Cà Mau có hệ thống sông ngòi chằng chịt và cuộc sống của người dân cũng gắn liền với sông nước. Điều này dẫn đến thực trạng là các dòng sông ngày một ô nhiễm trầm trọng hơn. Nguyên nhân thì có nhiều, trong đó có thói quen sinh hoạt hằng ngày mọi người cứ tự ý vứt rác xuống sông chứ không tiêu huỷ, xây hố xử lý rác. Các cơ sở sản xuất còn xả thải trực tiếp các dòng sông. Hoạt động thu gom rác thải chưa hiệu quả.

Cà Mau có hệ thống sông ngòi chằng chịt và cuộc sống của người dân cũng gắn liền với sông nước. Điều này dẫn đến thực trạng là các dòng sông ngày một ô nhiễm trầm trọng hơn. Nguyên nhân thì có nhiều, trong đó có thói quen sinh hoạt hằng ngày mọi người cứ tự ý vứt rác xuống sông chứ không tiêu huỷ, xây hố xử lý rác. Các cơ sở sản xuất còn xả thải trực tiếp các dòng sông. Hoạt động thu gom rác thải chưa hiệu quả.

Theo kết quả khảo sát do Sở Tài nguyên và Môi trường tiến hành, tình trạng ô nhiễm tại các cửa sông, biển trên địa bàn tỉnh đang diễn ra nghiêm trọng. Hiện nay, nhiều cửa biển có mức độ ô nhiễm tăng gấp đôi, thậm chí gần 5 lần so với những lần khảo sát trước. Một trong những cửa biển chịu ảnh hưởng nặng nề nhất phải kể đến là thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời.

Ô nhiễm ngày càng nặng

Với đặc thù là cửa biển lớn nhất tỉnh, cửa biển Sông Ðốc có hàng ngàn tàu thuyền lớn nhỏ trong và ngoài tỉnh thường xuyên hoạt động cùng mật độ dân số lớn, dẫn đến thực trạng công tác xử lý rác thải gặp nhiều khó khăn.

Hoạt động sản xuất ở thị trấn Sông Đốc không qua xử lý nước thải nên gây ra vấn đề ô nhiễm nghiêm trọng. Ảnh: MINH TẤN

Mặc dù chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền người dân không xả thải, vứt rác xuống sông, cửa biển mà tập trung rác để các đội đến thu gom nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn chưa thể khắc phục được. Chủ tịch UBND thị trấn Sông Ðốc Từ Văn Hiền cho biết: “Thực trạng ô nhiễm tại cửa Sông Ðốc, khu vực chợ đã diễn ra nhiều năm. Chính quyền địa phương tăng cường nhiều hoạt động để khắc phục tình trạng này nhưng cũng chỉ có thể giảm được một phần. Nguyên nhân chủ yếu là do ý thức người dân trong việc bảo vệ môi trường chưa cao, họ ngại thu gom rác sinh hoạt trong nhà để tập trung cho các đội thu gom rác đến mang đi. Hiện hợp tác xã thu gom rác của thị trấn sau thời gian ngừng hoạt động do không hiệu quả cũng bắt đầu hoạt động trở lại, hy vọng sẽ sớm khắc phục được tình trạng ô nhiễm hiện nay”.

Không chỉ ở các cửa biển lớn mà ngay các con sông ở các thị trấn, thành phố, mức độ ô nhiễm cũng ngày càng cao hơn. Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường, mức độ ô nhiễm ở các con sông này vượt gấp nhiều lần mức cho phép. Ngay tại TP Cà Mau, tình trạng ô nhiễm trên sông không chỉ gây mất mỹ quan đô thị mà về lâu dài còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ người dân. Mặc dù thành phố đã tiến hành nạo vét, cải tạo nhiều đoạn trên sông Cà Mau nhưng cho đến nay vẫn chưa thể khắc phục triệt để tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng.

Ðiều đáng quan tâm là không chỉ có rác thải sinh hoạt làm ô nhiễm các dòng sông trên địa bàn tỉnh mà còn do hoá chất, thuốc bảo vệ thực vật, chất thải có mầm bệnh trong quá trình cải tạo ao đầm của người nuôi tôm. Việc có nhiều nhà máy chế biến thuỷ sản hoạt động trên địa bàn không có hệ thống xử lý nước thải hiệu quả, thậm chí có nhiều cơ sở còn thải trực tiếp ra sông làm cho mức độ ô nhiễm các dòng sông ngày càng trầm trọng. Do sự ô nhiễm này đã làm hàng ngàn héc-ta nuôi tôm của người dân trên địa bàn tỉnh bị thiệt hại do dịch bệnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng trong những năm qua.

Cộng đồng trách nhiệm

Thực trạng ô nhiễm các dòng sông trên địa bàn tỉnh diễn ra nhiều năm nay và mức độ ảnh hưởng của nó cũng đã tác động trực tiếp đến người dân chứ không chỉ là những dự báo mơ hồ. Do đó, việc giải quyết vấn đề này là việc làm cấp thiết. Ông Từ Văn Hiền bày tỏ: “Chúng tôi luôn đặc biệt quan tâm đến tình trạng ô nhiễm hiện nay trên địa bàn. Nhiều giải pháp cũng đã được triển khai, trong đó có việc thành lập lại hợp tác xã thu gom rác của thị trấn, củng cố lại để hoạt động hiệu quả hơn. Tuy nhiên, mỗi tháng cũng phải cấp kinh phí hỗ trợ do tiền thu từ các hộ dân thông qua hoạt động thu gom rác không đủ để đảm bảo cho hợp tác xã hoạt động. Bên cạnh đó, chúng tôi tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân sinh sống trên địa bàn thông qua các hoạt động của các tổ chức đoàn thể như: Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Ðoàn thanh niên...”.

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Văn Ba cho biết: “Ðể khắc phục tình trạng ô nhiễm trên sông, thời gian qua, sở phối hợp với các địa phương triển khai mạnh các biện pháp tuyên truyền trực quan như pano, áp phích, tổ chức các hoạt động ngày vì môi trường... Bên cạnh đó, tăng cường các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm của các đơn vị, cơ sở sản xuất, chế biến thuỷ sản không đảm bảo an toàn vệ sinh, xả thải trực tiếp ra sông”.

Ngoài ra, để giảm tình trạng ô nhiễm môi trường cũng như chống sạt lở ở các cửa biển, trong năm 2015, tỉnh sẽ đầu tư nhiều tỷ đồng nâng cấp 2 cửa biển lớn Khánh Hội và Sông Ðốc,  bao gồm việc nạo vét bên trong và bên ngoài cửa biển, xây bờ kè tại 2 bên cửa biển. Ðây là những cửa biển lớn với lưu lượng hoạt động của tàu cá lên hàng ngàn chiếc. Riêng về các sông ô nhiễm, thời gian tới, tỉnh có kế hoạch nạo vét khai thông dòng cho các sông bị cạn, ô nhiễm nặng ở các địa phương.

Bảo vệ các dòng sông không bị ô nhiễm không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà đòi hỏi có sự cộng đồng trách nhiệm của tất cả các tổ chức, cá nhân, đơn vị cũng như cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc. Ðặc biệt, trong đó, vấn đề tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cần phải được đặc biệt ưu tiên./.

Đặng Duẩn

(责任编辑：Cúp C2)