Cán bộ Hải quan Bình Dương hướng dẫn DN hoàn thiện thủ tục XNK. Ảnh:HẢI ANH

Đồng thời,ạocơchếđểdoanhnghiệpcùnggiámsáthoạtđộngcủahảjeonbuk đấu với incheon united tiếp tục minh bạch hóa các quy trình hoạt động hải quan để DN có thể giám sát, góp ý, giúp cơ quan hải quan phòng ngừa tiêu cực… ”, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành chia sẻ với phóng viên TBTCVN.

* PV: Xin ông cho biết đôi nét về việc tạo thuận lợi cho DN xuất nhập khẩu (XNK), thông qua việc tăng cường quan hệ đối tác hải quan - DN ngày càng đi vào chiều sâu?

- Ông Mai Xuân Thành:Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại các Nghị quyết 19 về đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa tại cửa khẩu, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh cho các DN, cơ quan hải quan đã tham mưu cho Bộ Tài chính và Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa XNK, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh (XNC).

Tổng cục Hải quan đã ban hành và đưa vào thực hiện các kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa ngành Hải quan giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020. Công tác phát triển quan hệ đối tác hải quan – DN từng bước được chuẩn hóa và phát triển sâu rộng trong toàn ngành, nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả.

Với phương châm lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ, hợp tác, đồng hành, cơ quan hải quan các cấp thường xuyên tổ chức các hoạt động đối thoại với đối tác dưới nhiều hình thức khác nhau, thu hút sự quan tâm và tham gia của cộng đồng DN. Các hoạt động đối tác trong những năm gần đây đã có sự đổi mới về cách làm, đi vào chiều sâu, thiết thực và gắn bó với DN.

Cơ quan hải quan đã chủ động, tích cực thành lập các kênh kết nối để cộng đồng DN có thể kịp thời phản ánh, góp ý đối với hoạt động của cơ quan hải quan các cấp, nhằm minh bạch hoạt động của công chức hải quan, ngăn ngừa tiêu cực có thể xảy ra.

Đến nay, trên địa bàn cả nước, cơ quan hải quan đã ký văn bản thỏa thuận hợp tác với 232 DN để xây dựng quan hệ đối tác thường xuyên, làm lực lượng nòng cốt trong hoạt động đối tác hải quan - DN; đã ký 1.701 văn bản cam kết với DN trong hỗ trợ, giám sát thực thi pháp luật với các DN; 52 văn bản thỏa thuận hợp tác với các hiệp hội DN.

* PV: Xin ông cho biết rõ hơn về cơ chế, biện pháp phòng chống tham nhũng trong thực thi quản lý nhà nước của cơ quan hải quan. DN có thể tham gia giám sát, phản ánh những biểu hiện tiêu cực của công chức hải quan (nếu có) như thế nào?

- Ông Mai Xuân Thành:Cùng với việc tạo điều kiện, hỗ trợ DN, ngành Hải quan cũng rất quan tâm khuyến khích cộng đồng DN hợp tác, xây dựng cơ quan hải quan ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Nhằm mục đích phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong thực thi quản lý nhà nước về hải quan, Tổng cục Hải quan đã thực hiện song song nhiều giải pháp từ cải cách thể chế đến tự động hóa quy trình nghiệp vụ, hiện đại hóa trang thiết bị, đổi mới quản lý nguồn nhân lực, siết chặt kỷ cương, kỷ luật, phòng chống các biểu hiệu sách nhiễu, phiền hà của công chức hải quan khi thi hành công vụ.

Cơ quan hải quan đã áp dụng phương thức quản lý hải quan hiện đại như hệ thống thông quan tự động, máy soi container, máy soi di động, camera,... trong các khâu nghiệp vụ làm thủ tục, kiểm tra, giám sát hàng hóa; giảm thiểu chi phí phát sinh cho DN, đồng thời hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp giữa công chức hải quan với DN, người dân, để giảm phát sinh tiêu cực.

Cơ quan hải quan đã tích cực thành lập các kênh kết nối với cộng đồng DN để cộng đồng DN có thể kịp thời phản ánh, góp ý. Niêm yết công khai các thủ tục, khoản phí, lệ phí mà người khai hải quan, DN phải nộp theo quy định của pháp luật tại nơi làm thủ tục hải quan để người dân, DN nắm bắt, thực hiện.

Để đa dạng hóa các kênh thông tin, cơ quan hải quan đã chủ động thiết lập kênh hợp tác thường xuyên với các hiệp hội DN, thông qua các buổi giao ban định kỳ hàng tháng, quý. Bên cạnh đó, cơ quan hải quan cũng phối hợp chặt chẽ với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các hiệp hội DN tổ chức khảo sát sự hài lòng của DN để đánh giá hiệu quả hoạt động của cơ quan hải quan các cấp.

* PV: Để tiếp tục minh bạch hoạt động hải quan, nâng cao sự hài lòng của DN, thời gian tới cơ quan hải quan sẽ thực hiện những giải pháp quan trọng nào, thưa ông?

- Ông Mai Xuân Thành:Cơ quan hải quan sẽ tiếp tục cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động, chống tiêu cực nội ngành; lắng nghe, chia sẻ, tạo thuận lợi hơn nữa cho DN, theo tinh thần Nghị quyết 19 và Nghị quyết 35 của Chính phủ… Theo đó, cơ quan hải quan sẽ đổi mới, cải cách về kiểm tra hải quan, giám sát hải quan, tăng cường kết nối dữ liệu điện tử giữa cơ quan hải quan với DN, cũng như với các bộ, ngành, thông qua Cơ chế một cửa quốc gia.

Về công tác phòng ngừa các hành vi vi phạm, Tổng cục Hải quan tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, hạn chế môi trường tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ hải quan - DN để phòng ngừa tiêu cực; đưa ra thông điệp để phía DN, người dân hưởng ứng đồng tình... Cơ quan hải quan cũng sẽ xây dựng và ban hành các quy trình nghiệp vụ hải quan để phù hợp quy định mới tại các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng minh bạch, cụ thể hóa trách nhiệm của công chức hải quan và phía DN cũng có thể giám sát được việc làm của công chức hải quan khi thực hiện nhiệm vụ.

Hiện nay, tất cả các phản ánh của người dân, DN đều được lãnh đạo các cấp kiểm soát và được xử lý kịp thời. Có những loại vướng mắc được giải quyết tối đa không quá 4 giờ; có những vướng mắc chỉ giải quyết trong 5 phút, kể cả phản ánh những tiêu cực, phiền hà, sách nhiễu của công chức hải quan. Các thông tin này được lưu trữ, kết nối online (trực tuyến) với nhiều hình thức từ công văn cho đến thư điện tử, điện thoại…

* PV: Xin cảm ơn ông!

* Ông Trần Đức Nghĩa - Phó ban Hải quan và thuận lợi hóa thương mại, Hiệp hội Logictic Việt Nam:

Rất nhiều doanh nghiệp nhầm lẫn về nhiệm vụ của ngành Hải quan

Ông Trần Đức Nghĩa

Để có thể nhận xét được thái độ phục vụ của cán bộ hải quan cần sự công tâm và có trình độ hiểu biết nhất định. Bản chất cán bộ công chức hải quan là người thực thi chính sách và nếu bản thân DN không hiểu về chính sách mà mình đang phải thực hiện thì sẽ đưa ra những nhận xét không chuẩn. Rất nhiều DN nhầm lẫn giữa thủ tục hải quan với thủ tục mà hải quan chỉ là người “gác cổng”, đó là những thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Đã có tính toán cụ thể, tổng thời lượng giải quyết thủ tục liên quan tới hải quan chỉ chiếm chưa đến 30%, còn lại là của các bộ, ban ngành khác. Chính vì DN không hiểu rõ đã góp phần làm cho những nhận xét đánh giá về hoạt động của công chức hải quan trở nên bị định kiến, vì khi va vấp vào những thủ tục chuyên ngành, bản thân hải quan cũng không có quyền để thay đổi thủ tục của các bộ, ban ngành khác.

Bản thân mỗi chi cục hải quan đều phấn đấu đạt chỉ tiêu thu ngân sách nhất định và để hoàn thành chỉ tiêu, vì vậy họ cũng phải đi tìm kiếm khách hàng cho mình. Tôi cho rằng, đó chính là động lực để công chức hải quan thay đổi thái độ thực sự phục vụ cho DN tốt hơn.

* Ông Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam:

Điện tử hóa giúp tăng tính công khai, minh bạch

Ông Vũ Tiến Lộc

Trong những năm qua, Hải quan là một trong những ngành đi đầu trong cải cách thủ tục hành chính và thực hiện chính phủ điện tử. Hiện nay, tất cả các quy trình thủ tục hải quan đã được tự động hóa ở mức độ rất cao và gần như 100% doanh nghiệp (DN) tham gia thực hiện thủ tục hải quan bằng phương thức điện tử, tại tất cả các đơn vị hải quan trên phạm vi toàn quốc.

Bên cạnh đó, ngành Hải quan đã và đang triển khai rộng rãi việc nộp thuế xuất nhập khẩu thông qua phương thức điện tử 24/7. Đồng thời, ngành Hải quan cũng đang đẩy mạnh triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN, triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động tại cảng biển và cảng hàng không, đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến… Những cải cách của ngành Hải quan có ý nghĩa tích cực trong việc hướng tới tạo điều kiện thuận lợi nhất cho DN khi thực hiện các thủ tục hải quan để xuất, nhập khẩu hàng hóa.

Có thể thấy rằng, nhờ những nỗ lực cải cách như trên đã làm thay đổi căn bản phương thức quản lý hải quan, là cơ sở để hình thành ngành Hải quan hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả. Đồng thời, hạn chế tối đa giao dịch, tiếp xúc trực tiếp, qua đó hạn chế những sự tiêu cực, nhũng nhiễu có thể phát sinh trong quá trình làm thủ tục hải quan…

* Ông Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam:

Tư tưởng phục vụ được đề cao hơn trong ngành Hải quan

Ông Tô Hoài Nam

Với sự nỗ lực cải cách, hiện đại hóa của ngành Hải quan thời gian qua đã tạo thuận lợi, giúp DN có được nhiều cơ hội và đạt kết quả cao hơn trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Trong đó, việc điện tử hóa, tin học hóa đã giúp cải thiện thái độ làm việc của hải quan. DN rất ít khi phải phàn nàn về thái độ phục vụ của các cán bộ hải quan.

Tôi khẳng định những việc ngành Hải quan đã làm được rất quan trọng. Thái độ của cán bộ hải quan thân thiện hơn, đặc biệt tính phục vụ được đề cao hơn. Ví dụ: Cách đây một vài năm rất khó có chuyện DN phản ứng lại cơ quan hải quan về những vướng mắc mà họ gặp phải. Nhưng những năm trở lại đây, nếu nhận thấy sự việc không đúng DN phản ứng ngay, điều đó biểu hiện của sự dân chủ. Đây là một việc nhỏ nhưng thể hiện tính thân thiện, chia sẻ và ngành Hải quan đã thể hiện muốn lắng nghe ý kiến từ phía DN, thể hiện sự xích lại gần nhau trong nền hành chính công và tư tưởng phục vụ được đề cao hơn trong ngành Hải quan.

Tuy nhiên, nếu chỉ một mình ngành Hải quan cải cách thì vẫn chưa đạt được hiệu quả tối đa, mà cần sự vào cuộc của nhiều bộ, ngành khác. Đặc biệt, điều này càng cần thiết khi thực hiện cơ chế một cửa và giảm các thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Bên cạnh đó, việc kiểm tra cần chuyển dần sang cơ chế hậu kiểm. Cuối cùng, để những nỗ lực cải cách của hải quan không bị ảnh hưởng bởi những sự việc tiêu cực đơn lẻ thì ngay trong nội bộ của ngành, việc xử lý vi phạm, tiêu cực phải được xử lý một cách nhanh chóng và nghiêm minh.

* Ông Phạm Hoàng Hải - Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Ý tại Hà Nội:

Hải quan Việt Nam đã có những cải cách tích cực

Ông Phạm Hoàng Hải

Ngành Hải quan Việt Nam đã trải qua rất nhiều thay đổi, đặc biệt là từ giai đoạn 2008 cho đến nay, nhằm đồng bộ hoá với các quy chuẩn quốc tế cũng như với quy trình của các quốc gia mà Việt Nam có giao thương. Mặc dù cần có nhiều thời gian hơn để hoàn thiện và mang lại kết quả rõ ràng, tuy nhiên đây là những thay đổi cần thiết, quan trọng giúp Hải quan Việt Nam phát triển hơn.

Cuộc cách mạng công nghiệp số đang diễn ra rất nhanh và các cơ quan bộ, ban ngành cũng không thể đứng ngoài cuộc. Nó sẽ có ảnh hưởng mang tính sống còn tới quy cách làm việc của các cơ quan chức năng trong tương lai. Hải quan Việt Nam đã có những thay đổi, cải cách rất tích cực. Điều đầu tiên mà chúng ta có thể thấy rất rõ là thời gian thông quan hàng hóa đã được giảm thiểu đáng kể, tiết kiệm rất nhiều chi phí kho bãi cho doanh nghiệp. Thêm vào đó, các giấy tờ dùng để thông quan đã được đơn giản hoá và đồng bộ hoá rất nhiều (trừ các ngành hoặc sản phẩm đặc thù).

Về cán bộ hải quan thì rõ ràng, chất lượng phục đã có gia tăng rõ rệt, nhưng để tạo ra một cú nhảy vọt về chất lượng thì có lẽ vẫn cần thêm thời gian nữa. Điều này hoàn toàn dễ hiểu vì trước tiên chúng ta cần phải dịch chuyển ý thức từ DN cần ta sang ta cần DN. Sau đó cần phải có quy trình đơn giản hơn, rõ ràng và minh bạch hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế. Cuối cùng, là một bộ máy được tinh giản hơn. Riêng về mặt này, cuộc cách mạng số hoá sẽ có ảnh hưởng rất lớn.

* Ông Nguyễn Tôn Quyền - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam:

Cán bộ hải quan nhanh chóng vào cuộc, sẵn sàng tháo gỡ vướng mắc cùng DN

Ông Nguyễn Tôn Quyền

Thời gian qua, ngành Hải quan đã có nhiều hoạt động cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa được thể hiện ở nhiều lĩnh vực, từ việc áp dụng hệ thống công nghệ thông tin trong các hoạt động nghiệp vụ đến cơ chế chính sách tạo thuận lợi cho DN.

Hiện nay, các DN, cá nhân đều có thể trực tiếp ngồi tại văn phòng của mình để làm thủ tục liên quan đến thông quan, giúp tiết kiệm về chi phí, nhân lực. Bên cạnh đó, thái độ phục vụ của cán bộ hải quan thực sự cải thiện, nhiệt tình, chu đáo, nếu DN có những vướng mắc về thủ tục hải quan thì luôn sẵn sàng giải đáp, hướng dẫn tận tình. Ví dụ Hải quan Hải Phòng có riêng bộ phận giải quyết vấn đề khúc mắc của DN.

Không những vậy, Tổng cục Hải quan cũng quan tâm thiết lập mối quan hệ hợp tác thường xuyên với hiệp hội DN, kịp thời vào cuộc, rà soát và tháo gỡ vướng mắc của DN. Đó là thuận lợi lớn và cũng là cơ hội tốt đối với các DN xuất nhập khẩu gỗ.

Nhóm PV (thực hiện)

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)