Tổng thống Obama cùng các lãnh đạo vùng Vịnh sau cuộc gặp tại Trại David

Cách đây hơn 70 năm,ỹthayđổichínhsáchvớivùngVịkết quả trận brighton vào ngày 14-2-1945, cuộc gặp cấp cao đầu tiên giữa Vua Saoud, người sáng lập ra Saudi Arabia và Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ Franklin Roosevelt đã diễn ra trên tuần dương hạm US Quincy. Tại đây, lãnh đạo hai nước đã ký kết hiệp ước xác định Mỹ là nước bảo đảm an ninh cho Saudi Arabia và vùng Vịnh nói chung để đổi lấy dầu lửa. Chiến lược này được dựa trên nguyên tắc là mọi mưu toan của nước ngoài giành quyền kiểm soát vùng Vịnh sẽ bị Mỹ trả đũa về quân sự. Các chính quyền Mỹ kế tiếp nhau đều đã tuân thủ nghiêm ngặt chiến lược lớn này. Tuy vậy, những năm gần đây, các nước Arab ở vùng Vịnh rõ ràng đã bắt đầu giữ một khoảng cách nào đó với Mỹ, nhất là sau khi Tổng thống Obama do dự về cuộc can thiệp quân sự vào Syria, nơi các thành viên GCC muốn lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad. Saudi Arabia cũng cho rằng Mỹ lẽ ra đã phải ủng hộ họ khi nước này can thiệp vào Bahrain để chấm dứt các cuộc biểu tình của người Hồi giáo theo dòng Shi'ite thân Iran, chống lại Chính phủ của người Sunni, thân Saudi Arabia, hồi năm 2011. Ngoài ra, việc Iran và phong trào Hezbollah vừa được Mỹ đưa ra khỏi danh sách các nước và các thực thể ủng hộ khủng bố trong báo cáo hàng năm vào tháng hai vừa qua của Thượng viện Mỹ đã khiến các nền quân chủ vùng Vịnh càng tức giận hơn.

Mối quan hệ giữa Mỹ và các nước vùng Vịnh đang bắt đầu có những thay đổi lớn, phần nào thể hiện rất rõ trong chương trình nghị sự tại Trại David lần này. Thay đổi thứ nhất là mức độ và bản chất về cam kết của Mỹ đối với an ninh ở vùng Vịnh. Tổng thống Obama đã tái xác định vai trò của Mỹ trong khu vực, nhưng quyết bảo vệ lập trường: khẳng định sẽ chấm dứt sự tham gia trực tiếp của Mỹ vào các cuộc xung đột trong khu vực - có nghĩa là từ nay các nước vùng Vịnh phải gánh trách nhiệm bảo đảm an ninh của mình, sẽ phải một mình đối phó với các thách thức khu vực. Chính điều đó đã giải thích tại sao Mỹ có thái độ thụ động liên quan đến ảnh hưởng của Iran, như các nước vùng Vịnh đã nhiều lần chính thức phàn nàn.

Dư luận rất chú ý tới một sự thay đổi chưa từng thấy trong quan hệ của Mỹ đối với các nước vùng Vịnh khi Tổng thống Obama nói: “Các nước Arab vùng Vịnh đang bị chính sự bất bình của người dân nước mình đe dọa, hơn là từ phía Iran... Cần khuyến khích các cuộc cải cách tại các nước Arab vùng Vịnh để mang đến cho thanh niên ở đây những sự lựa chọn, thay cho việc họ gia nhập tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS)”. Quan điểm này cho thấy việc sử dụng nền dân chủ làm con bài gây sức ép với các nền quân chủ vùng Vịnh là sự thay đổi lớn thứ hai trong mối quan hệ giữa Mỹ với các nước vùng Vịnh. Và, lịch sử đã chứng minh, mỗi khi muốn thoái thác trách nhiệm đối với một quốc gia nào đó thì Mỹ lại sử dụng con bài dân chủ này, bằng chứng mới nhất là quan hệ giữa Washington với chế độ Mubarak ở Ai Cập.

Dự đoán trong 15 năm tới, Mỹ sẽ ít phụ thuộc hơn vào dầu lửa của vùng Vịnh do sự thay đổi trên thị trường dầu lửa và sự xuất hiện nhiều nguyên liệu có thể thay thế. Tuy vậy, Mỹ vẫn tìm mọi cách để đẩy mạnh thị trường vũ khí Mỹ, nơi các nền quân chủ vùng Vịnh là những khách hàng lớn.

(责任编辑：Cúp C1)