Trao đổi với VnExpress,ệngnúilửacổcótuổithọhàngtriệunămđượcpháthiệnởQuảngNgãdu đoan bong da Thạc sĩ Nguyễn Tuấn Lâm - chuyên gia khảo cổ di sản văn hóa dưới nước - cho biết, miệng núi lửa cổ rộng khoảng 30 m. Ở đây, hệ địa hình sinh thái trải rộng ra khu vực xung quanh với nhiều bãi đất bazan, cột đá balad trông khá độc đáo.

"So sánh về cấu tạo địa chất, bước đầu giới nghiên cứu xác định đảo Lý Sơn - Bình Châu cùng địa hình, địa mạo sinh thái phong phú, tuyệt đẹp trải rộng khoảng 40 km2 từ nhiều đợt phun trào núi lửa. Đợt phun trào có niên đại sớm nhất cách nay khoảng 6 triệu năm và muộn nhất khoảng 3.000 năm trước", ông Lâm nói.

Dấu tích miệng núi lửa vừa được phát hiện ở vùng gần bờ Ba Làng An (xã Bình Châu, huyện Bình Sơn). Ảnh VnExpress

Dịp này các nhà khoa học cũng tìm thấy dấu tích của những đợt phun trào núi lửa khác nhau ở trên đỉnh núi lửa Giếng Tiền, Thới Lới (đảo Lớn) và khu vực bãi Sau (đảo Bé), huyện đảo Lý Sơn.

Trong khi đó, theo tiến sĩ Phạm Quốc Quân - Ủy viên Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia, sau nhiều ngày khảo sát, các chuyên gia nhận định địa chất kiến tạo từ hoạt động núi lửa Bình Châu và đảo Lý Sơn có mối quan hệ với nhau. Tập tục, tín ngưỡng thờ cúng, sản xuất, nghề đi biển của cư dân, khai quật di tích khảo cổ ở hai địa phương này có nhiều nét tương đồng...

Trước đó, vào tháng 10/2014, báo Vietnamnet đưa tin, nhóm thợ lặn cùng một số nhà khảo cổ vừa phát hiện vòm đá nham thạch đẹp, nằm ngoài gành san hô sát bờ biển xã An Bình, huyện đảo Lý Sơn. Theo đánh giá nhiều khả năng đây là dấu tích từ hoạt động phun trào núi lửa hàng triệu năm trước, khi nham thạch gặp nước biển đông cứng lại, tạo nên vòm đá kỳ vĩ như Cồng Tò vò hiện có trên đảo Lý Sơn.

Ông Đoàn Xum, Giám đốc Công ty Đoàn Ánh Dương cho biết, sau khi lặn khảo sát đáy biển tại đảo Bé ( xã đảo An Bình), các chuyên gia khảo cổ và tốp thợ lặn đã phát hiện vòm đá này có hình dạng uốn cong hình vòng cung và kéo dài khoảng 20m. Tính từ đáy biển lên, mái vòm nơi cao nhất khoảng 5m. Theo ông Xum, hàng chục năm tiến hành khảo sát nhiều vùng biển đảo trong cả nước nhưng chưa bao giờ ông và các thợ lặn của mình thấy vòm đá nào kỳ vĩ và đẹp như vậy.

Bên trong miệng núi lửa cổ vừa phát hiện ở Ba Làng An chứa đầy rong rêu, cỏ biển. Ảnh VnExpress

Cũng trong khoảng thời gian đó, tại đảo Bé (H.Lý Sơn), các chuyên gia khảo cổ học dưới nước đã phát hiện một số mảnh gốm sứ xanh, trắng có niên đại thế kỷ 15 - 16 và nhiều phiến đá cổ có dấu vết gia công, chế tạo. Thạc sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia khảo cổ học dưới nước (Công ty Đoàn Ánh Dương), người trực tiếp tham gia khảo sát tại vùng biển Lý Sơn, nhận định đây có thể là vết tích của 2 con tàu cổ chở vật liệu xây dựng và gốm sứ bị đắm.

Tính từ năm 1999 đến nay, tại vùng biển Quảng Ngãi, các cơ quan chức năng đã phát hiện 10 tàu cổ bị đắm có niên đại từ thế kỷ 8 đến thế kỷ 18.

Minh Thùy

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)