Nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh,ếthơtràđạttbd keo nha cai Chủ tịch Hội Văn nghệ Thái Nguyên nhắn tôi: “Tỉnh em sắp tới sẽ tổ chức một Festival Trà. Trà Thái Nguyên nổi tiếng mà. Riêng Hội Văn nghệ tổ chức một Không gian nghệ thuật “Trà và thi ca”. Huế là nơi kinh đô xưa, nức tiếng trà thơ, anh chọn cho vài bài thơ về trà của Huế để tham gia Không gian trà và thi ca nhé”.

Tôi quý Thúy Quỳnh, một nhà văn nữ giỏi và cương nghị nên nhận sẽ tìm, nhưng không biết có những ai làm thơ về trà. Nghĩ mãi mới nhớ ra trong tủ sách nhà mình có một cuốn Lục bát tràdày cộp do nhà thơ Phạm Văn Sau tặng từ bốn năm trước. Đọc lại Lục bát trà, tôi mới thực sự chú ý hơn về thơ viết về trà. Vâng, có một dòng thơ về trà thật. Say đắm và nồng nàn như hương trà Thái buổi bình minh bên sông Hương… Thú đời lẫn lộn sạch nhơ/ Chén trà tinh khiết thỏa mơ thú nhàn(Lục bát trà).

Ở Huế có nhiều chỗ thưởng thức hương trà thơ. Quán trà Vũ Di thơ mộng nghiêng lên hướng đồi thông Thiên An, Trà thất Kim Long nhà rường trong vườn Huế cổ xưa tĩnh lặng, hay về đường Trần Văn Kỷ thưởng thức trà Bắc - đèn dầu, thâm u mà nho nhã... Không thích ra quán thì về Vỹ Dạ, Kim Long tìm nhà bạn có vườn cây hoa cảnh ngồi dăm ba anh em pha trà thưởng thơ cũng không gì kỳ thú bằng. Tính tôi thích rượu - thơ. Về già bây giờ mới tìm đến trà thơ. Có câu thơ thật hay, cũng thật hợp với cảnh Huế: Ngụm trà tóc nguyệt pha sương.Người ta hay uống trà sớm.Bình minh nhất trản trà. Bán dạ tam bôi tửu…(Mai sớm một tuần trà./ Canh khuya dăm chén rượu). Người ta cũng thưởng thức trà trưa. Khi hương sớm, lúc trà trưa/ Bàn lan điểm nước, đường tơ họa đàn(Kiều). Có đoạn thơ không biết của ai viết về trà rất hay mà tôi thuộc nằm lòng: Nhấp ngụm trà thơm khà một tiếng / Trăng vàng rớt xuống đáy ly nghiêng / Quỳnh hoa hương ngát đầy cõi mộng / Có phải ta vừa lạc chốn tiên

Tôi nghĩ, cái chốn tiên, cõi mộng ấy chính là Huế. Huế là nơi sinh ra để thành không gian trà đạo. Vườn nhà, vườn chùa Kim Long, Vỹ Dạ, Nguyệt Biều… Dòng sông, con đò và hoa. Hoa nở bốn mùa, rất hợp với không gian trà, không gian thơ. Đọc thơ của Trương Đình Bảo Long mà nghe như đang nâng chén trà Thái ướp sen Tịnh Tâm hương ngát, không còn phân biệt hương trà hay hương thơ: “Ngón hoa nâng ấm xoay nghiêng/ Đường cong hư huyễn phong duyên kín vào/ Nghe từng cánh nở xôn xao / Phút giây giao hội ngạt ngào tỏa hương”.Hương người đẹp Huế nghiêng mình pha trà tiếp khách hay chính cánh trà đang nở hương trong hồn thi nhân! Nhà thơ Ngàn Thương thì hoài niệm hương trà (xin viết hoa chữ Trà): Người về chạm ngõ mùa xuân / Vẫn còn nguyên đó hương thầm Trà xưa…Và đây là trà thơ của một tác giả nữ còn rất trẻ: Hương trà/ thoang thoảng không gian / Vị trà dìu dịu quyện làn/ môi xinh(Hồ Tịnh Văn). Thơ thật lan tỏa, thật tình tứ như hương trà đạo Huế.

Trà đạo Huế bắt đầu từ thời Nguyễn, tức là đã hơn hai trăm năm rồi. Chè san - tuyết Hà Giang, trà Thái Nguyên móc câu tiến vua, về Huế hôn phối với sen hồ Tịnh Tâm và nước sông Hương thơm mùi hoa Thạch Xương Bồ thành trà Huế. Trong Lục bát Trà, mục Trà vua Tự Đứcviết: Sẵn trà san - tuyết với sen/ Cung nữ trinh khiết ngón quen ngoan nghề//…/ Chọn sen kỹ, lựa từng bông/ Tay ngà từng đóa búp hồng nâng lên/…/ Bình minh thuyền nhỏ nhẹ êm/ Gom sương khuya rụng nơi thềm lá xanh/ Đất trời ngân giọt thủy tinh/ biết bao nhiêu lá đủ tình thăng hoa. Lấy sương đọng trên sen qua đêm để pha “trà ngậm sen” là một thú thưởng thức trà tuyệt đỉnh nhân gian. Một lần gom sương trên lá sen như thế chỉ pha được bốn năm ấm trà thôi, mỗi bạn trà nhấp chén mắt trâu, nhắm mắt lại cho ngấm hương vào hồn. Đó là trà của trời.

Trà đạo Huế không thua kém trà đạo Nhật Bản. Những quán trà bên hiên ngôi nhà rường cổ kín, ẩn mình sau những phố nhỏ yên tĩnh và thanh tao đúng với phong cách trà đạo. Những quán trà được thiết kế theo phong cách sơn thuỷ hữu tình, có núi non, cây, nước… rất gần với thiên nhiên, như thiền trà Nhật Bản. Nếu như trà đạo Nhật Bản rất coi trọng không gian uống trà và khung cảnh uống trà thường mang đậm mùi thiền thì trà đạo Việt phong cách cổ kính và đầy chất thơ. Các quán trà ở Huế thường được thiết kế đơn giản hơn nhưng vẫn đầy lắng đọng, cuốn hút.

Trong Lục bát tràcủa Phạm Văn Sau nói rất kỹ về Dân Huế uống trà. Cuộc trà được chuẩn bị thật công phu, tinh tế. Trước hết là bánh, mứt cho cuộc trà. Bánh mứt, trà - khúc dạo đầu/ lòng san sẻ hát câu sinh tồn. Đến Trà cụ: Cũng Ấm, Tống, Quân và Chuyên/ Nhưng đà phân định rẽ riêng khi dùng. Rồi đến nước dùng pha trà phải chọn vô cùng khắt khe: Nước suối tốt nhất đầu nguồn/ Hứng mưa mái lá, ngói thường giữa cơn/ Giếng đá ong, chẳng giản đơn/ Đào sâu mạch tốt phải hơn cả sào/ Nước mưa lấy ở cây cau/ Bằng gân tàu lá cột vào gốc cây… Rồi đến cách pha, cách rót, cách mời… nhà thơ đều cảm nhận từ thực tế rất cụ thể bằng những câu lục bát nhuần nhị. Ngoài việc ướp hương sen, hương sói vào trà, dân Huế còn có thú uống Trà hương sống. Tức là bỏ trực tiếp các loại hoa mới hái như sen, nhài, ngâu, sói… Bỏ vào ấm, chế nước sôi/ cuộc trà chất ngất thú chơi nhà vườn.Dân Huế còn có thú uống trà pha bằng nước sương đọng trên lá sen như trên đã nói. Phạm Văn Sau còn cảm nhận về cách nhận và thưởng thức trà, cách đàm đạo trong cuộc trà… Xưa nay dân Huế uống trà / Cung cách diệu nghệ chỉ là phái sinh / Từ lối “nói kiểu” cung đình / Lễ nghĩa trang trọng - đậm tình nét riêng

 Còn nhiều cung bậc, nhiều ngõ ngách xúc cảm trong trường ca Lục bát tràmà người viết không thể nói hết được trong bài viết ngắn này. Chỉ mong mỏi một điều là nhà thơ đã dâng cho đời hương trà Việt, hương trà đạo Huế bằng tâm can của mình. Tiếp theo ngành du lịch và các ngành chức năng phải tổ chức làm sao để Huế trở thành một xứ Trà đạo danh truyền, thu hút khách du lịch thập phương. Đó là ước nguyện của thi sĩ dấn thân cả đời mình để viết nên trường ca Lục bát Tràthâm hậu.

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)