Đem ong dú từ rừng về nhà thuần dưỡng

Cách đây 5 năm,àngtrairướcloàiongtíhonvềnhànuôikhôngngờthubạctriệbảng xếp hạng vđqg mexico một lần vào rừng, anh Tô Vũ Thành Tín (30 tuổi, thôn Vạn Hội, xã Ân Tín, huyện Hoài Ân, Bình Định) tình cờ gặp một tổ ong dú tí hon. Loài ong dú này trông tựa như con ruồi nhỏ, làm tổ trong bọng cây đã bị mục ruỗng.

Tò mò về loài ong này nên sau khi lấy mật xong, anh Tín quyết định cưa nguyên khúc cây mục lấy tổ ong mang về đặt trong vườn nhà nuôi thử.

"Ngày ấy, mẹ vợ tôi bị lệch đốt sống lưng, phải đi bác sĩ đông y châm cứu thời gian dài nhưng không khỏi. Tối ngủ hay rên la vì đau nhức, sẵn vừa lấy được ít mật ong dú tôi mang về cho mẹ vợ bồi dưỡng. Nào ngờ, tối đó mẹ tôi ngủ êm, sau đó uống mật ong dú liên tục thì hết đau nhức", anh Tín kể lại.

Thấy lạ, anh Tín lên internet tìm hiểu, mới biết mật ong dú có giá trị như một loại dược liệu chứ không đơn thuần như mật các loại ong khác.

"Lúc ấy, tôi thấy tò mò về loài ong này nên đem về nuôi thử, chứ không nghĩ sẽ phát triển kinh tế từ loài ong dú", anh Tín nói.

Anh Tín chia sẻ sở dĩ mật ong dú có giá trị như dược liệu là vì phấn hoa từ những cây thảo dược. Thời gian ủ mật của loài ong dú rất lâu. Nếu các loài ong khác lấy phấn hoa về đổ trong tổ chỉ khoảng 10-15 ngày sau là tạo mật thì ong dú phải ủ đến cả hơn 100 ngày mới tạo ra mật. Mỗi năm, tổ ong dú chỉ tạo mật 2 lần giữa năm và cuối năm.

"Mật của tổ ong dú rất ít, thường một tổ ong dú chỉ lấy được từ 0,5 đến 1 lít mật. Từ ngày nuôi ong dú tới nay, duy nhất tổ ong dú tôi lấy được 3 lít mật nhưng trường hợp này hiếm khi có", anh Tín nói.

Qua tham khảo nhiều tài liệu, anh Tín nhận thấy mật ong dú có nhiều tác dụng trong y học, làm thuốc chữa bệnh, chế biến thực phẩm chức năng hoặc sử dụng trong làm đẹp.

Mật ong dú quý, hỗ trợ điều trị một số bệnh

Theo các thông tin tìm hiểu, mật ong dú có nhiều tác dụng về mặt dược tính, mỹ phẩm hơn so với các loại mật ong khác; giúp thanh nhiệt, chống viêm, giải độc, giảm đau, sát trùng vết thương, chữa viêm đường tiêu hóa, dạ dày, đại tràng, tưa lưỡi, tiêu đờm…

Sáp và mật ong dú được sử dụng chế biến để làm đẹp như dưỡng da, tẩy tế bào chết, giảm béo…

"Tôi được biết, ở đất nước Nhật Bản họ cũng đang sản xuất kem đánh răng từ sáp ong dú", anh Tín cho hay.

Nhận thấy giá trị kinh tế cao, anh Tín bắt đầu tìm hiểu và chăm chút bầy ong hơn. Tuy nhiên, lúc đó con ong dú rất xa lạ, ở địa phương chưa có ai nuôi nên anh không biết hỏi ai. Anh Tín mày mò lên mạng tìm hiểu thêm kiến thức, kỹ thuật nuôi và tách đàn.

Theo anh Tín, do thường làm tổ trong bọng cây nên ong dú thích nghi với môi trường không ánh sáng. Sau khi tìm hiểu trên mạng, anh bắt đầu đóng thùng gỗ 6 mặt kín, chỉ để 1 lỗ nhỏ thông ra bên ngoài, trong thùng chia 4-5 ngăn hình vuông để ong sinh sản, tạo sáp và mật ong.

Một tổ ong mỗi năm chỉ tách 1 lần. Thời điểm thuận lợi cho việc tách đàn là từ tháng Giêng đến tháng 7 Âm lịch. Còn đối với mùa mưa, thời tiết lạnh không nên tách đàn, bởi con ong lúc này ít "sung".

"Khi tách đàn, phải để lại một lượng vừa đủ từ tổ cũ chuyển sang tổ mới để đàn ong mới có lương thực để "nuôi quân". Đặc biệt, thời gian này thường xuyên mở thùng thăm xem đàn ong mới phát triển ra sao. Nếu thấy đàn mới phát triển chậm phải lấy ong từ đàn khác bổ sung vào để đàn phát triển", anh Tín lưu ý.

Sau 5 năm, từ ngày phát hiện tổ ong dú đầu tiên đem về nhà nuôi thử, đến nay anh Tín đã sở hữu trên hơn 200 tổ. Do đang giai đoạn tách để gây thêm đàn mới nên anh không tập trung lấy mật mà chỉ lấy phần mật dư. Vì vậy, mỗi năm anh Tín chỉ thu khoảng vài chục đến 100 lít mật trở lại.

Tuy nhiên, giá mật ong dú hiện là 1,6 triệu đồng/lít, trong khi nuôi không phải cho ăn. Kiểu "làm chơi nhưng ăn thật", anh Tín thu từ mật ong đến 160 triệu đồng, khoản thu nhập "cứng" mà nông dân nào cũng ước mơ.