Khu đất 12,28ha ở phường Hiệp Thành, quận 12, TP HCM sau khi thu hồi được cắm biển Dự án nhà ở cho cán bộ, công nhân thu nhập thấp, ảnh chụp năm 2004.

Thu hồi đất của dân làm dự án nhà ở công nhân nhưng không triển khai

Đơn cử một vụ khiếu kiện hành chính, nguồn cơn cách đây hơn 20 năm, ngày 25/8/2003, UBND TP HCM ra Quyết định số 3503 thu hồi đất của các hộ dân tại phường Hiệp Thành, quận 12, TP HCM, khu đất có tổng diện tích lên tới 12,28ha; sau đó thành phố cấp Giấy chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở số PB971050 cấp cho Quỹ phát triển nhà ở TP HCM để thực hiện Dự án nhà ở cho cán bộ công nhân viên có thu nhập thấp. Nhưng sau đó Dự án không triển khai thực hiện mà lại có động thái rao bán với giá 181 tỷ- nội dung này đã được nhiều tờ báo thời điểm đó phản ánh, đăng tải.

Liên quan đến sự việc trên, bà Đỗ Thị Hòa (trú tại phường Hiệp Thành, quận 12, TP HCM) cùng một số hộ dân có đất bị thu hồi phục vụ Dự án 12,28ha ròng rã đội đơn đi khiếu kiện, đến nay đã hơn 20 năm. Nhiều phiếu chuyển đơn được gửi đi và quả bóng trách nhiệm được đá qua đá lại dưới hình thức Văn bản hành chính, Quyết định hành chính như là “lá chắn” bảo vệ vững chắc nên hơn hai thập kỷ sự việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Trong khi người dân trở thành vô gia cư sau khi bị thu hồi đất trái phép, không đúng mục đích, chưa nhận bồi thường, thì Dự án nhà ở cho cán bộ công nhân viên có thu nhập thấp không hề triển khai, khu đất bị bỏ hoang, chỉ để cho cỏ mọc và là nơi chứa rác thải. Ở diễn biến khác, trong khi Dự án nhà ở cho cán bộ công nhân viên có thu nhập thấp không hề triển khai thì chính quyền lại tiến hành giao khu đất trên cho Chủ đầu tư để thực hiện Dự án Phòng khám Đa Khoa Đức Anh.

Sau 20 năm, dự án bỏ hoang không triển khai, trở thành bãi rác.

Trải qua hàng chục năm khiếu nại với sự vững tin vào công lý, cuối cùng bà Đỗ Thị Hòa và nhiều hộ dân cũng đã được Cơ quan Trung ương trả lời bằng văn bản. Theo đó, tại Văn bản số 174 ngày 22/02/2023 của Bộ TN&MT gửi UBND TP HCM có nội dung sau: “Bộ TN&MT đã tiếp nhận đơn của bà Đỗ Thị Hòa và nhiều hộ dân, địa chỉ phường Hiệp Thành, quận 12, TP HCM trình bày nội dung liên quan đến khiếu nại Quyết định số 3503QĐ-UBND ngày 25/8/2003 của UBND TP HCM thu hồi đất của các hộ tại phường Hiệp Thành, quận 12. Vụ việc đã được Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác tiếp công dân giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiểm tra giám sát, làm việc với UBND TP HCM và đã có Báo cáo số 334/BC-ĐGS ngày 07/10/2022 báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 623/NQ-UBTVQH15 ngày 07/10/2022.

Ngày 21/10/ 2022, Văn phòng Chính phủ cũng có Văn bản số 7319/VPCP-V1 Thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu thực hiện Nghị quyết số 623 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu trên, trong đó có việc giải quyết khiếu nại của bà Đỗ Thị Hòa và một số công dân. Tuy nhiên, theo bà Hòa trình bày, thì đến nay vụ việc vẫn chưa được chính quyền xem xét, giải quyết.

Về nội dung phản ánh việc chính quyền địa phương không giải quyết khiếu nại liên quan đến việc giao đất cho Chủ đầu tư để thực hiện Dự án Phòng khám Đa Khoa Đức Anh tại phường Hiệp Thành, quận 12 không đúng quy định của pháp luật và giải quyết yêu cầu bồi thường hỗ trợ theo quy định của pháp luật; theo bà Hòa trình bày: Vụ việc đã kéo dài nhiều năm, UBND TP HCM đã có nhiều văn bản chỉ đạo cơ quan chức năng của thành phố để xem xét giải quyết nhưng đến nay vụ việc vẫn chưa được giải quyết. Thanh tra Bộ TN&MT chuyển đơn và đề nghị UBND TP chỉ đạo kiểm tra, giải quyết theo quy định pháp luật, không để công dân khiếu kiện kéo dài đến Cơ quan Trung ương…”- trích văn bản số 174 của Bộ TN&MT.

Quá trình xem xét giải quyết đơn của công dân, các cơ quan ban ngành đưa ra nhiều văn bản trả lời cho thấy Quyết định 3503 của UBND TP HCM có nhiều bất cập và khuất tất. Cụ thể, khi bà Đỗ Thị Hòa có đơn đề nghị cung cấp thông tin nghĩa vụ tài chính của Dự án nhà ở cho người có thu nhập thấp do Quỹ phát triển nhà ở thành phố thực hiện và Dự án đầu tư xây dựng Phòng khám Đa khoa Đức Anh tại phường Hiệp Thành, quận 12; ngày 18/5/2023, Chi cục Thuế khu vực quận 12, huyện Hóc Môn có Văn bản số 4432 gửi Cục Thuế TP HCM có nội dung:“…Qua rà soát, hồ sơ đính kèm gồm:Quyết định của UBND TP HCM số 3503/QĐ-UB ngày 25/8/2003 về việc thu hồi đất tại phường Hiệp Thành (Dự án 12,28ha), Quyết định số 2506/QĐ-UBND ngày 05/6/2010 về việc thu hồi và giao đất cho Công ty CP Dịch vụ y tế Đức Anh để đầu tư xây dựng Phòng khám đa khoa Đức Anh tại phường Hiệp Thành, quận 12 phần diện tích 14.711,5m2.

Theo phân cấp quản lý thu hồi đối với tổ chức phát sinh nghĩa vụ tài chính về đất, Chi cục Thuế không quản lý thu nên không có dữ liệu về xác định nghĩa vụ tài chính của 02 khu đất nêu trên.”- trích Văn bản số 4432.

Ngày 19/6/2023, Cục Thuế TP HCM có Văn bản số 7659 gửi Sở Tài chính TP về việc cung cấp thông tin nghĩa vụ tài chính của 02 Dự án nhà ở cho người có thu nhập thấp do Quỹ Phát triển nhà ở thành phố thực hiện và Dự án đầu tư xây dựng Phòng khám đa khoa Đức Anh tại phường Hiệp Thành, quận 12. Theo nội dung phúc đáp, Chi cục Thuế khu vực quận 12, huyện Hóc Môn không quản lý thu nên không có dữ liệu về xác định nghĩa vụ tài chính cho Dự án nhà ở cho người có thu nhập thấp do Quỹ phát triển nhà ở thành phố và Dự án đầu tư xây dựng Phòng khám đa khoa Đức Anh…”- trích Văn bản số 7659.

Như vậy, theo nội dung trả lời vòng vo, luẩn quẩn như vậy, cả Cục Thuế TP HCM và Chi cục Thuế quận 12 đều không có hồ sơ lưu, không có hồ sơ về nghĩa vụ thuế của 02 Dự án nói trên. Trong khi thực tế dự án bỏ hoang suốt hai thập kỷ.

Người dân khiếu nại 20 năm không được giải quyết

Tiếp xúc với phóng viên, bà Đỗ Thị Hòa cho hay: Trước đó, ngày 14/12/2019, Bộ TN&MT cũng có Văn bản 6433/BTNMT-TTr gửi UBND TP HCM, nội dung nêu rõ: “…Bà Đỗ Thị Hòa cùng nhiều hộ công dân đề nghị thẩm định tính pháp lý của Quyết định số 3503/QĐ-UBND TP HCM ngày 25/8/2003 và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ), quyền sở hữu nhà ở số PB971050, vào sổ cấp Giấy chứng nhận số CT02349 do UBND TP HCM cấp cho Quỹ phát triển nhà ở TP HCM ngày 24/8/2010 có hồ sơ hợp pháp hay không?

Bà Đỗ Thị Hòa và một số hộ dân cho rằng nội dung Quyết định số 3503 và Giấy chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu nhà số PB971050 nêu trên là không đúng quy định, có dấu hiệu sai phạm. Các hộ dân đã nhiều lần gửi đơn phản ánh nội dung trên nhưng đến nay chưa được các cơ quan chính quyền địa phương xem xét, giải quyết theo quy định, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của hàng trăm hộ dân ….

Đến nay, đã nhiều năm trôi qua nhưng phía chính quyền vẫn im lặng, 02 Dự án nêu trên không có hồ sơ giao đất, cấp đất, không thực hiện nghĩa vụ tài chính, không có hồ sơ thuế. Với những căn cứ pháp lý như trên, việc người dân nghi ngờ và khiếu nại chính quyền thu hồi đất của nhân dân trái phép và "hợp thức" hành vi sai phạm bằng một Dự án "ảo" là có cơ sở.

“Một dự án xây nhà ở cho cán bộ, công nhân thu nhập thấp, có diện tích lên tới 12,28ha mà hơn 20 năm không có hồ sơ pháp lý, không thể triển khai, để hoang hóa, bên trong "mọc lên" một công trình Phòng khám đa khoa Đức Anh nhưng cơ quan chức năng cũng không có hồ sơ pháp lý thửa đất cấp cho dự án Phòng khám này. Vậy việc người dân và dư luận nghi ngờ "dự án ảo" phục vụ lợi ích của một bộ phận cán bộ là có căn cứ hay không? Trong khi người dân bức xúc khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, cơ quan chức năng Trung ương đề nghị phải giải quyết, cần phải giám sát, thì chính quyền và các ban ngành chức năng không xem xét. Chúng tôi đề nghị cơ quan chức năng điều tra về toàn bộ hồ sơ của 02 Dự án nêu trên, xử lý cán bộ có hành vi sai trái, đồng thời trả lại đất cho người dân chúng tôi để an cư lập nghiệp”- bà Đỗ Thị Hòa bày tỏ.

Vậy, giải pháp nào có thể ngăn chặn, khắc phục những quyết định hành chính, hành vi hành chính không đúng pháp luật nhưng lại là “lá chắn kiên cố” nhằm bảo vệ lợi ích của một bộ phận cán bộ có thẩm quyền, cũng là hạn chế được tình trạng khiếu nại hành chính vượt cấp, khiếu kiện hành chính kéo dài?./.

Mời đón đọc Kỳ cuối: Nâng cao chất lượng, hiệu quả án hành chính, cũng là góp phần chống tham nhũng

(责任编辑：Thể thao)