đá chuyên gia bức tranh tổng thể giải ngân vẫn còn đan xen nhiều mảng màu xám. Ông nhìn nhận về vấn đề này như thế nào?

TS. Vũ Đình Ánh:Đầu tư công đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta khi thường xuyên chiếm trên dưới 1/3 tổng vốn đầu tư toàn xã hội, tạo ra những cơ sở hạ tầng quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội từng địa phương, từng khu vực cũng như cả nước.

TS. Vũ Đình Ánh

Tuy nhiên, trong vòng 5 năm gần đây, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công đã chậm lại, điều này không chỉ tác động tiêu cực tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế, mà còn ảnh hưởng đến giải quyết các vấn đề xã hội. Năm 2021, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội theo giá hiện hành chỉ tăng 3,2% so với năm 2020, đặc biệt vốn đầu tư của khu vực nhà nước chỉ còn chiếm 24,7% tổng vốn, giảm tới 2,9% so với năm 2020. Vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2021 chỉ bằng 84,3% kế hoạch năm và giảm tới 8,6% so với năm trước (các con số tương ứng năm 2020 là 90,5% và tăng tới 33,6%), trong đó vốn trung ương quản lý bằng 81,2% kế hoạch năm và giảm 8,2% còn vốn địa phương quản lý cũng chỉ bằng 85% và giảm tới 8,7%.

Rõ ràng, vốn đầu tư công chậm giải ngân đã tác động tiêu cực tới khả năng phục hồi kinh tế do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 khi đầu tư công cùng với kích thích tiêu dùng trong nước là trọng tâm của chương trình phục hồi kinh tế - xã hội không chỉ của năm 2022, mà cả của một số năm tiếp theo. Hơn nữa, tăng tốc đầu tư công càng trở nên quan trọng khi đầu tư của các khu vực kinh tế ngoài nhà nước đang chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh.

Tổng cục Thống kê cho biết, khu vực có vốn FDI chỉ còn chiếm 15,8% tổng vốn đầu tư - mức thấp nhất so với nhiều năm trở lại đây và giảm 1,1%. Bên cạnh đó, gói kích thích kinh tế đang được thiết kế cho những năm tới có cấu phần quan trọng nhất chính là đầu tư công với quy mô lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng sẽ không thể phát huy hiệu quả nếu tốc độ giải ngân vốn đầu tư công vẫn cứ ì ạch như hiện nay. Chính vì vậy, thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công cần phải được đặt ra như nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của tất cả các cấp, từ trung ương đến địa phương với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị.

Các chủ đầu tư đang đẩy nhanh tiến độ thi công để kịp hoàn thành giải ngân vốn đầu tư theo kế hoạch.

PV: Đúng là tiến độ giải ngân hiện nay đang rất cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định thành lập 6 tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Ông có đánh giá gì về sự vào cuộc quyết liệt này của cả hệ thống chính trị?

TS. Vũ Đình Ánh: Việc Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập 6 tổ công tác trực tiếp cùng các chủ đầu tư tháo gỡ những vướng mắc, nhằm kịp thời đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công là đặc biệt cần thiết và có hiệu quả trong bối cảnh không ít dự án đầu tư công đang phải đối mặt với những rào cản từ quy định pháp lý, cơ chế, quy trình, thủ tục triển khai và thanh quyết toán dự án, giải phóng mặt bằng, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nguồn nguyên nhiên vật liệu phục vụ dự án, đến biến động giá đầu vào và cả yếu tố tâm lý của một bộ phận cán bộ có liên quan.

Vấn đề quyết định thành bại của các tổ công tác thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chính là mỗi tổ công tác, cũng như mỗi thành viên cần có đủ quyền hạn và trách nhiệm để xử lý kịp thời, dứt điểm các vướng mắc làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo nguyên tắc “tiền trảm hậu tấu”, tránh quy trình thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp.

Bên cạnh đó, thành viên mỗi tổ công tác cần hội tụ đủ năng lực, trình độ chuyên môn cao, tác phong làm việc chuyên nghiệp và phẩm chất đạo đức tốt, đồng thời có đường dây nóng trực tiếp báo cáo với Thủ tướng hoặc Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực những vấn đề vượt thẩm quyền để xử lý kịp thời và dứt điểm. Chỉ có như vậy, tiến độ giải ngân mới được đẩy nhanh và hoạt động của tổ công tác mới nhận được sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

PV: Có nhiều nguyên nhân khiến tiến độ giải ngân bị chậm đã được chỉ ra, trong đó, có cả nguyên nhân từ sự thiếu quyết tâm, vai trò người đứng đầu chưa được phát huy đầy đủ, chưa thật sự quyết liệt trong công tác chỉ đạo, lãnh đạo. Để chấm dứt tình trạng này cần giải pháp gì, thưa ông?

TS. Vũ Đình Ánh: Vấn đề then chốt để tăng tốc độ giải ngân vốn đầu tư công, đồng thời nâng cao hiệu quả đầu tư công, chống tham nhũng, lãng phí, thất thoát trong đầu tư công chính là cần chuyển từ cơ chế xin - cho sang cơ chế giao nhiệm vụ đầu tư công, gắn trách nhiệm thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công với nhiệm vụ chính trị của mỗi tổ chức, mỗi cá nhân có liên quan trong bộ máy nhà nước từ trung ương đến địa phương. Chỉ có như vậy, đầu tư công mới khắc phục được những bất cập hạn chế cố hữu, đồng thời trở thành công cụ hữu hiệu trong phục hồi kinh tế - xã hội sau đại dịch.

Tôi hy vọng với sự nỗ lực vào cuộc của cả hệ thống chính trị, quyết tâm của Chính phủ và sự sáng tạo dám làm dám chịu trách nhiệm của đội ngũ cán bộ công chức có liên quan, khắc phục được những hạn chế nêu ở trên thì chúng ta chắc chắn sẽ đạt, thậm chí vượt kế hoạch đầu tư công năm 2022.

PV: Xin cảm ơn ông!

(责任编辑：Cúp C2)