Quang cảnh buổi hội thảo.

Sản xuất còn manh mún

Phát biểu tại hội thảo ông Cao Đức Phát - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Kinh tế T.Ư cho biết,áttriểnnôngnghiệpcôngnghệcaoQuantrọngvẫnlàthịtrườkqbd số trong những năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã tăng trưởng với tốc độ khá cao, giai đoạn 2011-2015 đạt bình quân 3%, trong quá trình đó, nhiều loại nông sản từng bước cải thiện. Tuy vậy nông nghiệp Việt Nam cũng gặp nhiều thách thức như tốc độ tăng trưởng có xu hướng tăng chậm lại, nhiều loại nông sản của Việt Nam còn thấp và hiệu quả sản xuất chưa cao ví dụ như ngành lúa gạo hoặc ngành chè.

Năm 2013 Thủ tướng đã phê duyệt Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, một trong những thay đổi quan trọng nhất là phải chuyển mạnh từ phát triển chủ yếu dựa vào tăng số lượng sang chủ yếu dựa vào tăng chất lượng và hiệu quả. Một trong các trụ cột chính để thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng nêu trên là đẩy mạnh ứng dụng Khoa học kỹ thuật, trong đó có ứng dụng công nghệ cao (CNC).

Chính phủ và Bộ NN&PTNT và các bộ ngành có liên quan đã có nhiều chủ trương, cơ chế chính sách cụ thể để triển khai thực hiện Đề án nói chung, khuyến khích tái ứng dụng CNC nói riêng.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thủy, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường (Bộ NN&PTNT), ngành nông nghiệp xác định phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC là xu hướng chủ đạo và tất yếu trong xu thế hội nhập, là giải pháp mạnh, hiệu quả trong cơ cấu lại nông nghiệp. Trong thời gian gần đây, nhất là từ khi ngành nông nghiệp thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành gắn với xây dựng nông thôn mới, đã xuất hiện xu hướng nhiều doanh nghiệp tìm hiểu và đầu tư sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC, đang khẳng định thế mạnh và khả năng cạnh tranh vượt trội về năng suất, chất lượng sản phẩm; đang trở thành điểm sáng và là động lực tăng trưởng của nhiều vùng, địa phương trên cả nước.

Tính đến tháng 3/2017, cả nước có 15 dự án ứng dụng CNC trong lĩnh vực nông nghiệp đang được Nhà nước hỗ trợ với tổng số vốn hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước trên tổng số vốn đối ứng từ DN là 156,3/284,5 tỷ đồng. Số liệu thống kê chưa đầy đủ của Bộ NN&PTNT cho thấy, trong vòng 8 tháng (từ tháng 6/2016 - 2/2017), đã có 25 dự án của các DN đầu tư vào sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC với tổng số vốn hơn 21.200 tỷ đồng. Đến thời điểm hiện tại, cả nước có 3 khu nông nghiệp ứng dụng CNC được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là Hậu Giang, Phú Yên, Bạc Liêu. Bộ NN&PTNT cũng đã cấp giấy chứng nhận cho 26 DN ứng dụng CNC, trong đó có 9 DN ứng dụng CNC trong lĩnh vực trồng trọt.

Tuy nhiên, theo bà Thủy, việc ứng dụng CNC trong nông nghiệp hiện nay gặp rất nhiều khó khăn, bất cập. Đó là ruộng đất không tập trung, sản xuất manh mún và không đồng đều dẫn đến việc bố trí nguồn lực sản xuất không tập trung, khó khăn trong việc áp dụng khoa học công nghệ và cơ giới hóa. Bên cạnh đó là bất cập về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản trên đất nông nghiệp. Trong đó, tài sản hình thành trên đất nông nghiệp của các dự án nông nghiệp ứng dụng CNC như nhà kính, nhà lưới, nhà xưởng, trang thiết bị… đầu tư lớn nhưng lại không được chứng nhận là tài sản đảm bảo để vay vốn. Hơn nữa, hiện nay chưa có cơ chế đảm bảo được quyền lợi giữa DN và người sản xuất, bảo vệ hợp đồng, sự tuân thủ giữa DN và người dân khi liên kết đầu tư và bao tiêu đầu ra cho nông dân.

Vẫn khó tiếp cận

Tại hội thảo, nhiều đại biểu đã cho rằng, tuy thời gian qua, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào phát triển nông nghiệp, ứng dụng CNC, nhưng sự tiếp cận của các doanh nghiệp trên thực tế vẫn còn ít. Thực tế còn nhiều rào cản, khó khăn về thủ tục hành chính cũng như hiệu quả thực thi đồng bộ của các văn bản. Đồng thời thiếu chính sách bảo hiểm nông nghiệp, đặc biệt cho nông nghiệp ứng dụng CNC với chi phí đầu tư lớn.

Vì vậy, theo bà Thủy cần khuyến khích các doanh nghiệp thành lập trung tâm, viện nghiên cứu, tham gia thực hiện các nhiệm vụ có hỗ trợ từ ngân sách nhà nước như các đơn vị nghiên cứu độc lập; hình thành mối liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp liên kết với các tổ chức công nghệ để thúc đẩy quá trình nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ.

“Đặc biệt, yếu tố quan trọng nhất để phát triển nông nghiệp công nghệ cao là thị trường. Theo đó, cần tăng cường đàm phán, ký kết các hiệp định thương mại để giúp doanh nghiệp tiếp cận với thị trường, định hướng sản xuất doanh nghiệp cho phù hợp với nhu cầu thị trường”, bà Thủy nhấn mạnh.

Theo các đại biểu, cần rà soát, sửa đổi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến ứng dụng CNC trong nông nghiệp theo hướng cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận chính sách. Đồng thời, sửa đổi Luật Đất đai, tháo gỡ pháp lý để tập trung ruộng đất cho sản xuất quy mô lớn, hoàn thiện văn bản hướng dẫn việc cấp giấy chứng nhận doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng CNC. Ngoài ra, ban hành các chính sách ưu đãi đầu tư vào nông nghiệp một cách cụ thể, thiết thực, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp.

(责任编辑：Cúp C2)