Địa phương có vai trò thẩm định để lựa chọn được dự ántốt nhất

Một bộ công cụ sàng lọc dự án FDI vừa được xây dựng và công bố dựa trên cơ sở hợp tác giữa Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP).

Theo lý giải của ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế (VCCI), tuy dòng vốn FDI là một trong những nguồn lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã gội, nhưng hoạt động của các dự án FDI thời gian qua cũng nảy sinh nhiều vấn đề bất cập.

Chẳng hạn, chuyện một số doanh nghiệpchuyển giá và trốn thuế ở Việt Nam; một số doanh nghiệp chưa tuân thủ tốt các quy định về môi trường, tạo ra nhiều hệ lụy cho xã hội… Chưa kể, trong các dự án FDI đầu tư vào Việt Nam, chỉ khoảng 5% sử dụng công nghệ cao; tỷ lệ nội địa hóa đạt thấp. Tình trạng nhà đầu tư chậm trễ trong triển khai dự án khiến chính quyền địa phương phải thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, hay tình trạng làm ăn thua lỗ… cũng vẫn tồn tại.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, năm 2020 có tới 56% trong tổng số 25.200 doanh nghiệp FDI kinh doanh thua lỗ, dù tài sản của các doanh nghiệp này tăng 22%...

“Vấn đề đặt ra là phải làm sao thu hút các dự án FDI có chất lượng, hoặc tìm kiếm được các nhà đầu tư, kinh doanh có trách nhiệm; giảm thiểu các rủi ro về kinh tế - xã hội và môi trường do các dự án đầu tư nước ngoài kém chất lượng gây ra”, ông Đậu Anh Tuấn nói và cho rằng, các địa phương có vai trò trong việc thẩm định dự án FDI để lựa chọn được dự án tốt.

Có cùng quan điểm, bà Ramla Khalidi, Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho rằng, cần triển khai các công cụ rà soát, các bộ lọc để sàng lọc các dự án đầu tư, kinh doanh có trách nhiệm như một yêu cầu cho việc chấp thuận đầu tư...

Dự án kinh doanh có trách nhiệm, theo bà Ramla Khalidi, là phải đảm bảo việc đầu tư sẽ mang lại lợi ích cho con người, môi trường và nền kinh tế Việt Nam, đồng thời thúc đẩy phát triển bền vững.

Trên thực tế, việc lựa chọn, sàng lọc dự án đầu tư đã được quan tâm rất nhiều trong thời gian gần đây, đặc biệt sau khi Chính phủ Việt Nam tổng kết 30 năm thu hút FDI và Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 50-NQ/TW về Định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030. Tuy nhiên, sự thiếu vắng các tiêu chí thống nhất, có tính định lượng, được áp dụng trên toàn quốc đang “gây khó” cho việc sàng lọc, lựa chọn dự án FDI từ các địa phương.

“Việc lồng ghép các tiêu chí kinh doanh có trách nhiệm vào quy trình thẩm định dự án FDI hiện hành là cần thiết, bởi đó sẽ là ‘bộ lọc’ mà các cơ quan thẩm định có thể sử dụng để chọn lọc dự án đầu tư đáp ứng được các tiêu chí phát triển bền vững của Việt Nam”, ông Đậu Anh Tuấn nói.

Sàng lọc dự án FDI

Để giải bài toán “thẩm định” dự án FDI, VCCI và UNDP đã phối hợp xây dựng bộ công cụ để sàng lọc dự án FDI, nhằm hỗ trợ chính quyền các tỉnh, thành phố xác định, giảm thiểu, ngăn ngừa và quản lý tốt hơn các tác động tiêu cực thực tế và tiềm ẩn của dự án đầu tư.