Nghệ sĩ Kiều Mai Lý (tên thật là Nguyễn Thị Lý, sinh năm 1949) được xem là cô đào đa năng của sân khấu cải lương khi diễn được cả vai đào chánh, đào thương, đào lẳng, đào độc… Thời hoàng kim, nữ nghệ sĩ từng cộng tác cho nhiều đoàn cải lương nổi tiếng như Hoa Xuân Minh Há, Minh Cảnh, Dạ Lý Hương, Trần Hữu Trang.

Từ nghệ sĩ cải lương, Kiều Mai Lý lấn sân sang diễn hài, kịch nói, truyền hình, điện ảnh. Bà cùng nghệ sĩ Bảo Quốc trở thành cây hài ăn khách trên các sân khấu thành phố vào thập niên 90.

Ở tuổi xế chiều, Kiều Mai Lý chủ yếu tham gia các phim truyền hình, sitcom. Dù chỉ vai nhỏ lẻ, nữ nghệ sĩ vẫn để lại dấu ấn nhờ nét diễn duyên dáng, lột tả tính cách nhân vật.

"Muốn buông xuôi khi con gái duy nhất qua đời"

Sau biến cố mất con gái, cuộc sống của nghệ sĩ Kiều Mai Lý trong những năm qua thế nào?

- Chồng tôi đã mất gần 20 năm, đứa con gái duy nhất cũng ra đi vào 2 năm trước, nên giờ tôi chỉ còn một mình. Con gái tôi mất vì bệnh ung thư. Tôi đã cố gắng chạy chữa cho con nhưng chỉ kéo dài được vài năm, đến lúc di căn thì không qua khỏi.

Nhiều năm nay, chỉ có hai mẹ con nương tựa nhau, con mất rồi tôi thấy hiu quạnh. Lúc còn sống, con gái hiếu thuận, chăm lo cho tôi chu đáo, từ cái ăn đến cái mặc. Tôi luôn hãnh diện vì có con gái.

Ngày con mất, tôi như muốn buông xuôi mọi thứ. Nếu không có sự động viên từ bạn bè, tình thương của khán giả thì tôi không trụ được đến hôm nay.

Bà đã đối diện với nỗi đau mất con gái thế nào?

- Nghĩ đến khán giả tôi vực dậy tinh thần, đi diễn để quên nỗi đau mất con. Bao năm qua, con gái sát cánh cùng tôi trong công việc lẫn cuộc sống. Con thay tôi sắp xếp lịch diễn, chuẩn bị quần áo, làm việc với bầu show... để tôi tập trung đi diễn.

Từ khi con gái mất, tôi phải tự lo mọi thứ một mình. Tuy không dễ dàng nhưng tôi động viên mình phải cố gắng, vì giờ không còn ai lo cho mình nữa. Đã 2 năm trôi qua nhưng giờ ai nhắc lại những kỷ niệm hay khi nhìn kỷ vật của con, tôi đều không kiềm được nước mắt.

Kiều Mai Lý hiện sống với ai?

- May mắn tôi có một người cháu họ hàng (ngoài 30 tuổi) chăm sóc mình. Người cháu này được con gái tôi nhận nuôi và dạy dỗ từ nhỏ nên tôi xem như cháu ngoại của mình. Cũng may có người ở cạnh tuổi già, bởi nếu có một mình thì chắc tôi đã vào chùa ở.

Cháu ngoại có công việc riêng, tôi không phải bận tâm nuôi dưỡng. Giờ tôi đi làm chủ yếu lo cho bản thân mình thôi.

Buồn lòng vì cách cư xử thiếu tôn trọng của hậu bối

Ở tuổi này, tâm thế làm nghề của bà thế nào?

- Ở tuổi này, tôi làm vì yêu nghề. Có tiền nhiều thì thích nhưng sức khỏe không cho phép tôi làm việc như xưa. Bây giờ tôi chỉ mong còn được đi đóng phim, khán giả và đồng nghiệp còn nhớ là vui rồi.

Nếu có vai diễn phù hợp thì tôi nhận lời, chứ không còn trẻ để "kén cá chọn canh". Tôi biết mình đã qua thời huy hoàng, nên giờ còn đi diễn được là vinh hạnh rồi.

Nếu không đi diễn, chỉ nằm ở nhà thì chắc tôi sẽ đổ bệnh. Chỉ có đi làm tôi mới thấy vui vẻ, thoải mái. Tôi quan điểm, sức khỏe còn bao nhiêu thì cống hiến bấy nhiêu. Bao giờ khán giả chê thì tôi ngừng!

Những năm tháng tuổi trẻ miệt mài đi diễn có giúp Kiều Mai Lý có "của ăn, của để" về già?

- Tôi không dư giả nhưng nhờ Tổ nghiệp thương vẫn có cơm ngày hai bữa. Những năm đầu của thập niên 90, tôi với Bảo Quốc thuộc top đầu của sân khấu hài lúc đó, có hôm chạy đến 8-10 show. Cát-xê lúc đó tính bằng vàng, nhưng hai anh em cứ miệt mài đi diễn chứ không màng đến tiền bạc.

Tính tôi xưa nay sống tiết kiệm, dành dụm giống như "kiến tha mồi về tổ". Nhờ đó, tôi tích góp được một chút của cải dưỡng già. May mắn là tôi có căn nhà riêng, không to đẹp nhưng có chỗ ngủ nghỉ ấm cúng. Cuộc đời tôi chỉ biết làm nghệ thuật, không biết kinh doanh như người ta. Tài sản trong nhà có được là nhờ đi hát, đi diễn mấy chục năm qua.

Nhiều nghệ sĩ gạo cội từng buồn lòng vì cách cư xử thiếu tôn trọng của các nghệ sĩ trẻ, Kiều Mai Lý có từng gặp phải tình huống tương tự?

- Tôi cũng gặp nhiều tình huống như thế. Tôi thấy các em, các cháu ngày nay còn thiếu vốn sống. Lời chào nhau không nằm ở chuyện xã giao mà còn thể hiện sự tôn trọng, kính nể lẫn nhau. Một số em lại không có điều đó!

Khi ở phim trường, nghệ sĩ lớn tuổi thì đến sớm so với lịch diễn, còn diễn viên trẻ thì vô tư đi muộn để tiền bối chờ, đến nơi thì viện nhiều lý do.

Tôi cũng buồn lòng nhưng không trách, vì họ thiếu hiểu biết nên mình nhắm mắt cho qua. Tuy nhiên, tôi mong các bạn nhớ rằng, nghệ sĩ có tài thì cũng cần có đức. Trong nghề này mà thiếu đức thì khó tồn tại lắm!

Ngoài nghệ thuật, bà còn tìm vui từ đâu ở tuổi xế chiều?

- Niềm vui của tôi chủ yếu đến từ việc đóng phim, đi diễn thôi. Còn hôm nào rảnh rỗi thì tôi đi chợ, nấu ăn. Thỉnh thoảng, tôi cùng mấy người bạn đi chùa, làm từ thiện. Tôi có 5-6 bạn già tốt lắm, đi đâu họ cũng rủ tôi hết.

Tôi không có bạn bè trong giới, chủ yếu là bạn ngoài đời. Tôi nghĩ mình lập dị, vì không có thói quen la cà, tụ tập như một số nghệ sĩ khác. Trừ khi đi diễn chung hoặc tham gia cùng dự án thì mới gặp mặt.

Ở tuổi 75, bà còn trăn trở gì?

- Nỗi niềm lớn nhất của tôi là thấy nghệ thuật sân khấu không còn như xưa. Các bạn trẻ bây giờ có nơi để "học", nhưng không có chỗ để "hành". Tôi thắt lòng khi thấy nhiều bạn trẻ tài năng nhưng không có đất để thể hiện. Riêng với cá nhân, tôi biết ước gì hơn! Ở tuổi này, còn đi diễn được ngày nào hay ngày đó!

Cảm ơn những chia sẻ của nghệ sĩ Kiều Mai Lý!