Kỳ 2: Nhức đầu “bài toán” đổ và đốt rác trộm!

Những bãi rác lộ thiên tập kết ven các tuyến đường không chỉ gây mất mỹ quan đô thị mà còn kéo theo nhiều hệ lụy về nguy cơ ô nhiễm môi trường. Tồn tại nhiều năm nay, nhưng thực trạng trên vẫn chưa được xử lý triệt để, công tác xử lý ngăn chặn vẫn chưa mang lại hiệu quả.

Những bãi rác nhếch nhác ven đường vừa ô nhiễm môi trường vừa ảnh hưởng mỹ quan đô thị

Đưa các đối tượng lén đổ rác vào danh sách quản lý

Một thực trạng dễ nhận thấy là lượng chất thải công nghiệp ngày càng gia tăng, trong khi hệ thống xử lý rác thải không hoặc chưa được đầu tư đúng mức. Nhiều doanh nghiệp, nhất là các cơ sở sản xuất nhỏ phải loay hoay tìm nơi xử lý rác thải, đem rác thải đi đổ lén, chôn lấp, đốt… trái quy định; hoặc chuyển giao cho đơn vị không có chức năng xử lý chất thải rắn công nghiệp. Sau đó, các đơn vị này đem đổ, đốt hoặc chôn lấp gây ô nhiễm môi trường. Địa điểm lý tưởng để chọn đổ đốt rác chính là những bãi đất trống, hầm đất đã khai thác hay trên các tuyến đường vắng, trong đó có đường Mỹ Phước - Tân Vạn.

Trước tình hình trên, với tinh thần chủ động và quyết tâm đấu tranh, phòng chống tội phạm và vi phạm về môi trường, Ban Giám đốc Công an tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh triển khai thực hiện nhiều kế hoạch, mở các đợt tấn công, trấn áp tội phạm vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên; trong đó, đặc biệt chú ý đến các địa bàn trọng điểm, các ngành nghề, đối tượng có nguy cơ ô nhiễm môi trường cao. Trao đổi với P.V về việc này, thiếu tá Võ Hồng Bào, Trưởng phòng PC49, Công an (CA) tỉnh, cho biết: “Rất khó khăn trong việc phát hiện vi phạm”.

Theo ông Bào, các đối tượng thường thực hiện hành vi đổ trộm rác thải vào những ngày lễ, ngày cuối tuần nhằm tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng. Đối tượng thường sử dụng các phương tiện loại nhỏ như xe ba gác, xe tải loại nhỏ nhằm vận chuyển nhanh, gọn, lẹ chất thải, tránh sự chú ý của cơ quan chức năng. Hoạt động vi phạm pháp luật của các đối tượng ngày càng tinh vi, xảo quyệt, chúng bố trí các nhóm người canh gác mỗi khi đổ, đốt, chôn lấp chất thải gây khó khăn cho việc bắt quả tang. Bên cạnh đó, công tác xử lý vi phạm cũng rất khó, đối tượng vi phạm sau khi bị bắt không có thái độ hợp tác làm việc. Sau khi bị xử phạt, nhiều đối tượng không chịu đóng tiền phạt hoặc tái phạm, tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Trong thời gian tới, Phòng PC49 tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động quần chúng tham gia phong trào đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường trên địa bàn tỉnh. Tăng cường công tác nắm tình hình các địa bàn trọng điểm, đưa các đối tượng vào danh sách để quản lý nghiệp vụ. Phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm trên lĩnh vực đổ, đốt, chôn lấp, vận chuyển chất thải rắn không đúng quy định.

Tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm

Theo báo cáo tại Hội thảo “Thực trạng tổ chức thi hành các quy định về tội phạm môi trường trên địa bàn tỉnh” diễn ra tháng 6 vừa qua, từ năm 2015 đến nay, lực lượng Cảnh sát môi trường, CA tỉnh đã phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể chủ động nắm tình hình, trao đổi thông tin, tuần tra, kiểm tra và phối hợp kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về môi trường, tài nguyên và an toàn thực phẩm đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Kết quả, đã phát hiện 1.041 cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên và an toàn thực phẩm. Đã xác minh, làm rõ và chuyển cơ quan cảnh sát điều tra xử lý hình sự 1 vụ, 1 đối tượng; đề nghị xử lý hành chính 995 vụ, xử phạt vi phạm hành chính 547 vụ với tổng số tiền phạt trên 50 tỷ đồng.

Điển hình, ngày 2-11-2017, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC49), CA tỉnh đã phát hiện Công ty TNHH Môi trường Tươi Xanh (trú đóng phường Tân Phước Khánh, TX.Tân Uyên) vận chuyển chất thải nguy hại, đổ chất thải công nghiệp không đúng quy định, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh xử phạt 604 triệu đồng và yêu cầu nộp 550 triệu đồng tương đương giá trị phương tiện vi phạm.

Từ đầu năm 2018, UBND phường Phú Hòa, TP.Thủ Dầu Một cũng đã xây dựng nhiều kế hoạch liên quan đến Đề án Văn minh đô thị triển khai đến các lực lượng, đáng chú ý là mô hình khen thưởng nóng khi người dân phát hiện, phản ánh những vấn đề liên quan văn minh đô thị, trong đó có việc đổ, đốt rác sai quy định của pháp luật. Nhờ vậy, UBND phường đã nhận được nhiều nguồn tin tố giác có giá trị, xử lý những cá nhân, đơn vị đổ rác trái phép theo đúng quy định của pháp luật.

Ông Tôn Quang Vinh, Chủ tịch UBND phường Bình Chuẩn, TX.Thuận An, cho biết phường Bình Chuẩn có tuyến đường Mỹ Phước - Tân Vạn đi qua khu phố 2, khu phố Bình Phú và khu phố Bình Qưới B với chiều dài hơn 1km. Tuyến đường này cũng đi ngang qua khu dự án nhà ở thương mại Bình Qưới khoảng 40 ha do Công ty Cổ phần Thương mại du lịch tỉnh Bình Dương làm chủ đầu tư đã hơn 15 năm. Dự án nhiều lần điều chỉnh mà chưa triển khai nên khu đất còn là những bãi đất trống ven đường. Lợi dụng điều này, một số đối tượng đã đem rác, đặc biệt là rác thải công nghiệp đến đổ vào ban đêm hoặc những thời điểm nhá nhem trong ngày.

UBND phường Bình Chuẩn đã tập trung triển khai việc thu gom rác thải phát sinh, bố trí lực lượng bảo vệ dân phố, lực lượng dân quân tăng cường tuần tra canh gác, bắt giữ các trường hợp vi phạm, tăng cường công tác giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng rào cản không cho xe tải, xe ba gác ra vào khu đất trống để đổ rác thải. UBND phường đã tuyên dương, khen thưởng kịp thời đối với người dân khi họ chung tay bảo vệ môi trường, triển khai xây dựng mô hình “Khu phố không rác”, vận động tất cả các hộ gia đình đăng ký thu gom rác đúng quy định. Trong năm 2017, địa phương đã xử lý 35 trường hợp đổ rác thải trái quy định, 6 tháng đầu năm 2018 đã xử lý 4 trường hợp. Hiện nay, hình thức đổ chôn rác thải ngày càng tinh vi, lợi dụng đêm tối, các đối tượng chở các bao tải lớn rác thải trên xe mô tô, phía trước hoặc phía sau có người cảnh giới nên việc phát hiện bắt quả tang ngày càng khó khăn hơn.